انفجار درگیری‌ها میان هند و پاکستان؛ بازیگران پشت‌پرده کدامند؟

به گزارش پارسینه؛ در ساعات اخیر، شاهد تشدید تنش و درگیری ها میان هند و پاکستان بوده ایم. هر دو کشور، دامنه حملات خود به بخش های مختلف خاک طرفِ مقابل را توسعه بخشیده اند و گزارش های مختلفی از حملات هوایی، موشکی و پهپادی هند و پاکستان به مواضع یکدیگر منتشر می شود. البته که نظامیان هندی و پاکستانی نیز در دو سوی مرز به تبادل آتش با یکدیگر مشغول هستند.

هند و پاکستان هر دو در زمره قدرت های اتمی جهان هستند و همین مساله سبب شده تا نگرانی های جدی در مورد آینده درگیری ها میان آن ها وجود داشته باشد. با این همه، باید توجه داشت که صرفا نباید درگیری های جاری را به هند و پاکستان محدود دانست و مطمئنا بازیگران پشت‌پرده دیگری نیز وجود دارند که بر روند درگیری میان این دو کشور اثرگذار هستند. در این رابطه، به طور خاص به 4 بازیگر عمده می توان اشاره کرد.

1: چین

چین چندین دهه است که رقابت جدی با هند دارد. هر دو کشور مرز مشترک دارند و رقابت میان آن ها در حوزه‌های متنوعی در جریان است. در این چهارچوب، چین در طی سال های گذشته، همکاری های گسترده ای را با پاکستان تعریف کرده است. به عنوان مثال، بخش قابل توجهی از تسلیحات مورد نیاز پاکستان از مبدا چین تامین می شود.

در عین حال، چینی ها در زیرساخت های پاکستان نیز کریدور اقتصادی چین و پاکستان و یا ارائه حمایت سیاسی به این کشور در نهادهای مهم بین المللی همچون سازمان ملل متحد، کنشگری محسوسی را از خود نشان می‌دهند. از این رو، در درگیریهای جاری میان هند و پاکستان، چین به طور قابل توجهی از پاکستان حمایت می کند و تضعیف آن را به ضرر منافع راهبردی خود ارزیابی می نماید. 

2: آمریکا

ایالات متحده آمریکا در سطحی راهبردی با هندوستان رابطه دارد با این حال، به دلایل مختلف با پاکستان نیز روابط جدی دارد. آمریکا به دلیل دغدغه‌هایش در مورد مساله افغانستان و همچنین مواجهه با گروه های تروریستی افراطی، با دولت پامستان پیوندهای قوی دارد. اگرچه سطح روابطش با هند قوی تر است و دلیل آن هم روشن است زیرا هند یکی از رقبای اصلی چین به عنوان مهمترین نیروی چالشگر علیه هژمونی جهانی آمریکا است.

از این رو، نوعی منافع مشترک برای هند و آمریکا در تقویت پیوندهایشان وجود دارد. با حضور مجدد ترامپ در کاخ سفید، وی بر شدت پیوندها با هند نیز افزوده است زیرا هم او و هم نارندرا مودی نخست وزیر هند، از منظر فکری و سیاسی در زمره رهبران پوپولیست جهان هستند. آمریکایی ها به طور سنتی در مقام میانجی‌گر میان هند و پاکستان ظاهر شده اند با این حال، در وضعیت کنونی اینطور به نظر می رسد که موضع آمریکا بیش از همه به سمت هند سنگینی می کند.

3: روسیه

روسیه در قالب شوروی سابق، از زمان جنگ سرد روابط نزدیکی را با هند داشت. این کشور در سال های گذشته هند را به یکی از مراکز اصلی صادرات تسلیحات خود تبدیل کرده است. موضوعی که سبب شده تا روسیه حمایت‌های جدی را از هند در مجامع بین المللی نیز ارائه کند. در عین حال، روس ها در برخی رزمایش های نظامی با پاکستان نیز حضور داشته اند و بر آن بوده اند تا پیوندها با این کشور را هم تقویت کنند.

حداقل روی کاغذ، پیوندهای روسیه با هند، در مقایسه با پاکستان راهبردی‌تر است با این حال، روسیه احتمالا خواهان کاهش تنش ها میان هند و پاکستان است زیرا این مساله را در وضعیت کنونی که خودِ این کشور با چالش‌های جدی در حوزه امنیتی رو به رو است، در راستای منافع خودش ارزیابی می کند.  

4: دولت های عربی حاشیه خلیج فارس

عربستان سعودی و امارات متحده عربی در سال های اخیر از جمله تامین کنندگان اصلی منابع مالی برای پاکستان بوده اند. در عین حال، در سال های گذشته، این دسته از دولت ها بر شدت پیوندهای خود با هند نیز افزوده اند. آنچه واضح است این نکته می باشد که عربستان و امارات می توانند در نقش میانجی‌گر در قالب معادله تشدید درگیریها میان هند و پاکستان ایفای نقش کنند.  

زیرا هر دوی آن ها در حال توسعه پیوندهای اقتصادی خود با پاکستان و هند هستند. در عین حال، موضع‌گیری‌های اخیر مقام های ارشد هندی مبنی بر اینکه هندوستان به دنبال جنگ با پاکستان نیست مگر اینکه پاکستان طالب این موضوع باشد نیز نشان از آن دارد که بسترهای مساعدی برای میانجی‌گری میان دو قدرت اتمی جهان وجود دارد. جنگ اتمی برنده نخواهد داشت و همین موضوع انگیزه های میانجی‌گران بین المللی برای میانجی‌گری میان دو کشور مذکور را افزایش می دهد.