دانش‌آموزان اتباع با دریافت مبالغ ۵ تا ۱۵ میلیون در مدارس دولتی ثبت‌نام شدند

به گزارش پارسینه براساس گزارش‌ قبلی «فرهیختگان» در این‌باره، مثلا در مهدی‌شهر سمنان پرونده دانش‌آموزان اتباع قانونی تحویل خانواده‌ها داده شده بود و به آنها گفته شده بود که قرار بر تجمیع تمام دانش‌آموزان اتباع در یک مدرسه است. همچنین به دانش‌آموزان اتباع متوسطه دوم اجازه داده نشده بود که در رشته‌های ریاضی و تجربی ثبت‌نام کنند. آموزش‌وپرورش ملارد در استان تهران نیز در برخوردی سلیقه‌ای حتی دانش‌آموزان اتباعی که مادران ایرانی دارند را نیز تا دو هفته ابتدایی مهر نیز ثبت‌نام نکرده بود. تعدادی دیگر از خانواده‌های اتباع قانونی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفته بودند که علی‌رغم داشتن مدارک هویتی معتبر، آموزش‌وپرورش ملارد برای ثبت‌نام فرزندانشان با آنها همکاری لازم را ندارد.

سوم آبان‌ماه امسال یعنی یک هفته گذشته، نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور به همراه رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش‌وپرورش از مدرسه آموزشی غیردولتی کودکان اتباع آل‌احمد، مجتمع آموزشی فرهنگ و مدرسه شهید تیمسار فلاح بازدید کردند. در آن بازدید یاراحمدی گفته بود که ۲۸۰ هزار دانش‌آموز اتباع غیرمجاز از کشور خارج شده‌اند و در سال تحصیلی ۱۴۰۴ تاکنون ۳۲۰ هزار نفر از دانش‌آموزان اتباع در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند: «تعداد دانش‌آموزان اتباع افغانستانی ثبت‌نام‌شده در سال تحصیلی جدید پس از اجرای طرح بازگشت این اتباع نسبت به سال گذشته که ۷۰۰ هزار نفر بود کمتر شده است و وزارت کشور این وعده را می‌دهد که از دانش‌آموزان اتباع حمایت کرده و اجازه نمی‌دهیم که دانش‌آموزان اتباع از تحصیل باز بمانند.»

با هماهنگی وزارت آموزش‌وپرورش برای دانش‌آموزان اتباع غیر مجازی که هنوز فرصت خروج از کشور را پیدا نکردند و دارای دانش‌آموز هستند فراخوان داده شد تا دانش‌آموز آنها بتوانند از فرصت تحصیل استفاده کنند. یاراحمدی تاکید کرده بود که مجددا فرصت تحصیل برای تمام دانش‌آموزان اتباع غیرمجاز به وجود آمده است. وی افزود: «بسیاری از این اتباع نقشی در تصمیم‌گیری خروج از کشور و یا ماندن ندارند، اما فرزندان دانش‌آموز آنها که حتی امسال کلاس‌اولی هستند، نباید از تحصیل محروم شوند و این امکان برایشان فراهم شده تا بتوانند در سال تحصیلی جدید از امکان تحصیل استفاده کنند. بنابراین دولت تصمیم گرفت تا فرصت مجددی برای این دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل ایجاد شود؛ البته در این راستا تلاش می‌کنیم از هرج‌ومرج جلوگیری کنیم تا مجددا این دانش‌آموزان به صورت غیرقانونی اقدام نکنند.»

دانش‌آموزان اتباع با دریافت مبالغ 5 تا 15 میلیون در مدارس دولتی ثبت‌نام شدند

درحالی‌که چند روز گذشته اعلام شد دانش‌آموزان اتباع غیرمجاز نیز می‌توانند در سال تحصیلی جدید ثبت‌نام کنند و دولت اجازه تحصیل به این دانش‌آموزان را داده است اما طبق اطلاع خبرنگار «فرهیختگان»، اتباع قانونی همچنان درگیر تصمیمات میلی و سلیقه‌ای برخی مسئولان شهرستان‌ها هستند و برخی خانواده‌های اتباع قانونی هنوز نتوانسته‌اند دانش‌آموزانشان را در مدرسه ثبت‌نام کنند.

