گوناگون

۱۳ شهریور "روز ملی نجوم" نام گرفت

پارسینه: مدیر انجمن نجوم آماتوری کشور از تصویب پیشنهاد نامگذاری روز ۱۳ شهریور زادروز ابوریحان بیرونی، دانشمند ایرانی به عنوان "روز ملی نجوم" خبر داد.

به گزارش پارسینه ؛ مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: حدود ۱۰۵۰ سال قبل و در سال ۳۵۲ خورشیدی در "کاث"، خوارزم فرزندی متولد شد که او را "ابوریحان محمد بن احمد بیرونی" نام نهادند که بعد‌ها اخترشناسی بزرگ، ریاضیدان، تاریخ نگار، تقویم شناس، هندشناس و انسان شناس شهیری در عصر خود و طی سده‌های چهارم و پنجم خورشیدی شد. بیرونی را بزرگترین دانشمند مسلمان و یکی از بزرگترین دانشمندان ایران در همه اعصار و همین‌طور او را پدر علم انسان‌شناسی و هندشناسی می‌دانند.

وی ادامه داد: ابوریحان بیرونی از دانشمندان پر آوازه ایران، در علوم حکمت و اخترشناسی و ریاضیات و تاریخ و جغرافیا مقام شامخ داشت، در حوالی خوارزم متولد شده و از این جهت به "بیرونی" یعنی "خارج خوارزم" معروف شده است. هیچ اطلاعی درباره اصل و نسب و دوره کودکی بیرونی در دست نیست. نزد ابو نصر منصور علم آموخت، در ۱۷ سالگی از حلقه‌ای که نیم درجه به نیم درجه مدرج شده بود، استفاده کرد تا ارتفاع خورشیدی نصف‌النهار را در "کاث" رصد کند و بدین ترتیب عرض جغرافیایی زمینی آن را استنتاج کند.

عتیقی ادامه داد: از این رو همه ساله در روز ۱۳ شهریور، زادروز این اندیشمند ایرانی؛ تلاش‌های او در راه علم گرامی داشته می‌شود و "انجمن نجوم آماتوری ایران" نیز که فعالیت‌های خود را به صورت غیر رسمی از اواخر دهه ۷۰ خورشیدی آغاز کرده است؛ از ابتدای دهه ۸۰، با انجام فعالیت‌های رسمی علمی-ترویجی تلاش کرده تا با اثبات واژه "ما می‌توانیم" توان جامعه آماتوری کشور را بیش از پیش تبیین کند.

وی خاطر نشان کرد: بر این اساس در دهه ۹۰ خورشیدی برخی پیشنهادات و اقدامات زیر بنایی همچون رونمایی رسمی از تمبر‌های سال جهانی اخترشناسی و پیشنهاد نامگذاری روز ۱۳ شهریور به عنوان "روز ملی نجوم" از سوی انجمن نجوم آماتوری ایران ارائه شد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران یادآور شد: این پیشنهاد در روز ۱۳ شهریور سال ۱۳۹۱ در فرهنگسرای سرو با حضور برخی از اساتید رونمایی شد و طی یک دهه اخیر، این نظر در معرض نقد و بررسی فعالان نجوم کشور قرار گرفت که طی یک دهه اخیر از سوی برخی گروه‌های نجومی و حتی عموم مردم به نوعی مورد اقبال بوده است.

وی با بیان اینکه این موضوع با توجه به مفاخر بسیار این سرزمین کهن، در این سال‌ها به نوعی به یک مطالبه عمومی برای رسمیت یافتن چنین روزی تبدیل شده بود، یادآور شد: از آنجایی که سال ۲۰۲۲ میلادی که بخش بیشتر آن در سال ۱۴۰۱ خورشیدی است، این پیشنهاد به دبیر "ستاد ملی سال جهانی علوم پایه" ارسال شد و از سوی دکتر نصیری قیداری که از اساتید پرتلاش و دلسوز کشورمان هستند، مورد استقبال قرار گرفت.

به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، این طرح از سوی دبیر ستاد سال جهانی علوم پایه به کمیته اجرایی این ستاد ارائه شد.

عتیقی خاطر نشان کرد: خوشبختانه طی روز‌های منتهی به روز ۱۳ شهریور ۱۴۰۱ خبر خوش تصویب رسمی " روز ملی نجوم " در کمیته اجرایی ستاد "سال جهانی علوم پایه" اعلام شد و همچنین در هیات مدیره "انجمن نجوم ایران" نیز این مناسبت به تصویب رسید.

وی با تاکید بر اینکه تصویب این پیشنهاد در سال ابتدایی قرن پانزدهم خورشیدی بوده است، تاکید کرد: کشور ما با وجود پیشینه بسیار، با این اقدام دارای روز ملی برای دانش آسمانی اخترشناسی شده است و این حرکت نویدبخش همگرایی هر چه بیشتر گروه‌های نجومی کشور جهت برگزاری یک جشن بزرگ آسمانی در ۱۳ شهریور هر سال خواهد بود و یادگاری ماندگار از "سال جهانی علوم پایه" در ایران به حساب می‌آید.