ترامپ- بولتون؛ بازی «پلیس خوب- پلیس بد» یا اختلاف دیدگاه؟

به گزارش خبرنگار «پارسینه»، در هفته‌های گذشته و در پی دو تصمیم جنجالی از سوی آمریکا مبنی بر تروریستی خواندن سپاه پاسداران و پایان دادن به معافیت واردکنندگان نفت ایران از تحریم ها، تنش میان تهران و واشنگتن به اوج خود رسیده است.
پس از آن مقامات دو کشور در سطوح مختلف به تهدید دیگری پرداختند، واشنگتن مدعی شد ایران به دنبال حمله به نیرو‌های آمریکایی است، حضور نظامی خود در خلیج فارس را تقویت کرد، و تحریم‌هایی را هم علیه صنایع فلزی ایران به عنوان سومین منبع درآمدی این کشور وضع کرد.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و مایک پومپئو، وزیر خارجه، ایران را تهدید کردند که در صورت انجام هرگونه اقدام تحریک آمیزی با «نیرویی بی رحم» و «پاسخ سریع و قاطع» مواجه خواهد شد. پس از تمام این کش و قوس ها، دونالد ترامپ در پاسخ به سوالی درباره خطر جنگ با ایران گفت:

اگر منظور از این سخنان ترامپ در ابتدا خیلی روشن نبود، اما پس از آن که خبر آمد کاخ سفید از سفارت ایران در سوئیس خواسته تا شماره تلفنی به مقامات ایرانی جهت گفتگو با ترامپ بدهند، منظور رئیس جمهور آمریکا کاملا مشخص شد.

«سی ان ان» با اشاره به موارد فوق، در تحلیلی این موضوع را مطرح می‌کند که ممکن است ترامپ وارد یک «سناریوی هماهنگ شده پلیس خوب و پلیس بد» شده باشد، اما به نقل از منابع نزدیک به کاخ سفید می نویسد شاید این اختلاف تا اندازه‌ای ناشی از تفاوت جهان بینی رئیس جمهور آمریکا با مشاورش باشد. ترامپ در جریان صحبت‌های روز پنجشنبه خود هم به این موضوع اشاره کرد که انگیزه‌های تهاجمی بولتون را «مهار» می‌کند.

مقامات ایرانی هم پیش از این دست روی همین موضوع گذاشته بودند تا بر فاصله میان ترامپ و بولتون تاکید کنند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه، ۲۸ آوریل در گفتگویی با تلویزیون «سی‌بی‌اس» به این موضوع اشاره کرد: «ما بر این باوریم که رئیس جمهور ترامپ خواهان برخورد [نظامی]نیست، اما می‌دانیم که افرادی هستند که برای حرکت به این سمت فشار وارد می‌کنند.» او از «تیم بی» شامل «بولتون، بن سلمان، بن زاید، و بنیامین نتانیاهو» به عنوان این افراد یا کرد.

افراد دیگر، از جمله تحلیلگران و منتقدان ترامپ هم به این موضوع اشاره کرده اند که ممکن است بولتون و دیگران به دنبال جرقه جنگ باشند.

بولتون روز ۵ مه از اعزام ناو «یواس‌اس آبراهام لینکلن» به خلیج فارس به عنوان هشداری برای ایران یاد کرد، اما همانطور که تحلیلگران اشاره کردند، متحدان آمریکا و مقامات این کشور از جمله پومپئو و آدمیرال جان ریچاردسون، فرمانده عملیات نیروی دریایی آمریکا، تاکید کردند که اعزام این ناوگروه از پیش برنامه ریزی شده بود.

آدام چف، عضو دموکرات و رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا هم اخیرا درباره اقدامات تحریک آمیز آمریکا و شخص بولتون هشدار داده و گفته بود: «دیدگاه جان بولتون درباره ایران شناخته شده است. اگر رئیس جمهور مایل نیست به یک درگیری نظامی جدید و ویرانگر کشیده شود، امیدوارم که به پند دیگر مشاورانش گوش بدهد و به دنبال کاهش تنش باشد.»

منابع آگاه می‌گویند علاقه بولتون به تنش آفرینی موجب نگرانی دیگر بخش‌های دولت شده است. این کارشناس سابق «فاکس نیوز» از دسترسی آزاد به رئیس جمهور برخوردار است و بیشتر از هر عضو دیگر تیم امنیت ملی با ترامپ وقت می‌گذراند.

این نگرش جنگ طلبانه و دسترسی آسان به ترامپ باعث شده تا دیگر اعضای حلقه سیاست خارجی ترامپ به تقلا بی افتند. منابع آگاه به «سی‌ان‌ان» گفته اند سال گذشته درخواست بولتون برای عملیات نظامی علیه ایران موجب نگرانی برخی مقامات پنتاگون شده بود. این در حالی است که زمان حضور افراد باثبات‌تر در دولت، همچون جیمز متیس و رکس تیلرسون به عنوان وزیران دفاع و امور خارجه، اوضاع چنین نبود و با رفتن آن‌ها بولتون دست بازتری پیدا کرد تا جایی که برخی مقامات وزارت دفاع و پنتاگون را بر آن داشته است تا گام‌هایی برای کنترل او بردارند.

حتی ترامپ هم چندباری به شهرت جنگ طلبی مشاور خود اشاره کرده و گفته است اگر بولتون به راه خود می‌رفت، اکنون در چندین منطقه درگیر جنگ بودیم. به گفته منابع نزدیک به کاخ سفید، ترامپ هفته گذشته نسبت به این که درباره عملیات نظامی در ونزوئلا بی پرده و با صدای بلند سخن گفته می‌شود اظهار نگرانی کرده و به تیم خود گفته بود به جای آن بگویند «همه گزینه‌ها روی میز است.»

به گفته این منابع، ترامپ درباره ونزوئلا تاکید کرده جانب احتیاط رعایت شود و نسبت به این که برخی مشاورانش همچون بولتون آشکارتر درباره مداخله نظامی سخن می‌گویند، ابراز نارضایتی کرده بود.

البته ترامپ دست کم در انظار عمومی همواره این مسئله را که تصمیمات و اقداماتش از سوی افراد دیگری دستکاری یا هماهنگ می‌شوند را رد کرده است. او روز پنجشنبه درباره موضع بولتون نسبت به ونزوئلا، کره شمالی و ایران تاکید کرد که مشاورش «دیدگاه‌های سختی» دارد.

او گفت: «در واقع من «جان» را مهار می‌کنم. من جان بولتون را دارم و افراد دیگری هم دارم که مسالمت‌جوتر از او هستند و در نهایت من تصمیم می‌گیرم.»

دیگر مقامات بلندپایه دور و بر ترامپ به این موضوع اشاره کرده اند که هیچ طرحی برای درگیری با ایران وجود ندارد. «میک مولوانی»، رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید، به «سی‌بی‌اس» گفت: انتقال تجهیزات آمریکا به خاورمیانه پس از آن پذیرفته شد که گزارش‌هایی درباره تهدید ایران علیه ارتش آمریکا به دست آمد. البته او تاکید کرد «ما به جنگ با ایران نمی‌رویم. من فکر می‌کنم خواهید دید که ما آنجاییم تا منافعمان را تقویت کرده و حفظ کنیم.»