براساس گفت‌وگوهای صورت‌گرفته با خانواده‌ دانش‌آموزان اتباع قانونی ساکن در مهدی‌شهر، درنهایت این تصمیم توسط مسئولان این شهرستان اتخاذ شد که دانش‌آموزان اتباع قانونی در دو مقطع ابتدایی و متوسطه اول همگی در یک مدرسه تجمیع شوند و همچنان اجازه تحصیل اتباع در مقطع متوسطه نهایی داده نشده است. همچنین دانش‌آموزان اتباع دختر و پسر، در یک مدرسه و به صورت دو شیفت جداگانه تحصیل می‌کنند.

در ملارد نیز پس از پیگیری خانواده‌ها از آموزش‌وپرورش این شهرستان، اعلام شد که اتباع اجازه ثبت‌نام در مدارسی که ظرفیت کلاس‌هایشان زیر35 نفر است را دارند. به دلیل گذشت چند هفته از شروع مدارس، تقریبا مدرسه‌ای در ملارد پیدا نمی‌شد که ظرفیت ثبت‌نام جدید داشته باشد. از این رو، آموزش‌وپرورش به خانواده‌ها گفته بود که فرزندانشان در روستاهای اطراف مانند روستای خوشنام و زرگنه ثبت‌نام کنند. فاصله این روستاها با محل زندگی خانواده‌ها نیم ساعت تا 2 ساعت است. همچنین مدارسی که در ملارد ظرفیت ثبت‌نام دانش‌آموز جدید داشتند، از خانواده‌های اتباع مبالغی بین 10 تا 15 میلیون برای هر دانش‌آموز دریافت کرده بودند. این مبلغ، بدون درنظر گرفتن هزینه کتاب، روپوش و بیمه است. اغلب این دانش‌آموزان، پدرانی کارگر دارند. برخی از خانواده‌ها به دلیل داشتن دو دانش‌آموز و بالا بودن مبلغ درخواست‌شده تا به امروز نتوانسته‌اند فرزندانشان را در مدرسه ثبت‌نام کنند. برخی مدارس نیز با خانواده‌ها همکاری کرده بودند و مبلغ را قسط‌بندی کرده‌اند. اما تعدادی دیگر حاضر به همکاری با خانواده‌های اتباع قانونی نشده‌اند. در قم نیز در گفت‌وگوهایی که با خانواده‌های اتباع انجام شده، برخی مدارس همچنان درگیر آوردن و آمدن مدرک هستند و حتی اتباع قانونی را نیز ثبت‌نام نکرده‌اند.

دانش‌آموزان اتباع ملاردی در روستا ثبت‌نام شدند

نسیمه از اتباع مجازی بود که در گزارش قبلی «فرهیختگان» با عنوان«نه رسم همسایه‌داری، نه پایبند به قانون» از مشکل ثبت‌نام نشدن فرزندش گفته بود. نسیمه در گفت‌وگوی تازه با «فرهیختگان» عنوان کرد که درنهایت مجبور شده است دخترش را در روستای خوشنام ثبت‌نام کند: «دو روز تمام دنبال مدرسه گشتم؛ هر مدرسه‌ای رفتم قبول نمی‌کردند. بعضی‌ها گفتند ظرفیت‌مان تکمیل است. حتی به روستا هم رفتم؛ آنجا هم با سختی گفتند «ظرفیت‌مان پر است.» مدیر یکی از مدارس که قبلاً دخترم در آنجا دانش‌آموز خود مدرسه بود، انصاف نداشت که ثبت‌نامش نکند. به من گفت: «شما سهمیه‌ همان مدرسه بودید و باید دانش‌آموز خودشان را می‌گرفتند.» بعد از کلی چانه‌زنی، مدیر گفت: «باشه، من ثبت‌نام می‌کنم» و قبول کردند. چون از راه دور می‌آمدم و این برایم سخت بود، گفتم اشکال ندارد، خودم فرزندم را به مدرسه می‌آورم و می‌برم.»

