فشار ترامپ بر اوپک و قیمت نفت

بازار انرژی هفته‌های پرتلاطمی را پیش رو خواهد داشت. پیامد‌های سیاست‌های تحریمی ایالات متحده و جنگ تجاری دونالد ترامپ با کشور‌های جهان در کنار اهمیت انتخابات میاندوره‌ای مجلس نمایندگان آمریکا باعث شده است تحولات در این حوزه از اهمیت و پیچیدگی خاصی برخوردار شود.

در این اوضاع نشست تولیدکنندگان عضو و غیر اوپکی که قرار است فردا یکشنبه در الجزایر برگزار شود نیز اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. بنا بر تحلیل رسانه‌ها در این نشست نگرانی از پیام‌ها و سیاست‌های ترامپ در بازار برجسته‌تر از دیگر مسائل است. گفته می‌شود شرکت کنندگان در این نشست قرار است در زمینه چگونگی اجرای توافق پیشین برای افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید بحث کنند.

گزارش تارنمای S&P Global Platts که تحولات حوزه انرژی را پوشش می‌دهد بر این اعتقاد است که ایالات متحده در بازار نفت بر همکاری عربستان حساب می‌کند. ریاض هم که به صورت غیررسمی رهبر اوپک به شمار می‌رود متحد اصلی کاخ سفیدی است که به هیچ عنوان تمایل ندارد تا قبل از انتخابات میان دوره‌ای در آمریکا قیمت انرژی افزایش داشته باشد. با وجودی که بیشتر اعضای اوپک از پیام‌های تهاجمی رئیس جمهوری آمریکا به تولیدکنندگان نفت ناخشنود هستند، اما حفظ وحدت و انسجام در این سازمان اکنون بسیار سخت شده است.

البته به اعتقاد تحلیلگران بازار نفت، در این شرایط کار برای واشنگتن هم به خاطر تحریم‌های ثانویه علیه ایران مشکل است. با این حال تولیدکنندگان و از جمله عربستان سعودی افزایش قیمت انرژی برای ماه‌های آینده را به علت کاهش صادرات ایران، ونزوئلا و لیبی و احتمال افزایش تقاضا غیرقابل اجتناب ارزیابی می‌کنند.
از نگاه رسانه‌های جهان دیدار تولیدکنندگان نفت به شدت تحت تاثیر خواست واشنگتن قرار دارد و احتمال انجام هر گونه اقدام جمعی در عرصه تولید در کوتاه مدت منتفی است. در بهترین حالت تولیدکنندگان باید در نشست رسمی که در دسامبر آینده صورت می‌گیرد تصصمیم گیری کنند.

** تناقض‌های ترامپ در بازار نفت
به اعتقاد کارشناسان حوزه انرژی متوازن سازی بازار نفت و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا از مهمترین خواسته‌های آمریکا و عربستان سعودی از نشست الجزایر است. این احتمال وجود دارد در نشست مشترک میان کشور‌های عضو و غیرعضو در کمیته نظارتی اوپک، توصیه‌هایی نیز در زمینه تزریق بیشتر نفت خام به بازار ارائه شود. با این حال به نوشته رسانه‌های جهان ایران به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ اوپک از اعضا خواسته است تا در مقابل افزایش سقف تولید مقاومت کنند، زیرا این ایالات متحده است که موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود.

این درحالی است که رئیس جمهوری ایالات متحده بار دیگر پیام‌های توئیتری خود در حوزه نفت را از سر گرفت و در آستانه برگزاری نشست تولیدکنندگان نفت از آن‌ها خواست تا با افزایش تولید، قیمت نفت را پایین بیاورند. به تحلیل رسانه ها، ترامپ در این فرایند پیام‌های متناقضی را ارسال می‌کند از یک سو با تحریم ایران از میزان عرضه می‌کاهد از سوی دیگر خود را خواهان نفت ارزان با افزایش تولید نشان می‌دهد و به عربستان هم دستور افزایش تولید را صادر می‌کند. حال آنکه شواهد و تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی نشان می‌دهند در برخی جنبه‌ها افزایش بهای نفت به نفع آمریکا خواهد بود.

به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی جنگ تجاری که میان واشنگتن و پکن به راه افتاده یکی از مولفه‌های مهم در تعیین خط مشی‌های اقتصادی کاخ سفید است. به طور کلی افزایش قیمت نفت برای کشور‌هایی که رشد سریع اقتصادی دارند همچون ترمز عمل می‌کند و از سرعت پیشرفت آن‌ها می‌کاهد. این گمانه‌ای قدرتمند است که ایالات متحده و ترامپ با حربه ایران تلاش داشته باشند با ایجاد تنش در بازار انرژی و افزایش قیمت نفت، چین را که اکنون به دشمن شماره یک اقتصاد آمریکا تبدیل شده است، ساکت کند.

