از چالش شفافیت آرای نمایندگان تا تأکید بر افزایش نظارت درونی با اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان

سرویس سیاسی؛ کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی از نخستین کمیسیون هایی است که بلافاصله بعد از افتتاح هر دوره مجلس تشکیل می شود. در دوره یازدهم مجلس نیز، بعد از ظهر روز افتتاح که شعب تشکیل جلسه دادند، از هر شعبه یک نفر و در نهایت 15 نفر به عنوان اعضای کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی انتخاب شد.

کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی، نخستین کمیسیون فعال در هر دوره مجلس

این کمیسیون عملا نخستین کمیسیونی است که فعالیت خود را در قوه مقننه آغاز می کند چرا که سایر کمیسیون های تخصصی مجلس باید طی فرایندی تشکیل شوند که حدود یک ماه به طول می انجامد. در ادامه گزارشی از عملکرد 6 ماهه نخست اجلاسیه اول کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس یازدهم را مرور می‌کنیم.

نخستین جلسه این کمیسیون 8 خرداد ماه سال جاری تشکیل شد و 10 خرداد نیز هیأت رئیسه آن انتخاب شد و عصر همان روز اعضا جلسه مشترکی با هیأت رئیسه مجلس برگزار کردند تا تبصره یک ماده 36 قانون آیین نامه را برای امتیازی شدن کمیسیون ها بررسی کنند.

اولین طرحی که در کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی بررسی شد طرح اصلاح ماده 38 آیین نامه داخلی بود که البته در صحن علنی رأی نیاورد اما طرح هایی که از سوی شورای نگهبان اعاده شده بود بعد از بررسی و اصلاح توانست در صحن علنی جهت تأمین نظر این شورا حائز رأی شود.

قانونی شدن کمیسیون قضایی و حقوقی با تلاش کمیسیون تدوین آیین نامه علیرغم به حد نصاب نرسیدن تعداد اعضا

الحاق یک تبصره به ماده 38 قانون آیین نامه داخلی مجلس یکی دیگر از اقدامات این کمیسیون برای قانونی شدن کمیسیون حقوقی و قضایی قوه مقننه بود چرا که تعداد آن به حد نصاب قانونی نرسیده بود لذا اصلاح جدید این کمیسیون را قانون کرد و با تصویب در صحن علنی مجلس، کمیسیون قضایی و حقوقی کار خود را آغاز کرد.

همچنین اعضای کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی که قصد داشت فرایند قانونگذاری را اصلاح کند طی جلساتی بررسی کردند که البته در صحن علنی حائز رأی نمایندگان نشد.

کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس چند طرح زمان و بر و چالشی دیگر نیز در دستور کار خود داشت که یکی از آنها شفافیت آرای نمایندگان بود. این طرح به پیشنهاد تعدادی از نمایندگان که در زمان تبلیغات انتخابات خود بر آن تأکید داشتند، به کمیسیون ارائه شد که نخستین امضاکننده آن نیز دکتر محمدباقر قالیباف رئیس قوه مقننه بود و بعد از آن تعداد زیادی از نمایندگان این طرح را به امضا رساندند.

طرح شفافیت آرای نمایندگان در کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی نهایی شد

کلیات طرح شفافیت آرای نمایندگان با ابعاد مختلفی که داشت در کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس رأی آورد و به کارگروه مصرح در ماده 142 آیین نامه داخلی ارجاع شد که بر اساس آن، مرکز پژوهش ها مسئول تشکیل این کارگروه است و رئیس آن نیز جواد کریمی قدوسی نماینده مردم مشهد و کلات انتخاب شد.

در کارگروه به جزئیات طرح شفافیت آرای نمایندگان طی 5 جلسه رسیدگی و گزارش آن نیز طی 5 جلسه در صحن کمیسیون بررسی شد و در نهایت به صورت گزارشی با اصلاح در عنوان و متن در کارتابل نمایندگان بارگذاری شد تا پیش از بررسی در صحن، پیشنهادات نمایندگان را دریافت کند.

طرح چالشی دیگر این کمیسیون، طرح اصلاح و الحاق موادی به قانون نظارت بر رفتار نمایندگان به پیشنهاد تعدادی از نمایندگان مجلس بود که کارگروه منتخب آن از سوی کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی قوه مقننه تشکیل شد. این کارگروه نیز که به ریاست جواد کریمی قدوسی بود، 4 جلسه برای رسیدگی به این طرح 21 ماده ای، برگزار کرد و هم اکنون در حال بررسی در صحن کمیسیون است.

اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان با هدف ایجاد بازدارندگی لازم

گفتنی است قانون نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس به فرمایشات مقام معظم رهبری در سال 91 تدوین شد و اکنون طراحان طرح اصلاح آن، معتقدند قانون فعلی ایراداتی داشته و بازدارندگی لازم را ندارد.

از دیگر اقدامات این کمیسیون بررسی طرح دو فوریتی الحاق یک تبصره به ماده 37 آیین نامه داخلی بود تا طبق آن نمایندگان جدیدالورود بتوانند در کمیسیون های تخصصی خود که هم اکنون ظرفیت آن تکمیل شده است با شرط کسب امتیازی بالاتر از آخرین عضو آن کمیسیون، عضو شوند. این طرح در صحن علنی مجلس رأی نیاورد اما مجددا به کمیسیون ارجاع شد تا اصلاح شود.

موضوع تبصره 3 ماده 51 قانون آیین نامه نیز که برای تعیین شاخص‌های رئیس و دادستان دیوان محاسبات است بررسی شد که دستورالعمل اجرایی آن را کمیسیون برنامه و بودجه تدوین و به تصویب کمیسیون آیین نامه داخلی می رسد.

همچنین هم اکنون 11 طرح دیگر در نوبت بررسی کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس قرار دارد.

کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی یک جلسه نیز برای انتخاب 6 نفر از متقاضیان جهت عضویت در هیأت مدیره خبرگزاری خانه ملت برگزار کرد تا به صحن علنی معرفی شده و 3 تن از آنها در نهایت به عضویت این هیأت مدیره درآمدند.

یک جلسه این کمیسیون نیز به بررسی برنامه های علیرضا رزم حسینی وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت گذشت.

مجلس شورای اسلامی طبق برنامه ای، جلسات شورای اداری برگزار می کند که علی اصغر عنابستانی نماینده مردم سبزوار به نمایندگی از کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس، عضو این شورا شده و در جلسات آن حضور دارد.

تعیین اولویت‌های کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی با هماهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

به گزارش خانه ملت، رئیس مجلس شورای اسلامی ابتدای دوره، کمیسیون های تخصصی را ملزم به تعیین اولویت هایی برای انجام اقدامات خود بر اساس سیاست های ابلاغی قانونگذاری مقام معظم رهبری در مهرماه سال گذشته که 17 بند داشت، کرد که بر این اساس مقرر شد کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس، قانون خود را اصلاح کند.

دومین اولویت کمیسیون تدوین آیین نامه نیز اصلاح ساختار و تشکیلات اداری مجلس بوده که از وظایف مصرح در تبصره 2 ماده 69 قانون آیین نامه داخلی مجلس است و مکاتبات لازم انجام شده تا مراحل آن در معاونت اجرایی مجلس طی شده و نتیجه به کمیسیون بیاید.

گفتنی است اولویت های هر کمیسیون در کتابچه ای از سوی مرکز پژوهش های مجلس چاپ و منتشر شده است.

جمع‌بندی تعیین نقشه راه کمیسیون‌ تدوین آیین‌نامه با حضور قالیباف

اقدام دیگری که باید در کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس صورت می گرفت تعیین نقشه راهی برای کمیسیون، طی 10 نشست کاری است که 5 نشست آن در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (9 و 10 مهرماه) تعریف شد و رئیس مجلس نیز در روز دوم این نشست ها برای جمع بندی حاضر شد.

به گزارش خانه ملت، جواد کریمی قدوسی مسئول نشست شفافیت، موسی غضنفرآبادی مسئول نشست صیانت از مجلس، محمدحسین فرهنگی مسئول نشست افزایش کارآمدی مجلس در عرصه قانونگذاری، محمدرضا پورابراهیمی مسئول نشست افزایش کارآمدی مجلس در عرصه نظارت، علیرضا سلیمی مسئول نشست بازنگری در نقش و اثربخشی هیأت رئیسه مجلس و علی اصغر عنابستانی مسئول نشست اصلاح ساختار اداری مجلس بود و سایر نشست ها نیز به جلسات بعدی موکول شد./