آیا نسخه «منصور هادی» در یمن پیچیده شد؟

با رصد تحرکات در عرصه سیاسی یمن و دیدار‌های مقامات مختلف، هر روز بیش از دیروز مشخص می‌شود که «عبدربه منصور هادی» رئیس‌جمهور مستعفی این کشور که بازگرداندن او به قدرت، بهانه اصلی ائتلاف سعودی برای تجاوز به یمن بود؛ در آستانه حذف از پروسه سیاسی این کشور است و این امر یک گمانه‌زنی یا فرضیه و شایعه نیست.

هادی پس از سفر اخیر و کوتاه مدتش به عربستان، بیش از یک ماه است که بار دیگر به آمریکا بازگشته است. در این مدت نیز هیچ فعالیت سیاسی از او دیده نشده و وی صرفا «احمد عبید بن دغر» نخست‌وزیر دولت را برکنار کرد و «معین عبدالملک» را جایگزین او کرد. این سفر نیز گویا صرفا برای همین هدف که با هماهنگی ریاض و ابوظبی صورت گرفت، انجام شد.

پایگاه خبری «العربی» با انتشار یادداشتی در این‌باره نوشت: در این مدت، هادی حتی از دیدار با «مارتین گریفیتس» فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن خودداری کرده و وی ناگزیر شده به دیدار «علی محسن الاحمر» معاون او در ریاض برود.

بر اساس این گزارش، گریفیتس قرار است امروز در ریاض در چارچوب سفر سیاسی و دیپلماسی جدیدش به منطقه، با معاون هادی دیدار و گفتگو کند. این در حالی است که انتظار می‌رفت، هادی برای دیدار با او از آمریکا به ریاض بازگردد و برخی از مقامات دولت مستعفی یمن نیز نوید این سفر را داده بودند، اما اخبار و گزارش‌های منتشر شده از دیروز، حاکی از آن است که گریفیتس با الاحمر دیدار خواهد کرد.

طبق این گزارش، هادی دیگر رئیس‌جمهور یمن به شمار نمی‌رود و ریاض دیگر مکان مناسبی برای او آینده‌اش نیست همان‌گونه که عدن نیز شهر مناسبی برای بازگشت او محسوب نمی‌شود.

به گفته منابع آگاه سیاسی، گریفیتس، جدیدترین تحولات مربوط به پرونده مذاکرات یمن و تاکیدات شورای امنیت و سازمان ملل و کشور‌های بزرگ مبنی بر ضرورت توقف جنگ و آغاز فوری مقدمات برگزاری مذاکرات سوئد در اوایل ماه دسامبر آتی را به طرف یمنی حاضر در عربستان ابلاغ خواهد کرد.

منابع آگاه اعلام کردند که فرستاده ویژه سازمان ملل در این سفر، پیشنهاد‌های جنبش انصارالله درباره مذاکرات آتی و پرونده انسانی و بازگشایی فرودگاه‌ها و گذرگاه‌ها و خارج کردن زخمی‌ها و بیماران یمنی از کشور و تضمین بازگشت آن‌ها را طرح خواهد کرد.

به گفته این منابع، این پیشنهاد‌ها همسو با مواضع فرستاده ویژه سازمان ملل است و در تباین با تلاش‌های جدید برای برقراری صلح در یمن نیست، اما وی برخی مسائل مطرح با انصارالله به ویژه درباره بندر «الحدیدة» را که انصارالله نیز با نظارت سازمان ملل بر آن، موافقت کرده را با طرف یمنی حاضر در عربستان طرح خواهد کرد.

این در حالی است که دولت مستعفی یمن دو روز است که حملات تندی را علیه گریفیتس آغاز کرده و او را به جانبداری از انصارالله متهم می‌کند و یکی از اعضای هیأت مذاکره‌کننده این دولت، ایفای نقش سازمان ملل در بندر الحدیده را رد و تاکید کرد که این امر، به منزله تحت قیمومیت بودن طرف خارجی است و این مسئله مردود است.

