پشت پرده پرتقال‌های بی کیفیت عید چه بود؟

تحریریه پارسینه: مردم کشورمان در نوروز امسال از دو جهت متضرر شدند یکی اینکه مجبور به خرید برخی از پرتقال‌های گران قیمت شدند و دیگر اینکه اجناسی که خریداری کردند نیز بی‌کیفیت بود. البته به طور کلی بازار میوه در ایام عید حال و روز خوبی نداشت.

از آنجایی که با ورود بی رویه پرتقال توسط دولت میوه های داخلی به انبارها برگشت خوردند این موضوع که به عنوان یک چالش در بین فروشندگان و تولیدکنندگان بدل شد. به طوری که در پی واردات گسترده پرتقال از مصر و ترکیه رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد نیز در انتقاد به این اتفاق گفته است: بخش خصوصی به هیچ عنوان فکر نمی‌کرد که این حجم گسترده از انواع خارجی پرتقال وارد کشور شود که در نتیجه آن بارهای داخلی به فروش نرسد و متأسفانه این اقدام را نیز دولت انجام داده است. براساس اظهارات حیدر ساکن، متأسفانه این واقعیت وجود دارد که بخش زیادی از پرتقال‌های خریداری شده برای تنظیم بازار در شب عید در خراسان رضوی در انبارها باقی مانده و در حال از بین رفتن هستند.

او همچنین می‌گوید: هم اکنون پرتقال‌های شمالی دیگر قابلیت استفاده نداشته و بارهای جنوب را هم فقط حدود ۱۰ روز دیگر می‌توان در انبارها نگهداری کرد در نتیجه نمی‌توان امیدوار بود که همه آنها به فروش برسد.

به گفته فعالان بازار هم اکنون حتی اگر پرتقال‌های انبار شده به حالت فساد نرسند تغییر مزه داده و نمی‌توان از آنها استفاده کرد. این موضوع نشان دهنده بی‌تدبیری مسئولان ذیربط خصوصا وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت بازار است و باید گفت بخشی از پرتقال‌های وارد شده از ترکیه که در قالب تنظیم بازار توزیع می‌شد نیز کیفیت مناسبی نداشتند.

اما تنظیم بازار در شب عید آنقدر ناموفق پیشرفت کرد که میوه‌های قاچاق چندین برابر قیمت اصلی خود فروخته شدند. در این میان، میوه‌های قاچاق که با بسته بندی های جعبه های ایرانی به بازار رسیدند حتی توجه مسئولان نظارتی را به خود جلب نکردند. این شگرد جدیدی است که سودجویان برای گریز از قانون به کار می‌برند.

از یک سو کشاورزان و تولیدکنندگان که در انتظار بدست آوردن دسترنج یک سال خود بودند به در بسته خوردند و از سوی دیگر عده‌ای با واردات گسترده در ایام عید سود میلیاردی را به جیب زدند. در این میان میوه‌های بسیاری نیز در انبار در حال از بین رفتن است.

پرتقال‌های بی کیفیتی که از ترکیه وارد شد و با قیمت هرکیلو ۳۹۰۰ تومان در بازار به فروش رسید. این گرانی‌ها و نبود کیفیت در میوه‌ها گلایه‌های بسیاری را از سوی مردم در پی داشت. به عنوان مثال یکی از مخاطبان در بخش نظرات و پیشنهادات نوشته است که پرتقال های بی کیفیت در شب عید با قیمت گزاف به مردم فروخته شد و باید روشن شود چه کسی پشت پرده واردات این پرتقال‌های بی کیفیت بوده و سود کلان این معامله به جیب چه کسانی وارد شده ؟ این شخص گفته است: پرتقالی که حداکثر قیمتش به ۱۰۰۰ تومان هم نمی‌رسد چطور ۳۹۰۰ به مردم فروخته شد!