از طرف دیگر قیمت بالای نفت باعث می‌شود تا تولید نفت غیرمتعارف از لایه‌های رسوبی برای شرکت‌های آمریکایی به صرفه شود. در واقع قیمت‌های کمتر از ۶۰ تا ۷۰ دلار در هر بشکه سودی را برای شرکت‌ها ایجاد نمی‌کند. توقف فعالیت چاه‌های استخراج نفت شیل می‌تواند باعث بیکاری بسیاری از کارگریان و شرکت‌های نفتی شود.

**سایه سیاست‌های ترامپ بر قیمت نفت
مولفه‌های بازار نفت تقریبا به همه فعالان در حوزه انرژی اثبات کرده است که قیمت نفت در آینده تغییرات بسیاری را تجربه خواهد کرد و باید انتظار نفت‌های بسیار گرانتری را داشت.

خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه در تحلیل اوضاع بازار نفت آورده است: این هراس در بازار وجود دارد که سیاست‌های ایالات متحده و اقدامات عربستان سعودی باعث افزایش قیمت جهانی نفت شود. تحریم‌های ضدایرانی دونالد ترامپ برای توقف صادرات نفت تهران باعث شده است تا انتظار از ریاض برای افزایش سریع تولید و صادرات نفت و پاسخ دهی به تقاضای بازار افزایش پیدا کند. اما اکنون مهمترین شرکت تولیدکننده نفت در عربستان اعلام کرده است قادر به عرضه میزان کافی نفت نیست و همین امر نگرانی‌ها از رسیدن قیمت هر بشکه نفت به مرز ۱۰۰ دلار را افزایش داده است.

بنا بر گزارش‌هایی که روزنامه «وال اسریت ژورنال» نیز آن را منتشر کرده است شرکت نفنی سعودی آرامکو به خریداران بالقوه نفت خود هشدار داده است که محبوب‌ترین نفت تولیدی شرکت که مشتریان فراوانی داشته است را از ابتدای ماه اکتبر ۲۰۱۸ (یک ماه پیش از اجرای تحریم‌های نفتی علیه ایران) نمی‌تواند به اندازه کافی تولید کند. همین امر موجب می‌شود تا میزان تقاضا بر عرضه پیشی بگیرد. برخی خریداران می‌گویند این شرکت به آن‌ها نفت‌هایی را عرضه می‌کند که خواهان کمتری دارد.

بر اساس گزارش‌ها فقط عربستان سعودی قادر به ایجاد توازن در بازار انرژی است. به همین دلیل دونالد ترامپ به پادشاه سعودی اعلام کرده است ریاض تولید خود را تا ۱۲ میلیون بشکه در روز افزایش دهد؛ به گفته یک مقام ارشد کاخ سفید، اما ریاض قادر به رساندن تولید خود به این سطح و برای مدتی زیاد نیست.

تارنمای شبکه خبری سی. ان. بی. سی نیز در گزارشی نوشت با اینکه قیمت‌ها بالا رفت، اما با اعلام این موضوع که اوپک افزایش تولید را بررسی خواهد کرد تا حدودی قیمت‌ها متعادل شد. قرار است تولیدکنندگان در الجزایر موضوع افزایش روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت برای مقابله با اثرات تحریم ایران را مورد بررسی قرار دهد.

این شبکه آمریکایی نوشت روز پنچشنبه ترامپ در شبکه اجتماعی توئیتر به سازمان اوپک پیام داد «اکنون قیمت نفت را پایین بیاورید». همین سخنان رئیس جمهوری آمریکا باعث شد تا قیمت نفت برنت به بیش از ۸۰ دلار برسد، اما پس از انتشار خبر‌ها از اوپک تا حدود ۲ دلار از قیمت آن کاسته شد و به بیش از ۷۸ دلار رسید.

کارشناسان این شبکه تلویزیونی اعتقاد دارند در هفته‌های آینده از تولید نفت ایران کاسته می‌شود، اما همزمان با سرد شدن هوا بر میزان تقاضای فصلی نیز افزوده می‌شود. همچنین ظرفیت‌های اضافی تولید در بازار نفت محدود هستند و قادر به پاسخگویی به این چالش نیستند و به همین دلیل احتمال وقوع یک شوک قیمتی وجود دارد.

گمانه زنی تحلیلگران و رسانه‌ها در مورد پیامد تاثیر سیاست‌های ترامپ بر بازار نفت در چند روز اخیر باعث شده است تا قیمت نفت به بشکه‌ای ۸۰ دلار نزدیک شود. همین موضوع می‌تواند مصرف کنندگان نفت در ایالات متحده را تحت فشار قرار دهد. واسطه‌ها و تجار در بازار نفت هم بر این باورند قیمت نفت به سمت قله در حال حرکت است و پیش بینی می‌شود به ۹۰ تا ۱۰۰ دلار نیز برسد. بر اساس تحلیل اسپوتنیک «تاثیر انعکاسی (بومرنگی) این خط مشی باعث افزایش قیمت‌ها در سراسر جهان و حتی ایالات متحده می‌شود».