به گفته منابع آگاه دیپلماتیک نزدیک به دفتر فرستاده ویژه سازمان ملل بع یمن، گریفیتس از این اظهارنظر‌های دولت مستعفی یمن و اتهام‌زنی‌های آن، دچار تعجب شده است. به‌ویژه که دقیقا این اتهامات به «اسماعیل ولد الشیخ» فرستاده پیشین سازمان ملل نیز وارد می‌شد.

بر اساس این گزارش، گریفیتس از این مسئله در عجب است که دولتی که خود را دولت قانونی یمن می‌پندارد، هنوز وظیفه او را درک نکرده. زیرا او صرفا یک میانجیگر است نه تصمیم‌گیرنده. پیشنهاد‌هایی که به طرف‌های درگیر در یمن ارائه می‌کند و آن‌ها را پیگیری می‌کند با هماهنگی و توافق شورای امنیت و سازمان و کشور‌های ناظر بر صلح صورت می‌گیرد.

بر اساس این گزارش، اما دولت هادی، از همان شیوه مستهلک سیاسی قدیمی خود استفاده می‌کند و تلاش دارد که با شخصی‌کردن مواضع سیاسی و دیپلماتیک، از راهکار‌های عملی برای حل بحران یمن، فرار کند؛ لذا اتهامات وارد می‌کند که حقیقت ندارند و منطقی نیز نیستند.

بر اساس این گزارش، گریفیتس این‌بار، با قاطعیت به رهبران دولت مستعفی یمن؛ جدیت در مذاکرات آتی درباره این کشور را گوشزد خواهد کرد. زیرا جامعه بین‌الملل تاکید دارد که هر چه سریعتر این مسئله حل و فصل شود و هرگونه تلاش برای ناکام گذاشتن مذاکرات یا تلاش برای دور زدن آن مانند دوره‌های پیشین، دیگر از سوی سازمان ملل و شورای امنیت قابل پذیرش نخواهد بود.

منابع آگاه سیاسی و دیپلماتیک می‌گویند که فرستاده ویژه سازمان ملل به رهبران دولت هادی اعلام خواهد کرد که راه گریزی از امتیازدهی حقیقی برای سازش و انجام گفتگو‌های مثمرثمر نیست؛ لذا انتظار می‌رود که در دیدار او با الاحمر، مسئله الحدیده و تشدید حملات نظامی در این استان یمنی و نیز مرحله پس از هادی را بررسی خواهد کرد.

منابع آگاه سیاسی در ریاض نیز می‌گویند که الاحمر در این دیدار بر پایبندی به قطعنامه‌های شورای امنیت و نیز مخالفت با پیشنهاد مربوط به بندر الحدیده تاکید خواهد کرد.

این در حالی است که چندی پیش نیز، منابع آگاه سیاسی از دیدار محرمانه علی محسن الاحمر با شماری از رهبران گروه موسوم به «شورای انتقالی جنوب» در ریاض خبر دادند.

گفته می‌شود که رژیم سعودی مقدمات را برای انجام این دیدار محرمانه میان علی محسن الاحمر از فرماندهان نظامی حزب (اخوانی) الاصلاح و «عیدروس الزبیدی» رئیس شورای انتقالی جنوب یمن فراهم کرده است و از آن‌ها خواسته تا برای مرحله پس از «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهور مستعفی یمن، همسو فعالیت کنند.

این دیدار محرمانه همزمان با دیدار‌های رهبران برجسته حزب الاصلاح از جمله «عبدالوهاب الانسی» با مقامات اماراتی در ابوظبی از جمله «محمد بن زائد»، ولی عهد صورت می‌گیرد.

ناظران سیاسی تاکید دارند که این دیدار‌ها در چارچوب مبادله و تقسیم نقش‌ها از سوی عربستان و امارات برای طرف‌های سیاسی و دست‌نشانده‌های خود در یمن برای مرحله پس از هادی صورت می‌گیرد.

از سوی دیگر، رسانه‌ها و پایگاه‌های خبری آمریکایی نیز به شدت در حال مانور بر روی مرحله پس از هادی و جانشینی او هستند. هرچند که آمریکا و امارات نمی‌خواهند که معاون کنونی هادی، در راس قدرت در استان‌های جنوبی و بازیگری در روند مذاکرات موسوم به صلح یمن، قرار گیرد.