پسری که قرآن او را «عمل غیر صالح» نامیده

سوره هود، آیه ۴۶: (قَالَ یَنُوحُ إِنَّهُ لَیْس مِنْ أَهْلِک إِنَّهُ عَمَلٌ غَیرُ صلِحٍ فَلا تَسئَلْنِ مَا لَیْس لَک بِهِ عِلْمٌ إِنى أَعِظک أَن تَکُونَ مِنَ الْجَهِلِینَ).

بعضى از مفسران معتقدند که در این آیه کلمه اى در تقدیر است، و در اصل مفهومش چنین است "انه ذو عمل غیر صالح": (فرزند تو داراى عمل غیر صالح است).
ولى با توجه به اینکه گاهى انسان در انجام یک کار آنچنان پیش مى رود که گویا عین آن عمل مى شود در ادبیات زبانهاى مختلف به هنگام مبالغه این تعبیر فراوان دیده مى شود، مثلا گفته مى شود: فلان کس سراپا عدل و سخاوت است، و یا فلان شخص سراپا دزدى و فساد است، گوئى آنچنان در آن عمل غوطه ور گشته که ذات او عین آن عمل گشته است.
این پیامبر زاده نیز آنقدر با بدان بنشست و در اعمال زشت و افکار نادرستشان غوطه ور گشت که گوئى وجودش تبدیل به یک عمل غیر صالح شد.
بنابراین تعبیر فوق در عین اینکه بسیار کوتاه و مختصر است، گویاى یک واقعیت مهم در مورد فرزند نوح مى باشد، یعنى اى نوح اگر نادرستى و ظلم و فساد در وجود این فرزند سطحى بود، امکان شفاعت درباره او مى رفت، اما اکنون که سرا پا غرق فساد و تباهى است، جاى شفاعت نیست، اصلا حرفش را نزن!
و اینکه بعضى از مفسران احتمال داده اند که این فرزند حقیقتا، فرزند او نبود (یا فرزندى نامشروع بود، یا فرزند مشروع همسرش از شوهر دیگرى بوده است) مطلب درستى به نظر نمى رسد، زیرا جمله «انه عمل غیر صالح» در واقع به منزله علت است براى «انه لیس من اهلک» یعنى اینکه مى گویم از اهل تو نیست براى آن است که از نظر عمل و کردار با تو فاصله گرفته است هر چند نسب او با تو پیوند دارد.

منبع:
تفسیر نمونه، ج. ۹، ص. ۱۱۶ و ۱۱۷.