«روده خجالتی» چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

«پارکوپرسیس»، اضطراب اجابت مزاج یا روده خجالتی اختلالی است که باعث می‌شود اجابت مزاج در مکان‌های عمومی برای فرد دشوار شود. این اختلال می‌تواند موجب بروز مشکلات جسمانی جدی و اختلال در زندگی روزمره افراد شود.

افراد مبتلا به پارکوپرسیس ممکن است از ترس قضاوت شدن توسط دیگران، حتی در مکان‌های عمومی ساده مانند مدرسه، محل کار یا سفرهای تفریحی، از استفاده از توالت اجتناب کنند. این اضطراب می‌تواند باعث تپش قلب، تعریق شدید، تهوع، لرزش و مشکل در دفع مدفوع شود.

شیوع و دلایل
مطالعات نشان می‌دهد که اضطراب اجابت مزاج از آنچه تصور می‌شود، شایع‌تر است. یک تحقیق روی ۷۱۴ دانشجوی دانشگاه‌های استرالیا نشان داد که بیش از ۱۴٪ افراد به دلیل اضطراب از استفاده از توالت‌های عمومی خودداری می‌کنند و ۳٪ دیگر به علت ترس از آلودگی از توالت عمومی استفاده نمی کنند. عامل اصلی پارکوپرسیس، ترس از قضاوت دیگران است و روانشناسان آن را نوعی اختلال اضطراب اجتماعی می‌دانند.

خطرات نگه داشتن مدفوع
نگه داشتن طولانی مدفوع می‌تواند باعث مشکل در دفع شود و یبوست مزمن ایجاد کند. یبوست مزمن خطر ابتلا به مشکلاتی مانند خونریزی هموروئید، شقاق و پرولاپس رکتال را افزایش می‌دهد و در طولانی‌مدت ممکن است به بی‌اختیاری مدفوع منجر شود. حتی در بریتانیا، یک نوجوان به دلیل ترس از استفاده از توالت دچار مشکلات جسمانی شد و در نهایت در سن ۱۶ سالگی جان خود را از دست داد.

آموزش صحیح اجابت مزاج
اصلاح رفتار هنگام توالت رفتن بخش مهمی از درمان پارکوپرسیس است. تحقیقات نشان می‌دهد بیش از پنج دقیقه ماندن در توالت با افزایش خطر ابتلا به هموروئید و شقاق همراه است. مصرف کافی فیبر غذایی به نرم شدن مدفوع و سهولت دفع آن کمک می‌کند و استرس مرتبط با اجابت مزاج را کاهش می‌دهد. در استرالیا، حداقل میزان فیبر روزانه برای مردان ۳۰ گرم و برای زنان ۲۵ گرم است. یکی از روش‌های مفید برای اجابت مزاج سالم، تکنیک «SEN» است:

S: حداکثر شش دقیقه نشستن روی توالت

E: مصرف کافی فیبر از میوه، سبزیجات و غلات کامل

N: عدم زور زدن هنگام دفع مدفوع

همچنین نوشیدن آب کافی و احتیاط در مصرف داروهایی مانند opiates که می‌توانند یبوست ایجاد کنند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

درمان روانشناختی
درمان اصلی پارکوپرسیس، روش شناختی-رفتاری (CBT) است که به فرد کمک می‌کند الگوهای فکری منفی خود را شناسایی و اصلاح کند. یکی از روش‌های مؤثر، «قرارگیری تدریجی» است؛ در این روش، فرد به تدریج استفاده از توالت‌های عمومی را تمرین می‌کند تا اضطرابش کمتر و اعتماد به نفسش بیشتر شود.

مهم‌ترین قدم برای غلبه بر پارکوپرسیس، مراجعه به پزشک و متخصص سلامت است. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا علائم فرد ناشی از اضطراب است یا مشکل گوارشی جدی‌تری وجود دارد و در صورت لزوم، داروهای ضد یبوست و ارجاع به روانشناس برای CBT تجویز می شود. نگه داشتن طولانی‌مدت مدفوع به بدن آسیب می‌زند و در صورت اضطراب هنگام استفاده از توالت در محل کار، مدرسه یا سفر، بررسی علت و درمان ضروری است.