ناودانی چیست؟ آشنایی با انواع و کاربردهای آن

ناودانی یکی از مقاطع طویل فولادی با سطح مقطع باز است که در صنایع مختلف و به ویژه ساختمان سازی کاربرد گسترده ای دارد. این پروفیل فولادی به دلیل ساختار خاص خود، در بسیاری از سازه ها به عنوان تقویت کننده یا نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله با انواع ناودانی، قیمت ناودانی، مشخصات فنی، روش های تولید، سایزبندی و کاربردهای آن در صنایع مختلف آشنا می شوید.

ناودانی چیست؟

ناودانی (Steel C Channel) نوعی پروفیل فولادی است که به روش نورد گرم تولید می شود. این مقطع دارای یک جان افقی و دو بال عمودی است و به دلیل ساختار مقاوم خود، برای ساخت قاب ها، خرپاها و مهاربندها انتخاب مناسبی به شمار می رود. ناودانی ها در ضخامت ها، ابعاد و آلیاژهای مختلف تولید می شوند و کاربرد آن ها بسته به نوع سازه متفاوت است.

انواع ناودانی و دسته بندی ها

انواع ناودانی از نظر جنس و سایز

ناودانی یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع ساختمانی، عمرانی، ماشین سازی، پتروشیمی و حتی صنایع سبک تر مانند تجهیزات گلخانه ای و سازه های سبک فلزی است. این پروفیل به شکل U تولید شده و دارای یک جان عمودی و دو بال افقی است که بسته به نوع کاربرد و شرایط محیطی، در انواع مختلفی از نظر جنس و سایز تولید و عرضه می شود. در این مقاله به صورت کامل به دسته بندی انواع ناودانی از دو جنبه اصلی یعنی جنس متریال و ابعاد و اندازه ها می پردازیم.

برای اطلاع از قیمت انواع محصولات فولادی مانندقیمت نبشی می توانید با مراجع معتبر مانند فولادفیدار تماس بگیرید.

دسته بندی ناودانی ها بر اساس جنس متریال

در انتخاب ناودانی مناسب برای یک پروژه خاص، یکی از مهم ترین فاکتورها جنس متریال سازنده آن است. این انتخاب می تواند بر دوام، مقاومت در برابر خوردگی، وزن کلی سازه و حتی هزینه های نهایی تأثیر بگذارد. در ادامه با رایج ترین انواع ناودانی بر اساس جنس آشنا می شوید:

1. ناودانی فولادی (سیاه)

• متداول ترین نوع ناودانی که از فولاد نورد گرم ساخته می شود.
• دارای مقاومت کششی و خمشی بالا.
• در ساخت اسکلت های فلزی، قاب های سازه ای، چهارچوب ها و تجهیزات صنعتی استفاده فراوان دارد.
• مقرون به صرفه و در بازار ایران به وفور یافت می شود.

2. ناودانی گالوانیزه

• این نوع ناودانی از فولاد ساخته شده و سپس با پوشش فلز روی (Zn) گالوانیزه گرم یا سرد می شود.
• مقاومت فوق العاده در برابر زنگ زدگی، رطوبت، باران های اسیدی و خوردگی.
• گزینه ای ایده آل برای استفاده در سازه های فضای باز، مناطق مرطوب، پروژه های ساحلی، ساخت سوله، گلخانه و تاسیسات دریایی.

3. ناودانی آلومینیومی

• بسیار سبک تر از فولاد و ضدزنگ ذاتی.
• مقاومت بالا در برابر خوردگی محیطی و استایل زیبا.
• مورد استفاده در سازه های دکوراتیو، نماهای مدرن، تجهیزات صنعتی سبک، صنایع حمل ونقل و هوافضا.

4. ناودانی استیل (فولاد ضدزنگ)

• ساخته شده از آلیاژهای استنلس استیل (مانند 304 یا 316).
• بسیار مقاوم در برابر اسیدها، مواد شیمیایی، رطوبت و نمک.
• مناسب برای کاربردهایی مانند صنایع غذایی، دارویی، بیمارستانی، پتروشیمی، تصفیه خانه ها و مکان های کاملاً خورنده.

5. ناودانی پلاستیکی یا PVC

• نوع خاصی از ناودانی ها که از جنس پلاستیک فشرده یا پلیمرهای صنعتی ساخته می شود.
• بیشتر در مصارف غیرسازه ای مانند سیستم های تاسیساتی، سقف های کاذب، تجهیزات دکوراتیو، فاضلاب یا کانال کشی کاربرد دارد.
• قیمت پایین و نصب آسان از جمله مزایای آن است، ولی برای باربری مناسب نیست.

دسته بندی ناودانی ها از نظر سایز و ابعاد

ناودانی ها با سایزهای مختلف تولید می شوند و بر اساس پارامترهایی چون ارتفاع جان (h)، عرض بال (b)، ضخامت جان (t) و طول شاخه (معمولاً ۶ یا ۱۲ متر) طبقه بندی می گردند. این ابعاد تأثیر مستقیمی بر مقاومت سازه ای و وزن ناودانی دارند.

