دانش آموزان؛ گریزان از درس!

انتشار میانگین دانش آموزان در آزمون های نهایی و همچنین تصاویری از پاره کردن کتب درسی نشان از عدم رغبت آنها به تحصیل است.
تحریریه پارسینه: در روزهای گذشته تصاویر و فیلمهایی از پاره کردن کتب درسی توسط دانش آموزان جلوی درب مدارس در فضای مجازی وایرال شده است؛ تصاویری که به خوبی نشان می دهد برخی از دانش آموزان، عطای درس خواندن را به لقایش بخشیده اند و میل و رغبتی برای نشستن پشت نیمکت های مدرسه ندارند. اگر در دهههای پیشین، درس خواندن و دانشگاه رفتن و گرفتن مدرک تحصیلی جزو اولین اولویت های افراد بود، حالا اما شواهد حاکی از این است که دانش آموزان مثل سابق تمایلی به درس خواندن ندارند. از سوی دیگر، مهدی نویدادهم، مشاور وزیر آموزش و پرورش در اظهاراتی نگرانکننده نسبت به افت محسوس کیفیت آموزش در مدارس کشور هشدار داد. به گفته وی، میانگین نمرات دانشآموزان در آزمونهای نهایی بین ۸ تا ۱۰ است که به معنای جدی نبود پیشرفت علمی و ضعف گسترده آموزشی در سطح مدارس است. او با اشاره به نتایج آزمونهای بینالمللی تیمز و پرلز، تأکید کرد که حدود ۴۰ درصد دانشآموزان ابتدایی کشور در مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن به سطح استاندارد نرسیدهاند. همچنین، نتایج آزمون ریاضی دانشگاه صنعتی شریف نیز حکایت از میانگین نمره ۶ یا ۷ در میان داوطلبان دارد. بی انگیزیگی دانش آموزان به مدرسه، موضوعی انکارناشدنی است؛ مساله ای که مسئولان آموزش و پرورش نیز لابه لای سخن های خود هر از گاهی به آن اشاره می کنند. بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در فصل تابستان امسال، نرخ بازماندگی از تحصیل در میان دانشآموزان ایرانی در مقاطع مختلف تحصیلی روندی نگرانکننده را نشان میدهد. این آمار حاکی از آن است که ۱.۴۵ درصد از دانشآموزان دوره ابتدایی، ۶.۴۱ درصد در دوره متوسطه اول و ۲.۶۹ درصد در دوره متوسطه دوم ترک تحصیل کردهاند. در گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال (دوره ابتدایی)، ۱۹۲ هزار و ۹۹۲ نفر از تحصیل بازماندهاند. این عدد در گروه سنی ۱۲ تا ۱۴ سال (دوره متوسطه اول)، این عدد به ۲۱۳ هزار و ۷۲۲ نفر میرسد. همچنین در گروه سنی ۱۵ تا ۱۷ سال (دوره متوسطه دوم)، ۵۸۵ هزار و ۶۰۷ دانشآموز از ادامه تحصیل محروم شدهاند. در سه دوره تحصیلی ۹۹۲۳۲۱ دانشآموز بازمانده از تحصیل داریم. بررسیها نشان میدهد که از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳، میزان بازماندگی از تحصیل به ویژه در دوران همهگیری کرونا (سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰) با رشد قابل توجهی مواجه شد.تعداد کل افراد بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۵ برابر با ۷۷۷.۸۶۲ نفر است که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ با ۱۷ درصد رشد به ۹۱۱.۲۷۲ نفر افزایش یافت و در سال تحصیلی گذشته نیز مجدد افزایش پیدا کرده است. نکته قابل توجه این است که ترکیب جنسیتی بازماندگان از تحصیل به سمت پسران تغییر کرده است، که احتمالاً نشاندهنده کاهش علاقه پسران به ادامه تحصیل در مقایسه با دختران است. پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی بیشترین تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل را در خود جای دادهاند. این استانها به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و کمبود امکانات آموزشی با چالشهای جدی در زمینه پوشش تحصیلی مواجه هستند. مدتی است که بسیاری از معلمان، والدین و حتی خود دانشآموزان، با پدیدهای فراگیر و نگرانکننده روبهرو هستند: بیانگیزگی به درس و تحصیل. این بیانگیزگی در سنین مختلف تحصیلی دیده میشود؛ از دانشآموزان دبستانی تا نوجوانان دبیرستانی. اما ریشههای این وضعیت چیست و چرا دیگر مدرسه و یادگیری، جذابیت سابق را ندارد؟
سیستم آموزشی خشک و ناتوان در ایجاد انگیزه
ساختار سنتی و حافظهمحور آموزش، هنوز بر مبنای نمره و امتحان میچرخد. دانشآموزانی که با جهان پویای تکنولوژی، بازی، و محتوای تعاملی بزرگ شدهاند، به سختی میتوانند با کلاسهای یکطرفه و کتابهای درسی یکنواخت ارتباط برقرار کنند. در واقع، آموزش برایشان به وظیفهای بیروح تبدیل شده، نه تجربهای انگیزشی و معنادار.
