.svg)
اقدام راهبردی؛ چشم اندازی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی
پارسینه: هیجان، احساسات و روزمرگی، عناوین انتقادی برخی منتقدین مجلس به تصمیمات و تخصیصا اقدام اخیر مجلس شورای اسلامی است. اما صورت مسئله را فراموش نکنید.
هیجان، احساسات و روزمرگی، عناوین انتقادی برخی منتقدین مجلس به تصمیمات و تخصیصا اقدام اخیر مجلس شورای اسلامی است. اما صورت مسئله را فراموش نکنید.
مجلس در اقدامی راهبردی و بررسی‌های مکرر و طولانی، قوه مجریه را ملزم نمود که در صورت عمل نکردن طرفین برجام به تعهداتشان در بازده زمانی مشخص، اجرای داوطلبانه #پروتکل_الحاقی یا همان ان‌پی‌تی را متوقف کند ولیکن دولت در واکنشی فوری نسبت به این اقدام راهبردی واکنش نشان داد.
اما سوال اصلی اینجاست؛ برچسب‌زنی "اقدام هیجانی" به تصمیم مجلس در قبال کدام "اقدام عقلانی" دولت است؟ #آلترناتیو دولت چیست؟ صبر استراتژیک؟ سکوت فعال؟ تحرکات توییتری؟
به نظر می‌رسد #تقلیل_گرایی مهمترین خطای سیاسی و تاحدودی راهبردی دولت تدبیر در حوزه روابط خارجی و تصمیم سازی هاست.
انتقادات مطروحه میان دولت و مجلس و به طور کلی رویکرد‌ها و نزاع‌های سیاسی و گروهی در رابطه با موضوعاتی نظیر ساختار بودجه، استراتژی‌های اقتصادی و یا نظام مالیاتی و بازار مسکن اگر چه معقول و معمول است، اما موضوع #استراتژی_ملی تفاوت ماهوی با اینگونه مسائل دارد.
"آیین مملکت داری" امری فراتر از رقابت‌های سیاسی است. در پایه‌های ابتدایی علم سیاست در دانشگاه‌ها بر این نکته تاکید دارند که نمی‌توان با شرایط جدید، شاهد تولد اصول جدیدی در سطح استراتژی‌های کلان بود. چرا که اصول، مقدم بر تحولات است و مبنا قرار دارد.
تکیه بر تجارب دیگر کشور‌ها در الگوی مناسبات بین المللی و سیاست خارجی، که در جغرافیای دیگری از جهان قرار دارند، بدور از #عقلانیتسیاسی ست و طبعا تفاوت جدی میان آن‌ها با میدان سیاست در خاورمیانه وجود دارد چراکه نقش "مجتمع‌های نظامیصنعتی" در آمریکا و گردش مالی بازار تسلیحات بین الملل و تجارت کثیف سوداگران اسلحه و کانون‌های اشرافیت وابسته به الگوی "زیست بحران" در خاورمیانه، متفاوت از کشور‌های خاور دور است و هدایت منابع کشور به سمت "ثبات و امنیت" در تناسب با جغرافیای منطقه‌ای و بازیگران فراملی است.
مجلس در اقدامی راهبردی و بررسی‌های مکرر و طولانی، قوه مجریه را ملزم نمود که در صورت عمل نکردن طرفین برجام به تعهداتشان در بازده زمانی مشخص، اجرای داوطلبانه #پروتکل_الحاقی یا همان ان‌پی‌تی را متوقف کند ولیکن دولت در واکنشی فوری نسبت به این اقدام راهبردی واکنش نشان داد.
اما سوال اصلی اینجاست؛ برچسب‌زنی "اقدام هیجانی" به تصمیم مجلس در قبال کدام "اقدام عقلانی" دولت است؟ #آلترناتیو دولت چیست؟ صبر استراتژیک؟ سکوت فعال؟ تحرکات توییتری؟
به نظر می‌رسد #تقلیل_گرایی مهمترین خطای سیاسی و تاحدودی راهبردی دولت تدبیر در حوزه روابط خارجی و تصمیم سازی هاست.
انتقادات مطروحه میان دولت و مجلس و به طور کلی رویکرد‌ها و نزاع‌های سیاسی و گروهی در رابطه با موضوعاتی نظیر ساختار بودجه، استراتژی‌های اقتصادی و یا نظام مالیاتی و بازار مسکن اگر چه معقول و معمول است، اما موضوع #استراتژی_ملی تفاوت ماهوی با اینگونه مسائل دارد.
"آیین مملکت داری" امری فراتر از رقابت‌های سیاسی است. در پایه‌های ابتدایی علم سیاست در دانشگاه‌ها بر این نکته تاکید دارند که نمی‌توان با شرایط جدید، شاهد تولد اصول جدیدی در سطح استراتژی‌های کلان بود. چرا که اصول، مقدم بر تحولات است و مبنا قرار دارد.
تکیه بر تجارب دیگر کشور‌ها در الگوی مناسبات بین المللی و سیاست خارجی، که در جغرافیای دیگری از جهان قرار دارند، بدور از #عقلانیتسیاسی ست و طبعا تفاوت جدی میان آن‌ها با میدان سیاست در خاورمیانه وجود دارد چراکه نقش "مجتمع‌های نظامیصنعتی" در آمریکا و گردش مالی بازار تسلیحات بین الملل و تجارت کثیف سوداگران اسلحه و کانون‌های اشرافیت وابسته به الگوی "زیست بحران" در خاورمیانه، متفاوت از کشور‌های خاور دور است و هدایت منابع کشور به سمت "ثبات و امنیت" در تناسب با جغرافیای منطقه‌ای و بازیگران فراملی است.
در این میان با رویکرد سیاسی و نزاع جریانی، نمی‌توان به "اقدامات راهبردی" در سطح استراتژی ملی نگریست و البته می‌توان اقدام مجلس را کمک کار اقدامات بعدی دولت جمهوری اسلامی و به عنوان "ایجاد یک فرصت" توجه داشت چرا که مسئله "مذاکره آسان و ارزان" را باید به سطح دیگری شیفت داد.
فراموش نکنیم که #ترامپیسم بعد از حضور #بایدن در جایگاه ریاست جمهوری آمریکا نیز ادامه خواهد داشت و ارمغان سفر‌های غیررسمی خویشاوندان ترامپ به خاورمیانه در همین چارچوب ترامپیسم قابل تحلیل است.
موضع‌گیری مضحک نماینده عربستان در سازمان ملل و سیاست‌های اعلامی و ابراز همدردی با ترور دانشمند مسلمان، هیچگونه سازگاری با تحرکات و سیاست‌های اعمالی عربستان در دیدار‌های اخیرش ندارد.
اصطلاحاً و مختصراً می‌توان گفت که "مین‌گذاری" در مسیر‌های احتمالی سیاست خارجی آتی و در نظر گرفتن سناریو‌های مختلف از سوی ترامپیست‌ها برنامه کوتاه مدت نخواهد بود و قطعاً فردای ۱۴۰۰ جدی‌ترین مسئله و سناریوی آنان خواهد بود.
دکتر غلامرضا شریعتی دبیر فراکسیون دیپلماسی بین المللی و منافع ملی مجلس
ارسال نظر