نسیمه تعریف می‌کند که پس از ثبت‌نام مشکل کتاب نداشتن دخترش نیز یک مشکل تازه‌ای بود که باید حلش می‌کرد. مدرسه قبلی به او گفته بودند که کتاب حواله نشده است و مدرسه جدید هم گفته بود که تهیه کتاب برعهده آنها نیست. چندباری که به مدرسه قبلی مراجعه کرده بود، برخورد نامناسبی دیده بود و می‌گفت؛ «از خودم شرمنده شدم.» در آخر هم مجبور می‌شود کتاب‌های دخترش را با دو کتاب کمتر به صورت آزاد به مبلغ 2 میلیون تومان تهیه کند.

فاصله‌ مدرسه با ماشین نیم‌ساعت است. آن‌طور که نسیمه عنوان کرد سرویس هم گران درمی‌آید؛ درنهایت تصمیم برآن می‌شود که خودش باید با ماشین فرزندش را به مدرسه ببرد یا از خطوط عبوری استفاده کند. چون برای راننده صرفه ندارد که فقط یک دانش‌آموز را با قیمت پایین ببرد. به قول خود نسیمه «برایش اقتصادی نیست؛ مثلاً اگر ماهی پنج میلیون بخواهد، برای یک دانش‌آموز بصرفه نیست.»

نسیمه در ادامه به «فرهیختگان» گفت: «یک‌سری از مدرسه‌ها را هم که خود اداره‌ آموزش‌وپرورش تعیین کرده بود، خانواده‌ها بچه‌ها را فرستاده بودند آنجا. ولی آنجا هم گفته بودند چون دانش‌آموز از جای دیگر می‌آید، بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان می‌گیرند؛ بستگی به سلیقه‌ مدیر داشته است. مثلاً بعضی مدیرها از هر دانش‌آموز ۱۰ میلیون می‌گرفتند، بعضی‌ها ۱۵ میلیون. الان دخترم را در مدرسه روستا ثبت‌نام کردند. گفتند برای ثبت‌نام ۵ تا ۱۰ میلیون تومان باید بدهید، ولی مدیر گفت: «من نمی‌خواهم بحث کنم و برایم دردسر درست شود؛ همان کف مبلغ یعنی ۵ میلیون تومان می‌گیرم.» من هم پرداخت کردم و تسویه کردیم.»

تا کارت نکشی، ثبت‌نام نمی‌کنند

دسته دیگری از اتباع که همچنان از لحاظ قانونی نیز بلاتکلیف هستند، اتباعی هستند که مادرانی ایرانی دارند. مادران ایرانی دانش‌آموزان اتباع حتی برای تحصیل فرزندانشان نیز هیچ حقی ندارند و با آنها نیز مثل اتباع غیرقانونی برخورد می‌شود. یکی از مادران ایرانی ساکن در ملارد به «فرهیختگان» گفته بود که دو دختر 13 و 8 ساله دارد. دختر بزرگ‌ترش دو سالی است که از تحصیل بازمانده و دختر کوچک‌تر نیز تا به الان، موفق به تحصیل در کلاس اول نشده است: «هرجا می‌روی، الان ده میلیون تومان پول می‌خواهند. اول کار، برای بچه‌ها هولوگرام صادر و مهر کردند، اما وقتی به مدرسه رفتیم، گفتند جا نداریم. دیروز دوباره رفتم آموزش‌وپرورش. یک نامه به من دادند و مدرسه‌ای را معرفی کردند که حدود 20 تا 22 دقیقه پیاده‌روی تا خانه‌مان فاصله دارد. به آنجا هم رفتم، اما گفتند برای ثبت‌نام هر نفر باید 10 میلیون تومان پرداخت کنم. مدرسه دولتی است، ولی از من ده میلیون تومان پول می‌خواهند.»

