آیا نرخ سود بانکی در سال ۹۸ تغییر می‌کند؟

نرخ سود بانکی برای سپرده‌های بلند مدت رد حال حاضر حداکثر ۱۵ درصد و نرخ سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه مدت حداکثر ۱۰ درصد است. در سال گذشته نرخ سود روزشمار نیز حذف و تنها به مانده حساب‌ها در پایان ماه سود تعلق می‌گیرد.

تابستان سال گذشته بود که پیشنهاد افزایش نرخ سود بانکی با هدف ایجاد شرایطی آرامتر در بازار‌های ارز و طلا و سکه مطرح شد، اما رای لازم را نیاورد. حالا، اما زمزمه‌هایی در خصوص بازنگری نرخ سود بانکی به گوش می‌رسد. گفته می‌شود دومین ماه بهار موضوع نرخ سود بانکی بار دیگر در دستور کار قرار خواهد گرفت.

مهدی تقوی، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در پاسخ به این سئوال که در سال جاری سود بانکی باید چقدر باشد؟ گفت: سود بانکی طبیعتا تنها نمی‌تواند تنها با استناد به میزان بازدهی بانک‌ها تعیین شود چرا که سایر شرایط نیز لازم است در این حوزه دخیل باشد، به عنوان مثال تعیین اینکه نرخ سود بانکی بر بازار‌های دیگر چقدر تاثیر می‌گذارد، اهمیتی بالا دارد چرا که اگر بازدهی در این بخش با سایر بخش‌ها همراهی نداشته باشد، طبیعی است که پول از بانک‌ها به دیگر بازار‌ها مانند طلا و سکه و ... مهاجرت خواهد کرد و موجبات رشد تورم را فراهم خواهد آورد.

وی گفت: باید با دقت نظر کافی موضوع سود بانکی را مورد بررسی قرار داد، خوشبختانه موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز در حال حاضر ساماندهی شده اند و نمی‌توانند سود‌های واهی و بالایی را به مردم پیشنهاد کنند، اما در عین حال نظارت کافی بر بانک‌ها نیز باید صورت گیرد که سود‌های نامتعارف به سپرده گذاران ندهند.

او گفت: من در شرایط فعلی کاهش سود بانکی را به صلاح نمی‌دانم، در ضمن افزایش دو سه درصدی آن نیز تاثیری در جذب سپرده‌ها ندارد، اما معتقدم تداوم روند کنونی در حوزه بانکی یعنی شفاف کردن مبادلات و معاملات می‌تواند فضای اقتصاد ایران را سالم‌تر کند. به گفته وی بهتر است در این شرایط تغییری در نرخ سود ایجاد نشود بلکه تلاش برای مهار سفته بازی و کسب سود واهی از دیگر بازار‌ها در دستور کار قرار گیرد.

سال گذشته بانک مرکزی با هدف سالم سازی اقتصاد نسبت به ایجاد محدودیت در تراکنش‌های بانکی بر مبنای کد ملی اقدام کرد و در عین حال قوانین مترتب بر چک‌های بانکی را دستخوش تغییر کرد. در عین حال با حذف سود ماه شمار تلاش کرد باری سنگین را از شانه بانک‌ها بردارد.

آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه تهران نیز در گفتگو با خبرانلاین، با اشاره به معادله تورم و سود بانکی گفت: آن‌ها که سرنوشت این دو را گره زدند و دائم می‌گفتند به دلیل کاهش نرخ تورم باید سود بانکی کاهش یابد، امروز پاسخ بدهند که در این شرایط تکلیف چیست؟

وی با اشاره به اینکه گره زدن این دو به یکدیگر اشتباهی اشتراتژیک است، اضافه کرد: از تجربه آموخته شده بانک‌ها در جهان باید بهره برد و لازم است سود بانکی نه به عنوان یک منبع درآمد و محل سرمایه گذاری بلکه در جایگاه واقعی خودش مورد بررسی قرار گیرد.

وی با اشاره به بالا بودن قیمت تمام شده پول در ایران، ایجاد ثبات اقتصادی، کاهش قیمت تمام شده پول و سپس بازنگری در ساختار بانک‌ها به منظور ساماندهی نرخ سود بانکی را اولویت دولت در سال جاری عنوان کرد.

شاید وقتی دیگر

کامران ندری، کارشناس اقتصادی و رییس پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است کاهش نرخ سود بانکی در شرایط تورمی کنونی به صلاح نیست چرا که منجر به مهاجرت نقدینگی از بانک‌ها به سمت دیگر بازار‌ها می‌شود و این امر خود در رشد تورم تاثیرگذار خواهد بود.

وی ضمن حمایت از اصلاحات در نظام بانکی با تاکید بر اینکه برای مقابله با تورم و اصلاحات ساختاری اقتصاد لازم است تدابیری برای ممانعت از خلق پول اندیشیده شود، گفت: در صورتی بحران اقتصاد ایران که همان تورم است، حل می‌شود که نگاه حاکمیت به نفت تغییر کند و استقلال بانک مرکزی را به رسمیت بشناسد.

ندری تاکید کرد: سالیان طولانی است که می‌شنویم اقتصاد ایران وابسته به نفت است در حالی که بررسی دقیق عملکرد نشان می‌دهد خلق پول و درامد نفتی توامان شکل کنونی اقتصاد را ایجاد کرده است و برای عبور از این وضعیت ضرورت دارد دولت از مرحله درآمد نفتی و بانک مرکزی وابسته عبور کند چرا که شرط توسعه چیزی جز این نیست.