1. ناودانی سبک

• دارای ضخامت کمتر و وزن پایین تر نسبت به مدل های سنگین.
• معمولاً در پروژه های با باربری کم و سازه های سبک به کار می روند.
• سایزهای متداول آن: ۸، ۱۰، ۱۲ و ۱۴ سانتی متر ارتفاع جان
• قابل استفاده در ساخت قاب درب و پنجره، قفسه های فلزی، سقف کاذب و گلخانه ها.

2. ناودانی سنگین UNP یا IPE سنگین

• ضخامت و وزن بالاتر، در نتیجه مقاومت فشاری و خمشی بیشتر.
• گزینه ای ایده آل برای پروژه های سنگین عمرانی، پل سازی، سوله های صنعتی و سازه های باربر.
• سایزهای رایج: ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۲، ۲۴ و بالاتر
• قیمت بالاتر نسبت به سبک، اما کارایی بیشتر در سازه های حساس.

3. ناودانی فابریک و ناودانی پرسی

• ناودانی فابریک:
  • به روش نورد گرم مستقیم از شمش تولید می شود.
  • دارای کیفیت بالا، مقاومت بهتر و یکنواختی در ضخامت و ابعاد.
  • استانداردهای ابعادی دقیق تری دارد.
• ناودانی پرسی:
  • از خم کردن ورق های فولادی تولید می شود.
  • اقتصادی تر، اما معمولاً مقاومت مکانیکی پایین تری نسبت به فابریک دارد.
  • در پروژه هایی با بودجه محدود یا باربری سبک استفاده می شود.

با توجه به تنوع بالا در جنس و سایز ناودانی ها، انتخاب گزینه مناسب باید با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند محل استفاده، بارهای وارد بر سازه، شرایط محیطی، بودجه پروژه و الزامات فنی انجام شود. به عنوان مثال، اگر در محیطی مرطوب و خوردنده فعالیت می کنید، استفاده از ناودانی گالوانیزه یا استیل توصیه می شود. اما در پروژه های سبک تر و داخلی، ناودانی سبک یا حتی پرسی نیز پاسخگو خواهد بود.

در صورت نیاز، می توانیم جدول وزن، مشخصات فنی و قیمت ناودانی ها را نیز به صورت کامل در کنار این مطلب ارائه دهیم تا انتخاب برای شما و مهندسین پروژه آسان تر شود.

تفاوت ناودانی سبک و سنگین چیست؟

تفاوت اصلی بین ناودانی سبک و سنگین، به وزن آن ها و تطابق با جدول استاندارد اشتال مربوط می شود. اگرچه فرآیند تولید هر دو نوع ناودانی ممکن است مشابه باشد، اما خروجی نهایی آن ها از نظر مشخصات فنی متفاوت است.

ناودانی سبک وزنی کمتر از مقدار درج شده در جدول اشتال دارد، در حالی که ناودانی سنگین دقیقاً مطابق با مشخصات وزنی و ابعادی جدول اشتال تولید می شود. این موضوع نشان می دهد که سطح رعایت استانداردها در ساخت این دو نوع ناودانی متفاوت است.

ناودانی سبک و سنگین ساخت کجاست؟

ناودانی های سبک عمدتاً در کارخانجات داخلی تولید می شوند. در مقابل، ناودانی های سنگین هم در داخل کشور تولید می شوند و هم به صورت وارداتی از کشورهای دیگر در بازار وجود دارند.

ایرادات احتمالی استفاده از ناودانی سبک

در طراحی سازه ها از نرم افزارهایی مانند ETABS یا SAFE استفاده می شود که در آن ها ویژگی مصالح ساختمانی، بر اساس استانداردهای جهانی تعریف شده اند. بنابراین وزن، مقاومت و سایر مشخصات فنی مصالح در این نرم افزارها بر مبنای استاندارد در نظر گرفته می شود.

وقتی در پروژه ای از ناودانی سبک استفاده شود که وزن آن کمتر از مقدار استاندارد باشد، ممکن است طراحی نرم افزاری دچار خطای عملکردی شود؛ چون آنچه در واقعیت اجرا می شود، با مشخصات در نظر گرفته شده در نرم افزار مطابقت کامل ندارد. این موضوع می تواند امنیت سازه را در بلندمدت تحت تأثیر قرار دهد.

البته ناودانی سبک معمولاً در قسمت های غیرباربر سازه استفاده می شود؛ مانند قاب های فرعی، نماها یا سازه های موقتی. اما با این حال، استفاده از ناودانی های استاندارد برای اطمینان از ایمنی سازه، همواره گزینه ای مطمئن تر محسوب می شود.

کاربردهای ناودانی

ناودانی ها در پروژه های متعددی استفاده می شوند، از جمله:

• تیرهای حمال و نماسازی ساختمان

  برای تقویت سازه های چوبی و زیرسازی نمای مدرن از ناودانی های آلیاژی استفاده می شود.

• خرپاها، بادبندها و اسکلت فلزی

  به ویژه ناودانی UPN به دلیل استحکام بالا در پروژه های صنعتی استفاده می شود.