وی ادامه داد: «من دو روز تمام دنبال مدرسه بودم. هر مدرسه‌ای رفتم گفتند: «بخشنامه نیامده، جا نداریم، کلاس‌هایمان سی‌وپنج نفره و پر است.» بعد از پانزدهم مهر تازه شروع کردند به قبول کردن ثبت‌نام. آموزش‌وپرورش تهران گفت مدارس حق ندارند از شما پول بگیرند، اما مدارس می‌گویند باید پول بدهید. همین مدرسه‌ای که من رفتم گفت چون از طریق آموزش معرفی شدی، قسط‌بندی می‌کنیم. اما به مادرهای دیگر گفته بودند باید پول را در دو قسط بدهند؛ یعنی تا آخر همین ماه باید ده میلیون تومان پرداخت کنند. به من گفتند قسطی بده، ولی باز هم نفری ده میلیون تومان باید پرداخت کنیم. تازه این مبلغ فقط برای ثبت‌نام است؛ نه فرم مدرسه شاملش می‌شود، نه کتاب. هیچ بیمه‌ای هم در آن نیست. همه‌ این‌ها جداگانه حساب می‌شوند.»

بچه‌های این مادر ایرانی هنوز ثبت‌نام نشده‌اند. دختر بزرگش سیزده ساله است و کوچک‌تر هشت ساله. دختر هشت‌ساله‌اش پارسال به مدرسه نرفته است. «ما هنوز ثبت‌نام نکرده‌ایم، اما بعضی مادرها تا پانزده میلیون تومان هم داده‌اند. مادرهای ایرانی هم درگیر همین موضوع‌ هستند. یک ماه از شروع مدارس گذشته و هنوز خیلی‌ها نتوانسته‌اند فرزندشان را ثبت‌نام کنند. چند بار به آموزش‌وپرورش مراجعه کردیم، اما فایده‌ای نداشت. تازه این بار فقط یک نامه دادند تا با آن بچه‌ها را در مدرسه ثبت‌نام کنیم. مدرسه گفته: «اول کارتت را بکش، بعد ثبت‌نام می‌کنیم.»

این مادر ایرانی در ادامه گفت: «بچه‌های ما به حساب پدرشان کارت دارند و قانونی هستند، اما با این‌همه هنوز ثبت‌نام نشده‌اند. یعنی مدرسه‌ها تا پول نگیرند، اسم بچه را وارد نمی‌کنند. از پانزدهم یا شانزدهم مهر که می‌رفتی، می‌گفتند کلاس‌هایمان سی‌وپنج نفره است و به هیچ عنوان ثبت‌نام نمی‌کردند. الان مدرسه‌ای که معرفی شده حدود بیست تا بیست‌وپنج دقیقه پیاده فاصله دارد. من مشکلی با رفت‌وآمد ندارم، اما مشکل اینجاست که از من بیست میلیون تومان می‌خواهند، بدون هیچ هزینه‌ای برای کتاب، فرم یا بیمه. خودم حساب کردم، با هزینه کتاب و فرم، برای هر بچه حدود پانزده میلیون تومان درمی‌آید؛ یعنی برای دو تا بچه، سی میلیون تومان. رفتم آموزش‌وپرورش شاید بتوانم کاری بکنم، اما یک ماه گذشته و هنوز ثبت‌نامشان نکرده‌ام. تا کارت را نکشی، ثبت‌نام نمی‌کنند. اول باید مبلغ را پرداخت کنی، بعد مدارک را تحویل بدهی. می‌گویند: مدارک لازم را برای ثبت‌نام بیاور، اما اول پول را بده.»

آیلین نیز که مادری افغانستانی است و جزو اتباع قانونی ساکن ملارد هستند. 3 فرزند دارد؛ یکی  کلاس هفتم، دیگری کلاس چهارم و یکی نیز کلاس دوم. برای ثبت‌نام هر یک از فرزندانش نیز مبلغ 10 میلیون تومان درخواست شده و درنهایت پس از رایزنی با مدیر مدرسه مبنی بر اینکه او 3 دانش‌آموز دارد، بخشی از پول کمک به مدرسه را پرداخت کرده و بخش دیگر را قرار است در ماه‌های بعدی به مدرسه بپردازد.