نبود ارتباط بین دروس و دنیای واقعی
یکی از اصلیترین دلایل بیانگیزگی، فقدان حس کاربردی بودن آموختههاست. دانشآموزان نمیفهمند چرا باید فرمولهای ریاضی یا قواعد پیچیده دستور زبان را یاد بگیرند، وقتی این دانش در زندگی روزمره آنها نقشی ندارد یا لااقل این نقش به درستی برایشان تبیین نشده است.
فشار بیش از حد و اضطراب تحصیلی
در بسیاری از موارد، فشار برای کسب نمرات بالا، قبولی در آزمونهای رقابتی و توقعات بیش از حد خانواده و جامعه، باعث میشود دانشآموز به جای عشق به یادگیری، تنها به فرار از اضطراب و شکست فکر کند. در این شرایط، درس خواندن از “نیاز درونی” به “اجبار بیرونی” بدل میشود؛ و این آغاز افول انگیزه است.
کمبود مهارتهای زندگی و مدیریت احساسات
دانشآموز امروز، بیشتر از حفظ کردن کتابها، به مهارتهایی مثل خودآگاهی، اعتماد به نفس، مدیریت استرس، حل مسئله و برنامهریزی نیاز دارد. وقتی این آموزشها جایشان را در مدارس باز نکنند، بسیاری از دانشآموزان با کوچکترین ناکامی یا فشار، از درون خالی میشوند و توان ادامه مسیر را از دست میدهند.
شرایط اجتماعی اقتصادی و تأثیرات بیرونی
نمیتوان نقش شرایط خانوادگی، فشار اقتصادی، بیثباتیهای اجتماعی و بحرانهای روانی پس از کرونا را نادیده گرفت. بسیاری از دانشآموزان با دغدغههایی دستوپنجه نرم میکنند که انرژی روانیشان را تحلیل برده و تمرکز بر درس را دشوار کرده است.
آمار بالای فارغ التحصیلان بیکار
طبق گزارش جدید مرکز آمار ایران، در پاییز ۱۴۰۳ سهم جمعیت بیکار فارغالتحصیل آموزش عالی از کل بیکاران ۴۳/۱ درصد بوده است. بررسی تغییرات این شاخص نشان میدهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۰/۳ درصد افزایش داشته است. این موضوع باعث می شود تا دانش آموزان امید خود را از دست داده و آینده روشن خود را صرفا به خواندن درس معطوف نکنند. با این وجود، اما برای ترغیب دانش آموزان به درس خواندن باید تدابیری اندیشید؛ برای مثال باید محتوای درسی را کاربردیتر، خلاقانهتر و منعطفتر کرد. همچنین نقش معلمان را از ناقل محتوا به تسهیلگر یادگیری ارتقاء داد. به دانشآموزان در کنار دروس، مهارتهای زندگی آموزش داد و مدارس را به محیطهایی پویا و انسانی تبدیل کرد، نه صرفاً کارخانههای نمرهسازی و محیطی پر از استرس و فشار.
وقتی کتاب های دارای مطالب فشرده وسنگین است که با آن پایه تحصیلی ارتباط ندارد وهر کتاب دارای فصول وگفتار های زیاد است باعث گیج شدن دانش آموزان است وهمچنین تدریس کتاب های بی فایده که فقط وقت وهزینه را میگیرد والله که نمره ۱۰،۱۲ باید گفت جژ نمرات خوب است
سوالات امتحانی بسیار سخت ،نامفهوم وگویی دانش آموز را به نبرد تن به تن دعوت میکند بهتر است مسئولین ومدیران آموزش وپرورش به محتوای دروس وامتحانات وکتب وفصل های بی فایده باز نگری کنند
سلام و عرض ادب
گفتن این حرف خوب نیست
ولی شما که از مشکلات دانش اموزا خبر دارین چرا شیوه رو عوض نمیکنید تا کی باید این مشکلات وجدو داشته باشن؟؟
خدا براتون نسازه
بچه هامون دیوونه کردید
پسر من با این همه استرس لب به غذا نمیزنه
بچه های خودتون دغدغه درس ندارن
یچه های ما رو میکشید
ماپدرومادرهاچی کنیم،چاره ای مگه داریم،اگه بخواهیم به بچه هامون فشارنیادبایدیه مدرسه هایی بفرستیمشون که از۱۵۰تاالی سیصدمیلیون درسال شهریه شونه.گذشته ازاون جومدرک سالاری حامعه باعث میشه بچه هامون فرداهرجامیرندازشون مدرک بالابخوان،کنکورم که دیگه گوز بالاگوز،الان بچه هاازماهم بدسون میادکه بهشون میگیم درس بخونن ،سیستم آموزشی ناعادلانه وبسیاربهددردنخورکشورفساربردانش آموزان روزیادکرده بااین امتخانات نهایی وکشوری وشرط معدل و...... .آموزش پرورش بامافیای آموزشی دستش تویه کاسه اش وگرنه تاحالابایدکنکورحمع میشد،چرانشد،به خاطرکاسبی همین قماش سودجوی کلاس کنکوروکتابهای کمک آموزشی و....