مصوبه جدید نفتی دولت خارجی‌ها را خوشحال کرد

تحریریه پارسینه - مریم حسینی: براساس تحلیل خبرگزاری بلومبرگ، ایران گام بزرگی برای برگرداندن سرمایه های خارجی به بخش نفت و گاز برداشته است و این نشان می دهد که تهران می تواند در زمینه نفت الگوی خوبی برای عربستان باشد.

خبرگزاری بلومبرگ این تحلیل را به قلم «جولیان لی» منتشر کرده و در آن نوشته است: "هفته گذشته کابینه دولت جمهوری اسلامی ایران شرایط کلی مدل قرارداد با شرکت‌ها و سرمایه گذاران خارجی در بخش نفت و گاز را تایید کرد. اگر در ادامه مسیر مشکلی پیش نیاید، به نظر می رسد این مدل به اندازه کافی می تواند امیدوار کننده باشد. این مدل بر ابقای مالکیت مستقل ذخایر نفت و گاز تاکید دارد، بنابراین جای تعجب نیست اما براساس این مدل، راه برای حضور و سرمایه گذاری خارجی در سه نوع پروژه باز خواهد شد: اکتشاف، توسعه و استخراج."

براساس این تحلیل، ایران بخش عظیمی از تولیدی را که به خاطر تحریم‌ها در سال ۲۰۱۲ از دست داده بود، پس از لغو این تحریم‌ها، بار دیگر احیا کرد و با سرعت خود ٬ تحلیلگران را بهت زده کرد. این روزها صادرات نفت خام ایران به حدود دو میلیون بشکه در روز رسیده و این کشور به تدریج در حال تثبیت موقعیت خود در بازارهای اروپایی است.

ایران بخش عظیمی از تولید خود را به خاطر تحریم‌های بین المللی از دست داده بود اما حالا گام بعدی بازگرداندن سطح تولید به دهه 50 است که این اقدام، نیاز به کمک شرکت‌های نفتی خارجی دارد؛ مرحله ای که به مراتب پیچیده تر است.

هفته گذشته کابینه دولت جمهوری اسلامی ایران شرایط کلی مدل قرارداد با شرکت‌ها و سرمایه گذاران خارجی در بخش نفت و گاز را تایید کرد. اگر در ادامه مسیر مشکلی پیش نیاید، به نظر می رسد این مدل به اندازه کافی می تواند امیدوار کننده باشد. این مدل بر ابقای مالکیت مستقل ذخایر نفت و گاز تاکید دارد، بنابراین جای تعجب نیست اما براساس این مدل، راه برای حضور و سرمایه گذاری خارجی در سه نوع پروژه باز خواهد شد: اکتشاف، توسعه و استخراج.

۱- اکتشاف: در صورت موفقیت منجر به توسعه و تولید خواهد شد.
۲- توسعه: در حال حاضر شکل گرفته اما ذخایر کشف نشده هستند.
۳- استخراج: افزایش تولید نفت با استفاده از تکنیک های بازیابی در میادین قدیمی.

جولیان لی در ادامه نوشته است: از ویژگی‌های مدل مذکور آن است که قراردادهای منعقد شده تا ۲۰ سال از زمان شروع توسعه معتبر خواهد بود و در صورت لزوم، دوره اکتشاف به آن اضافه می شود، همچنین پروژه های استخراج نفت نیز می تواند پنج سال دیگر تمدید شوند. درباره پرداخت نیز پرداخت به سرمایه گذاران خارجی به صورت نقدی و یا با صلاحدید شرکت ملی نفت ایران به عنوان اختصاص سهمی از تولید انجام خواهد شد این در حالی است که سرمایه گذاران از هر گونه کاهش تولید اوپک در آینده مصون هستند.

تجربه عراق نشان می دهد که حتی پس از توافق بر سر مدل، اوضاع ممکن است کند پیش برود. بغداد در سال ۲۰۰۷ -یعنی چهار سال پس از حمله آمریکا به عراق که به سرنگونی صدام حسین منتهی شد- قانون نفت خود را تصویب کرد اما انعقاد نخستین قرارداد دو سال و نیم به تعویق افتاد.

با اجرایی شدن قراردادهای عراق، تولید نفت این کشور در مدت زمان ۶ ساله تا دو میلیون بشکه در روز یعنی حدود ۸۰ درصد افزایش یافت اما نکته قابل تامل درباره ایران آن است که سرمایه گذاران در ایران، مشکلات امنیتی که در عراق وجود داشت، تجربه نخواهند کرد؛ هرچند که نباید نگرانی ناشی از بازگشت دوباره تحریم‌ها یا عدم همکاری بانک‌های غربی را نادیده گرفت.

در هر صورت، اگر ایران در اجرای این طرح موفق شود، عربستان و کویت را که به عنوان تنها تولید کننده نفت در این حوزه فعالیت می کنند، را پشت سر خواهد گذاشت، زیرا سایر تولیدکنندگان یکی پس از دیگری دروازه‌ها را به سوی سرمایه گذاری خارجی باز کرده اند.
عربستان هم ناگزیر خواهد شد، تحت فشار ناشی از خصوصی سازی بخشی از سهام آرامکو٬ از ایران الگوبرداری کند.