• سازه های دریایی

  در ساخت سکوهای نفتی، اسکله ها و شناورها، از ناودانی استیل برای مقاومت در برابر رطوبت بهره می گیرند.

• دیوارها و وال پست ها

  به عنوان عنصر تقویتی در ساخت دیوارهای فلزی، کارگاه ها، انبارها و گاراژها استفاده می شود.

• سقف های سبک و تیرچه ها

  به جای تیرهای چوبی، از ناودانی فولادی استفاده می شود که وزن کمتر و مقاومت بیشتری دارد.

• شاسی خودرو

  در ساخت قاب، ریل های اصلی و اجزای پشتیبان خودرو، ناودانی های سبک و سنگین به کار می روند.

• سازه های فلزی عمومی

  به عنوان مهاربند، تسمه و تیرچه در ساختمان های مسکونی، صنعتی و تجاری کاربرد دارند.

ناودانی ها معمولاً در سایزهای 6 تا 24 (بر حسب سانتی متر) و در طول های 6 و 12 متری تولید می شوند. ناودانی های سنگین عمدتاً در طول 12 متر عرضه می گردند. برای تعیین وزن و ابعاد دقیق، از استاندارد DIN 1026 و همچنین EN 10279 برای تعیین رواداری ها استفاده می شود.

مزایای ناودانی

1. مقاومت بالا در برابر فشار و بارهای محوری
   • شکل مقطع C یا U باعث افزایش توان تحمل وزن و فشار می شود، به خصوص در خرپاها، وال پست ها و تیرهای حمال.
2. تنوع در ابعاد، وزن و جنس
   • در سایزهای مختلف (6 تا 24)، وزن سبک یا سنگین، و با متریال هایی مانند فولاد گالوانیزه، آلومینیوم، استیل و آهن تولید می شود.
3. کاربرد وسیع در صنایع مختلف
   • از ساختمان سازی و سوله ها گرفته تا شاسی خودرو، تأسیسات دریایی، دیوارهای پشتیبان، سقف های سبک و حتی مبلمان فلزی.
4. نصب و حمل ونقل آسان
   • به دلیل وزن پایین تر نسبت به تیرآهن، جابجایی و اجرای آن ساده تر است.
5. امکان ترکیب با سایر مقاطع فولادی
   • می توان با تیرآهن ها، نبشی ها و ورق های فولادی ترکیب و به صورت پیچ و مهره یا جوشکاری اجرا کرد.

معایب ناودانی

1. کاهش مقاومت خمشی نسبت به مقاطع بسته مثل قوطی یا IPE
   • به دلیل باز بودن مقطع، در برابر پیچش و خمش های عرضی مقاومت کمتری دارد.
2. نیاز به تقویت در پروژه های سنگین
   • در سازه های سنگین ممکن است نیاز باشد با مهاربند یا ورق تقویت شود.
3. خطر زنگ زدگی در انواع معمولی
   • ناودانی های آهنی ساده در معرض رطوبت بدون پوشش ضدزنگ یا گالوانیزه، دچار خوردگی می شوند.
4. محدودیت در طول های موجود بازار
   • معمولاً در طول های ۶ و ۱۲ متری موجود است و برای طول های سفارشی نیاز به برش یا سفارش خاص دارید.

چرا باید ناودانی را از مراجع معتبر مثل فولادفیدار بخریم؟

1. تضمین کیفیت و اصالت کالا
   • فولادفیدار محصولات خود را از برندهای معتبر داخلی و خارجی تهیه می کند و دارای گواهی های استاندارد و آنالیز شیمیایی است.
   • احتمال دریافت ناودانی تقلبی، کم عیار یا با تلرانس خارج از استاندارد تقریباً صفر است.
2. مشاوره تخصصی پیش از خرید
   • کارشناسان فنی فولادفیدار می توانند متناسب با نوع پروژه، مقطع مناسب، سایز، ضخامت و پوشش (گالوانیزه یا ساده) را پیشنهاد دهند.
3. دسترسی به تنوع بالای محصولات
   • انواع ناودانی سبک و سنگین، پرسی و فابریک، گالوانیزه و سیاه، داخلی و وارداتی را در یکجا می توان مقایسه و انتخاب کرد.
4. شفافیت در قیمت گذاری
   • قیمت ها بر اساس نرخ روز بازار آهن آلات و با اعلام رسمی ارائه می شود؛ بدون هزینه های پنهان یا نوسان های غیرشفاف. به عنوان مثال قیمت میلگرد و انواع محصولات فولادی به صورت رقابتی می باشد.
5. ارسال سریع و ایمن به سراسر کشور
   • با بارگیری مستقیم از انبار و همکاری با باربری های مطمئن، سفارشات در کم ترین زمان به دست مشتری می رسد.
6. امکان سفارش عمده و پروژه ای
   • فولادفیدار ظرفیت تأمین ناودانی برای پروژه های ساختمانی، صنعتی، سوله سازی و پل سازی در مقیاس بالا را دارد.
7. دریافت فاکتور رسمی و قابلیت پیگیری حقوقی
   • در صورت بروز مشکل یا اختلاف، خرید از شرکت های معتبر حقوقی مانند فولادفیدار قابل پیگیری قانونی است.