.svg)
پشت پرده تخته‌های پلاستیکی؛ از التهاب روده تا تغییرات متابولیکی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد تخته‌های برش پلاستیکی در آشپزخانه می‌توانند منبعی نگران‌کننده از ورود میکروپلاستیک‌ها به بدن باشند
به گزارش پارسینه و به نقل از earth، مطالعه‌ای جدید روی موش‌ها بررسی کرده است که هنگام آماده‌سازی غذا روی تخته‌های برش پلاستیکی، چه اتفاقی می‌افتد وقتی ذرات میکروپلاستیک وارد رژیم غذایی شوند. در این پژوهش، تیم تحقیقاتی از تخته‌هایی ساخته‌شده از پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن استفاده کرد، ذرات آزادشده را با خوراک ترکیب نمود و واکنش روده را طی چند هفته زیر نظر گرفت.
میکروپلاستیک‌ها، ذراتی کوچک‌تر از ۰٫۲ اینچ هستند که می‌توانند حامل مواد افزودنی و ترکیبات شیمیایی همراه باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که تأثیر هر نوع پلاستیک متفاوت است موضوعی که برای آشپزخانه‌های روزمره اهمیت دارد.
جزئیات مطالعه تخته‌های برش
تیم تحقیقاتی به رهبری های جون گان از دانشکده محیط‌زیست دانشگاه نانجینگ، از دو نوع پلاستیک رایج پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن استفاده کرد و رژیم غذایی موش‌ها را به مدت چهار و دوازده هفته روی این تخته‌ها آماده نمود.
ذرات پلی‌پروپیلن به‌طور میانگین حدود ۱۰ میکرومتر بودند، در حالی که قطعات پلی‌اتیلن حدود ۲۷ میکرومتر اندازه داشتند؛ به این معنا که خوراک حاوی پلی‌پروپیلن برای همان جرم، تعداد بیشتری ذره در خود داشت. تا هفته دوازدهم، رژیم‌های غذایی آماده‌شده روی تخته‌های پلاستیکی حدود یک میلی‌گرم میکروپلاستیک به ازای هر گرم خوراک داشتند، و با تکرار برش‌ها، این مقدار افزایش یافت. آزمایش‌های مستقل نشان دادند که یک برش روی تخته پلی‌پروپیلن نو می‌تواند بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ ذره آزاد کند که توضیح می‌دهد چرا تخته‌های قدیمی‌تر بیشتر ذره‌ریزی دارند.
تفاوت اثرات پلاستیک‌ها
پلی‌پروپیلن فقط از روده عبور نکرد. موش‌هایی که ذرات تخته پلی‌پروپیلن را مصرف کردند، نشانگرهای خونی بالاتری داشتند که التهاب و فشار بر سد روده را نشان می‌دهند. این نشانگرها شامل لیپوپلی‌ساکارید و پروتئین واکنشی C بودند، و بیان ژن‌های اتصال‌دهنده‌ای که به مهروموم کردن دیواره روده کمک می‌کنند، کاهش یافته بود.
اما پلی‌اتیلن داستان متفاوتی داشت. موش‌ها علائم واضحی از التهاب نشان ندادند، اما پس از ۱۲ هفته، ترکیب میکروبی روده‌شان تغییر کرد با کاهش سهم Firmicutes و افزایش سهم Desulfobacterota در سکوم. این تغییر با دگرگونی‌های مشخصی در متابولیت‌های مدفوع و کبد، به‌ویژه ترکیبات مرتبط با اسید صفراوی، هم‌راستا بود.
این تفاوت‌ها نشان می‌دهند که اندازه ذرات، تعداد، شیمی سطحی و افزودنی‌ها هرکدام می‌توانند به‌طور جداگانه مضر باشند نه اینکه فقط یک «اثر پلاستیک» کلی وجود داشته باشد.
تخته‌های پلاستیکی؛ منبع قابل توجه میکروپلاستیک
تخته‌های برش پلاستیکی تنها منبع میکروپلاستیک در غذا نیستند، اما بسیار نزدیک به محل تماس هستند. تحلیلی که بر اساس شرایط واقعی برش انجام شد، تخمین زد که افراد ممکن است سالانه بین ۷٫۴ تا ۵۰٫۷ گرم از تخته‌های پلی‌اتیلن و حدود ۴۹٫۵ گرم از تخته‌های پلی‌پروپیلن میکروپلاستیک مصرف کنند.
این اعداد با نتایج آزمایشگاهی هم‌خوانی دارند که نشان می‌دهد برش‌های مکرر باعث افزایش آزادسازی ذرات می‌شود، زیرا سطح تخته‌ها خراشیده می‌شود.
میکروپلاستیک‌ها فقط محدود به آشپزخانه نیستند. آن‌ها در خون انسان نیز اندازه‌گیری شده‌اند، که نشان می‌دهد این ذرات قابلیت زیستی دارند و می‌توانند در بافت‌های مختلف گردش کنند. پژوهشگران بالینی همچنین پلاستیک‌هایی را در پلاک‌های شریان کاروتید شناسایی کرده‌اند و حضور آن‌ها را با نرخ بالاتر حمله قلبی، سکته یا مرگ در یک گروه ۳۰۴ نفره طی سه سال مرتبط دانسته‌اند.
