اینجا تهران است؛ یکی از گران‌ترین شهرهای جهان

به گزارش پارسینه، برخورداری از مسکن به عنوان یکی از حقوق ابتدایی افراد تأثیری مستقیم و فوری بر کیفیت زندگی آنها دارد. رشد شهرنشینی و میل بیشتر به تمرکز جمعیتی در شهرها موجب شده تا تأمین مسکن مناسب و کافی در بسیاری از کشورهای جهان به دغدغه دولت‌ها یا  سایر نهادهای مرتبط بدل شود. به سخن بهتر، نیم نگاهی به پویش‌های سیاسی-اقتصادی در بسیاری کشورهای جهان از جمله در اروپا نشان دهنده آن است که تأمین مسکن شهروندان در بسیاری موارد در عداد اصلی‌ترین سیاست‌های حزبی در جریان رقابت‌های سیاسی و مدنی قرار می‌گیرد. انواعی از سیاست‌های تشویقی و تلاش برای تسهیل‌گری دولت در این بخش از جمله مصادیق توجه دولت‌ها به مسکن و لزوم تأمین آن برای شهروندان در بسیاری از کشورهاست. با این حال هزینه‌های مربوط به تأمین مسکن همواره بخشی حائر اهمیت در سبد هزینه‌های خانوار به شمار می‌رود.

این مهم در ایران به واسطه دو عامل اساسی یعنی کمبود عرضه در بازار مسکن و همچنین رشد فزاینده تقاضا در این بخش حتی از اهمیت بیشتری برخوردار است و عوامل یادشده موجب رشد فزاینده قیمت مسکن در کلان‌شهرها شده است. این رشد فزاینده قیمت به نویه خود موجب شده تا اختلاف قیمت مسکن در کلانشهری مانند تهران به قیمت زمین و مسکن در سایر کلانشهرهای جهان نزدیک‌تر شود. در واقع پدیده‌ای به نام مسکن سوپر لوکس که چندی است در بازار مسکن رایج شده ناظر بر همین موضوع است؛ خانه‌هایی با متراژ بالا در مناطق مرفه نشین تهران که قیمت پایه آن حدود 10 هزار دلار در متر مربع (معادل 850 میلیون تومان) است. به گفته فعالان بازار مسکن قیمت این واحدهای سوپرلوکس گاه تا یک میلیارد و 300 میلیون تومان در هر متر مربع نیز می‌رسد. این در حالی است که این رقم بیشتر از هزینه تأمین مسکن در شهرهایی مانند واشنگتن، شیکاگو و حتی منهتن در آمریکاست و در واقع اگر نسبت قیمت مسکن به درآمد خانوار را در نظر بگیریم، تهران یکی از گران‌ترین شهرهای جهان برای خرید مسکن محسوب می‌شود

اما چه چیزی موجب می‌شود تا قیمت املاک در تهران همپای قیمت در متروپل‌های بزرگ دنیا رشد کند؟ به طور کلی مهمترین علل رشد فزاینده قیمت مسکن در تهران و نزدیکی هر چه بیشتر آن به سطح قیمت کلانشهرهای بین‌المللی در سه بعد اقتصادی، حقوقی و جمعیتی قابل بحث و بررسی هستند. در بعد اقتصادی بیش و پیش از هر چیز، وجود تورم و نوسانات قیمت ارز تأثیر مستقیمی بر بازار مسکن داشته و مسکن به یک معنا به عنوان یک دارایی امن برای حفظ ارزش پول در نظر گرفته می‌شود. افزون بر آن فاصله معنادار درآمد سرانه در تهران با قیمت مسکن در این شهر نیز دیگر عاملی است که به افزایش قیمت مسکن (به عنوان دارایی سودآور) دامن می‎زند. در نهایت، عدم اطمینان به بازار سرمایه و عدم سرمایه‌گذاری در تولید از سوی مردم دیگر عامل توجه به بازار مسکن و معطوف شدن سرمایه‌گذاری در این بخش است.

در بعد حقوقی سیاستگذاری و مدیریت شهری نامطلوب موجب افزایش قیمت مسکن شده و سیاست‌های حمایتی ناکارآمد قادر به کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن نیستند. و در نهایت از منظر جمعیتی تمرکز جمعیت در تهران و روند مهاجرپذیری این کلانشهر رشد تقاضا برای مسکن را همواره در سطح بالایی نگه می‌دارد. سبک زندگی و میل به سکونت در خانه‌های با متراژ متناسب نیز دیگر عاملی است که هزینه‌های تولید مسکن را افزایش داده و در نتیجه به افزایش قیمت آن دامن می‌زند.با توجه به روندهای جهانی، انتظار می‌رود قیمت مسکن در کلانشهرهایی همچون تهران همچنان روند صعودی داشته باشد. به طور مشخص در تهران با توجه به تداوم تورم و کمبود عرضه مسکن، احتمال افزایش بیشتر قیمت‌ها همواره وجود دارد. با این حال، سیاست‌های دولتی مانند افزایش ساخت وسازهای متراکم یا اعطای تسهیلات مسکن می‌تواند تا حدی از شدت این افزایش بکاهد.

به طور کلی اختلاف قیمت مسکن در تهران و سایر کلانشهرهای جهان ناشی از ترکیبی از عوامل اقتصادی، قانونی و اجتماعی است. در حالی که قیمت مسکن در تهران به لحاظ عددی پایین‌تر از برخی شهرهای بزرگ جهان است، اما نسبت قیمت به درآمد، آن را به یکی از گرانترین شهرها برای سکونت تبدیل کرده است. برای کاهش این شکاف، سیاستگذاری‌های هوشمندانه در حوزه مسکن، کنترل تورم و توسعه متوازن شهری از الزامات اساسی به شمار می‌روند.