اخیرا نیز وزیر جهاد کشاورزی در مورد تنظیم نامناسب بازار شب عید به سوالات زیادی از سوی خبرنگاران در این زمینه از او شد اینگونه توضیح داد هر چند سرمازدگی آذر ماه که در پیش‌بینی‌های ما وجود نداشت، شخصا از باغات مازندران بازدید کردم و متوجه شدیم که شرق مازندران بیشترین خسارت را دیده تا جایی که تا اسفند ماه که در بازار شمال حضور داشتیم کمتر پرتقال سالمی در شرق مازندران وجود داشت اما وضعیت در غرب مازندران بهتر بود. در نهایت ۱۰ تا ۱۴ هزار تن پرتقال از شمال کشور خریداری کردیم که جوابگوی نیاز ۵۰ تا ۶۰ هزار تنی شب عید ما نبود و در نهایت با مجوز دولت اقدام به واردات پرتقال کردیم. او همچنین در مورد علت ندادن مجوز واردات به بخش خصوصی هم گفته بود: دیدیم اگر به یکی مجوز بدهیم و به یکی ندهیم می‌گویند رانت ایجاد شده پس گفتیم بهتر است به یکی از شرکت‌های وابسته وزارت جهاد کشاورزی مجوز بدهیم تا به عنوان کارگزار دولت و برای تنظیم بازار پرتقال مورد نیاز را در حد ضرورت وارد کنند.

چرا دولت به واردات میوه تن داد؟

بهمن ماه سال گذشته بود که رئیس اتحادیه میوه و سبزی در پی چالشی که برای باغداران شمال (یخ زدگی میوه‌ها در آذرماه) ایجاد شده بود گفت: برای کنترل و تامین نیاز بازار شب عید تعاونی روستایی اقدام به ذخیره سازی مقدار قابل توجهی پرتقال کرده است. عرضه ی پرتقال جنوب هم از دیگر از عواملی است که موجب تامین بازار و رفع نیاز مردم برای بازار شب عید خواهد شد. حسین مهاجران همچنین گفته بود: براساس بررسی های وزارت جهاد کشاورزی بازار شب عید با تمهیدات در نظر گرفته شده مشکل ساز نخواهد شد و نیازی به واردات نخواهد بود. اما پس از آن، صحبت‌ها در خصوص واردات میوه قوت گرفت. به طوری که از یک سو عده ای نیازی به واردات نمی‌دیدند و برخی دیگر میوه‌های موجود را برای عید کافی نمی‌دانستند.

به همین ترتیب ماجرای واردات پرتقال از ترکیه و مصر آغاز شد و رفته رفته کشتی‌های حامل میوه‌های وارداتی در بنادر جنوبی کشور پهلو گرفت. پس از آن دولتمردان یازدهم نسبت به واردات نارنگی از پاکستان چراغ سبز نشان دادند، تا میوه‌های خارجی سهم بیشتری را در بازار نوروز ۹۶ به خود اختصاص دهند. بدین ترتیب میوه‌های قاچاق همچنان در میادین میوه و تره بار و مغازه‌های سطح شهر توزیع می‌شد تا به شمار میوه‌های خارجی نوروز ۹۶ بیفزاید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ علیرغم توجیه دولتمردان برای واردات پرتقال هی بی کیفیت از ترکیه اما گفتنی است که کیفیت نامناسب پرتقال‌های ترکی با پرتقال‌های یخ زده شمال برابری می‌کرد. همین مسئله سبب شد تا بسیاری از کشاورزان نسبت به این مسئله اعتراض کنند، زیرا اگر قرار بود که مردم پرتقالهای بی‌کیفیت ترکیه‌ای را با قیمت ۳۹۰۰ خریداری کنند، می‌تواستند همان پرتقال‌ها را در شمال کشور با قیمت ۲۰۰۰ تومان پیدا کنند و در عوض تولید داخلی هم در وضعیت بهتری قرار بگیرد.

حتی این موضوع تا آنجا پیش‌رفت که مورد انتقاد رهبری قرار گرفت. به طوریکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم روز درختکاری نسبت به این مسئله واکنش نشان دهند و از اقدام دولت برای واردات میوه انتقاد کنند.