همه چیز درباره آزمایش سونوگرافی؛ از کاربرد‌ها و خطرات تا آمادگی‌های لازم

اسکن سونوگرافی نوعی آزمایش پزشکی است که در آن با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا از درون بدن تصاویر زنده گرفته می‌شود.

این تکنولوژی شبیه همان چیزی است که در سیستم‌های رادار و سونار (ردیاب صوتی) استفاده می‌شود و نیرو‌های نظامی به وسیله‌ی آن هواپیما‌ها و کشتی‌ها را ردیابی می‌کنند.

اسکن سونوگرافی این امکان را به پزشکان می‌دهد تا بدون شکافتن بدن، مشکل اندام ها، عروق و بافت‌های درون آن را ببینند.

اسکن سونوگرافی چه کاربرد‌هایی دارد؟

سونوگرافی اغلب مردم را به یاد بارداری می‌اندازد. مادران باردار با استفاده از اسکن سونوگرافی می‌توانند تصویر کودک متولد نشده‌ی خود را ببینند. با این حال این آزمایش کاربرد‌های زیاد دیگری هم دارد.

پزشکان انجام این آزمایش را در مواردی مثل احساس درد، متورم شدن یا دیگر علائمی تجویز می‌کنند که نیاز به مشاهده‌ی داخل اندام‌ها را ایجاد می‌کند. اندام‌هایی که با اسکن سونوگرافی می‌توانند تصویر آن‌ها را ثبت کرد عبارتند از: مثانه، مغز (در خردسالان)، چشم ها، کیسه‌ی صفرا، کلیه ها، کبد، تخمدان ها، لوزالمعده، طحال، غده‌ی تیروئید، بیضه ها، رحم و عروق خونی.

چطور خود را برای آزمایش سونوگرافی آماده کنیم؟

نحوه‌ی آماده شدن برای اسکن سونوگرافی به ناحیه یا اندامی بستگی دارد که قرار است از آن عکسبرداری شود.

احتمالا پزشک تان به شما می‌گوید که ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از سونوگرافی چیزی نخورید، به ویژه اگر قرار باشد از شکم تان عکسبرداری شود. مواد غذایی هضم نشده ممکن است جلوی امواج صوتی را بگیرند و در نتیجه تصویر واضحی از وضعیت اندام مورد نظر به دست نیاید.

برای عکسبرداری از کیسه‌ی صفرا، کبد، لوزالمعده یا طحال، احتمالا به شما گفته می‌شود که شب قبل از آزمایش، یک وعده غذای فاقد چربی بخورید و بعد از آن تا زمان انجام آزمایش دیگر چیزی نخورید. با این حال، خوردن آب و دارو‌های تجویز شده ایرادی ندارد.

در مورد عکسبرداری از دیگر نقاط بدن، احتمالا پزشک تان به شما می‌گوید که آب زیادی بخورید و ادرار نکنید تا مثانه پر شود و تصویر واضح تری از آن به دست بیاید.

حتما پزشک خود را از دارو‌های تجویزی و بدون نسخه و یا مکمل‌های گیاهی‌ای که قبل از سونوگرافی مصرف کرده اید مطلع کنید.

خیلی مهم است که عینا به توصیه‌های پزشک عمل کنید و همه‌ی سؤالاتتان را قبل از انجام آزمایش از او بپرسید.

سونوگرافی چه خطراتی دارد؟

آزمایش سونوگرافی کمترین خطر را دارد. برخلاف دیگر روش‌های عکسبرداری پزشکی مثل رادیوگرافی یا سی تی اسکن، در سونوگرافی از اشعه استفاده نمی‌شود، به همین دلیل روش مناسبی برای بررسی وضعیت رشد جنین در دوران بارداری است.

آزمایش سونوگرافی چطور انجام می‌شود؟

قبل از آزمایش، روپوش مخصوص بیمارستان را به تن می‌کنید. سپس احتمالا روی یک تخت دراز می‌کشید تا از بخشی از بدن تان عکسبرداری شود.

تکنیسین سونوگرافی که به او سونوگرافر گفته می‌شود، یک ژل روان کننده‌ی مخصوص به پوست تان می‌مالد. این ژل جلوی اصطکاک را می‌گیرد، در نتیجه تکنسین می‌تواند مبدل سونوگرافی را روی پوست تان بکشد.

مبدل ظاهری شبیه به میکروفون دارد. کاربرد دیگر ژل روان کننده کمک به انتقال امواج صوتی است.

مبدل، امواج صوتی فرکانس بالا را به درون بدن می‌فرستد. این امواج بعد از برخورد به یک جسم متراکم مثل یک اندام یا استخوان، انعکاس پیدا می‌کنند.

امواج منعکس شده درون یک کامپیوتر ظاهر می‌شوند. فرکانس این امواج صوتی بلندتر از آن است که گوش انسان قادر به شنیدن آن‌ها باشد. این امواج تصویری به وجود می‌آورند که پزشک می‌تواند آن را تفسیر کند.

بسته به ناحیه‌ای که از آن عکسبرداری می‌شود، ممکن است لازم باشد حالت قرارگیری بدن تان را تغییر دهید تا تکنسین بتواند دسترسی بهتری به آن قسمت از بدن تان داشته باشد.

بعد از آزمایش، ژل روان کننده را از پوست تان پاک می‌کنند. کل فرآیند آزمایش، بسته به قسمتی از بدن که از آن عکسبرداری می‌شود، معمولا کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. بعد از پایان آزمایش، می‌توانید فعالیت‌های همیشگی تان را از سر بگیرید.

بعد از اسکن سونوگرافی

بعد از آزمایش سونوگرافی، پزشک تان تصاویر به دست آمده را به دنبال هر گونه مورد غیر عادی بررسی می‌کند. سپس با شما درباره‌ی نتیجه‌ی اسکن صحبت یا زمان ویزیت‌های بعدی را تعیین می‌کند.

اگر مورد غیر عادی‌ای در سونوگرافی شما وجود داشته باشد، احتمالا بسته به ناحیه‌ای که باید مورد بررسی قرار بگیرد آزمایش‌های دیگری هم برایتان تجویز می‌شود، مثل سی تی اسکن، ام آر آی یا نمونه برداری بایوپسی از بافت.

اگر مشکل تان با تصاویر سونوگرافی قابل تشخیص باشد، احتمالا پزشک تان بالافاصله درمان شما را شروع می‌کند.

منبع: برترین ها