این یافته‌ها ثابت نمی‌کنند که تخته‌های برش پلاستیکی باعث بیماری می‌شوند، اما نشان می‌دهند که تماس انسان با این ذرات واقعی، گسترده و قابل کاهش است در جاهایی که منطقی باشد.
واکنش روده به پلاستیک‌های مختلف
سد روده فقط یک دیوار نیست. این سیستم پویا شامل مخاط، اتصالات محکم سلولی، سیگنال‌های ایمنی و متابولیت‌های باکتریایی است.
در این آزمایش، ذرات پلی‌پروپیلن با کاهش بیان ژن‌هایی که به مهروموم کردن سد روده کمک می‌کنند و افزایش فعالیت پروتئین MLCK (میوزین لایت چین کیناز) همراه بودند پروتئینی که می‌تواند اتصالات را شل کرده و اجازه ورود لیپوپلی‌ساکارید به جریان خون را بدهد.
پلی‌اتیلن بیشتر بر متابولیسم و ساختار جامعه میکروبی اثر گذاشت. اسیدهای صفراوی مواد شوینده‌ای که کبد برای مدیریت چربی و ارسال سیگنال به روده تولید می‌کند در کبد کاهش یافتند. علاوه بر آن، اسیدهای صفراوی خاصی که توسط میکروب‌ها در روده شکل می‌گیرند نیز تغییر کردند. این الگو با پاسخ محور روده-کبد هم‌خوانی دارد، نه یک جهش التهابی کلاسیک.
چوب، راه‌حل بی‌نقصی نیست
بسیاری از افراد برای جلوگیری از ریزش ذرات پلاستیکی به استفاده از تخته‌های چوبی روی می‌آورند. این تغییر می‌تواند میزان ورود میکروپلاستیک‌ها به بدن را کاهش دهد، اما هرگونه جایگزینی نیازمند رعایت اصول اولیه بهداشتی است.
خراش‌های چاقو، رطوبت و چربی می‌توانند در هر سطحی میکروب‌ها را به دام بیندازند، و نهادهای نظارتی سال‌هاست با این چالش‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
راهنمایی‌های ایمنی غذایی مدت‌هاست که به تفاوت رفتار تخته‌های چوبی با تخته‌های پلاستیکی خراش‌خورده اشاره کرده‌اند؛ این تخته‌ها بسته به نوع استفاده و روش تمیزکاری، ممکن است راحت‌تر یا سخت‌تر ضدعفونی شوند.
نکته کلیدی، تمیزکاری منظم، تفکیک مواد غذایی خام و آماده مصرف، و تعویض به‌موقع تخته‌هایی است که شیارهای عمیق دارند.
چگونه خطرات پلاستیک را بسنجیم
بر اساس شواهد محدود موجود، «مواد شیمیایی و بیوفیلم‌های مرتبط با میکروپلاستیک‌ها در آب آشامیدنی، نگرانی کمی برای سلامت انسان ایجاد می‌کنند»
اما این ارزیابی مربوط به آب آشامیدنی است، نه غذا؛ و بازتاب‌دهنده دانش فعلی ماست، نه یک حکم قطعی و همیشگی.
در اینجا، عقل سلیم و عادت‌های آشپزخانه با علم تلاقی می‌کنند. تخته‌های پلاستیکی قدیمی را زودتر تعویض کنید.
از خراشیدن شدید سطح تخته‌ها که باعث تخریب آن‌ها می‌شود، خودداری کنید. گوشت خام، غذاهای دریایی و سبزیجات را روی تخته‌های جداگانه آماده کنید، و پس از هر بار استفاده، با آب داغ و مواد شوینده به‌خوبی بشویید.
تصویر بزرگ‌تر
پلاستیک‌ها از نظر نوع پلیمر و افزودنی‌ها با هم تفاوت دارند و به‌مرور زمان به شکل‌های مختلفی دچار فرسایش می‌شوند. در واقعیت، تماس انسان با پلاستیک‌ها معمولاً شامل ذرات تمیز و یکنواخت نیست.
تأثیر این ذرات بر بدن ممکن است به ترکیب آن‌ها، اندازه ذرات، و وضعیت قبلی روده که تحت تأثیر رژیم غذایی، استرس، داروها و عفونت‌هاست وابسته باشد.
مسیرهای آینده در مطالعات تخته‌های برش
مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شد، از روش برش واقعی استفاده کرد، نه ذرات پلاستیکی خالص، و همین موضوع آن را متمایز می‌کند. گام‌های بعدی شامل ردیابی میزان تماس انسان با این ذرات است، به‌طوری‌که بتوان شاخص‌های زیستی را با رفتار واقعی افراد در آشپزخانه تطبیق داد.
پژوهشگران همچنین قصد دارند تعداد و اندازه ذرات را در تخته‌های نو، تخته‌های با استفاده متوسط، و تخته‌های شدیداً خراش‌خورده از برندهای مختلف مقایسه کنند.
آن‌ها در تلاش‌اند تا نمونه‌برداری و روش‌های شناسایی را از آب لوله‌کشی تا بافت‌های بدن استاندارد کنند تا برآوردها دقیق‌تر شوند.
این اقدامات به ترجمه داده‌های حیوانی به راهنمایی‌های انسانی کمک می‌کند—بدون اغراق در اطمینان یا کم‌اهمیت جلوه دادن خطرات احتمالی.
این مطالعه در نشریه *Environmental Health Perspectives* منتشر شده است.
ارسال نظر