نماز وحدت‌بخش؛ سودای بازگشت مقتدی صدر با زورآزمایی خیابانی

تحریریه پارسینه- حمیدرضا اسکندری: مقتدی صدر روز دوشنبه هواداران خود را به برگزاری «نماز وحدت بخش» جمعه به مناسبت سالروز «خروج نماز جمعه از ظلمت به نور» به دست پدرش که از وی به «ولی امر مسلمین» یاد کرد فراخواند.

به نوشته «میدل ایست نیوز»، او در پیامی که به عنوان خطبه دوم نماز وحدت بخش جمعه از جانب وی قرائت شد نیز بر اهمیت نماز به توصیه پدرش اشاره کرد و کوشید که معناهای ژرفی از این وصیت بیرون بکشد و بعد از شماری جملات خطابی تأکید کرد که «این درختی که او (پدرش) کاشته» را باید حفظ کرد و افزود که «حتی اگر مقتدی صدر مرده بود هم به نماز جمعه ادامه دهید».

سخنان او البته خالی از کنایه به مخالفان هم نبود، از جمله «مدعیان پیروی» از پدرش که «بی هیچ عذری از افتخار برپایی نماز جمعه محروم‌اند»، یا اینکه تأکید کرد که هرکه بگوید «مقاومت از اولویت‌های صدر نبوده دروغ می‌گوید و مقاومت ثمره مکتب صدر است».

این اولین بار نیست که صدر هوادارانش را به برپایی نماز جمعه یکپارچه فرامی‌خواند. آخرین بار او در ماه ژوئیه گذشته و اندکی پس از اعلام استعفای نمایندگانش از مجلس به برپایی این نماز فراخواند.

همچنین در ماه اوت و در زمانی که هواداران او در منطقه خضراء آشوب به پا کرده بودند نیز اقدام مشابهی انجام شد.

برپایی این نماز جمعه علاوه بر آنکه به روشنی نشان‌دهنده تمایل صدر به نشان دادن حجم هواداران حرف‌شنوی خودش است، معمولا با نگرانی‌ها و گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال تبدیل نماز جمعه به تظاهرات و ایجاد آشوب دوباره نیز همراه است.

از جمله در مورد اخیر، در روزهای گذشته برخی رسانه‌ها در تحلیل‌هایی فراخوان صدر را به معنای آغاز اقدام او برای بازگشت به صحنه سیاسی و پایان دادن به سکوتش دانستند و پیش‌بینی کردند که این نماز جمعه به یک تحصن و بحران سیاسی جدید تبدیل شود.

با وجود این، صدر از زمان اعلام جنجال‌برانگیز کناره‌گیری‌اش از سیاست، هرچند کنش سیاسی چندانی از خود نشان نداده، هر از چندی نشانه هایی ارسال کرده تا به همه خاطرنشان کند که هنوز در صحنه حضور دارد و هرگاه بخواهد می‌تواند بازی را بر هم بزند.

چندی پیش نیز خبرگزاری رویترز در گفتگو با شماری از سیاستمداران بلندپایه عراقی نوشته بود که مقتدی صدر هم اکنون منزوی تر از همیشه است.

در همین حال برخی از نزدیکان به این روحانی غیرقابل پیش بینی که پیش از این هم از سیاست عقب نشینی کرده و دوباره برگشته بود، گفتند که انتظار دارند این عقب نشینی هم موقتی باشد.

یکی از نزدیکان وی به رویترز گفت: «به محض اینکه نشانه ای از انتخابات جدید وجود داشته باشد، صدر ثبت نام خواهد کرد.»

یکی از مقامات دولتی شیعه هم که در جلسات هفتگی کابینه شرکت می کند، گفته بود که «سودانی (نخست وزیر) در تلاش است تا اژدها را بیدار نکند.»

باید منتظر ماند و دید که صدر چه آینده سیاسی را برای خود تعریف کرده اما عملکرد او در دو دهه اخیر نشان داده فردی سخت بلندپرواز است و به چیزی بیش از رهبری یک گروه و حزب سیاسی می‌اندیشد.

علاوه بر این، صدر به نماز جمعه به عنوان یکی از ابزارهای مهم پروپاگاندای خود فکر می‌کند: عملی عبادی و سیاسی که با آن می‌توان حجم هواداران خود را نیز به رخ کشید و هر از چندی با برپایی «نماز جمعه یکپارچه» به همه نشان داد که قرار نیست میدان را خالی کنیم.

نماز جمعه جریان صدر از دهه ۱۹۹۰ و توسط پدر مقتدی صدر آغاز شد که با کفن در نماز حاضر می‌شد و خطبه می‌خواند.

بعدتر مقتدی صدر این روش را در مسجد کوفه ادامه داد هرچند به تدریج خود کمتر به عنوان خطیب حاضر می‌شد.