افزایش توانمندی مبتلایان به ایدز با آموزش تلویزیونی

سرمایه اجتماعی مجموعه‌ای از توانمندی‌ها و ارزش‌های غیر رسمی است که در بین اعضای یک گروه باعث افزایش مشارکت، تسهیل روابط اجتماعی و حل و فصل معضلات اجتماعی به گونه‌ای کم هزینه‌تر، سریعتر و سهل‌تر خواهد بود.

با توجه به این‌که سرمایه اجتماعی در زندگی بیماران مبتلا به ایدز به عنوان یک استراتژی جهت ارتقاء کیفیت زندگی، کاهش انگ اجتماعی، افزایش مراجعه بیماران برای دریافت مراقبت و درمان نگهدارنده و افزایش تاثیر مداخلات پیشگیری از گسترش ایدز تاثیر دارد، لذا این پایان‌نامه در راستای تایین سرمایه اجتماعی بیماران مبتلا به ایدز مراجعه کننده به مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری مرکز بهداشت و درمان جنوب تهران و عوامل موثر بر آن توسط دکتر شیوا خوشنویس انصاری، دانش‌آموخته دکتری بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران و با راهنمایی دکتر سحرناز نجات طراحی شد.

در این مطالعه مقطعی از پرسشنامه «SC-IQ» استاندارد شده در ایران و برگرفته از پرسشنامه بانک جهانی استفاده شد و جامعه مورد مطالعه 300 نفر از بیماران مبتلا به ایدز مراجعه کننده به مرکز مشاوره بودند که پس از کسب رضایت شرکت در مطالعه به صورت پی در پی نمونه گیری شدند و پرسشنامه توسط این افراد و یا با کمک پرسشگر، تکمیل و توسط مسؤول مرکز مشاوره جمع‌آوری شد و در نهایت اطلاعات وارد نرم افزار SPSS و تجزیه و تحلیل آماری با توجه به اهداف پایان‌نامه انجام شد.

یافته‌ها نشان داد: میانگین امتیاز دامنه‌های سرمایه اجتماعی در بیماران مبتلا به ایدز مراجعه کننده به مرکز مشاوره بیمارستان امام خمینی (ره) در کل دامنه‌ها به غیر از اعتماد در مقایسه با یافته‌های مطالعه سرمایه اجتماعی شهروندان تهرانی بیشتر است و کمترین امتیاز مربوط به دامنه عضویت در گروه و انجمن‌ها است، همچنین در این دامنه 74.3 درصد شرکت کنندگان علت عضویت در گروه را بیماری عنوان کردند.

دیگر نتایج حاکی است: امتیاز دامنه عضویت در گروه در صورت شاغل بودن افزایش می‌یابد و با افزایش سن، میانگین امتیاز دامنه مشارکت در کار گروهی کاهش می‌یابد.

همچنین در یافته‌های این تحقیق آمده، با افزایش مدت زمان اطلاع از بیماری، امتیاز دامنه انسجام اجتماعی و در صورت نداشتن رفتار پرخطر، امتیاز دامنه توانمندی و فعالیت سیاسی افزایش می‌یابد. همچنین میانگین امتیاز دامنه مشارکت و انسجام اجتماعی در بیماران بی همسر بر اثر فوت یا طلاق کمتر از متاهلین و مجردین است.

بنا بر این، طراحی مداخلات موثر مانند فراهم سازی زمینه اشتغال برای بیماران، ازدواج آنها با یکدیگر، توسعه گروه‌ها و انجمن‌ها و استفاده از افراد آموزش دیده در گروه‌ها و انجمن‌ها و برگزاری جلسات مشاوره با همسران بیماران به منظور جلوگیری از طلاق یک اولویت است.

نتایج نشان می‌دهد: میانگین امتیاز سرمایه اجتماعی به طور مستقیم با سلامت خود ابراز رابطه معنا دار دارد و می‌توان با انجام مداخلاتی مانند انگ زدایی از بیماران به منظور امکان مشارکت در کارهای گروهی و فرهنگ سازی به منظور امکان زندگی سالم با همسر با افزایش سرمایه اجتماعی به ارتقاء وضعیت سلامت خود ابراز و افزایش مراجعه جهت دریافت مراقبت کمک کرد.

با توجه به یافته‌های این پژوهش، انجام آموزش‌ها از طریق تلویزیون و روزنامه و مجلات موثرتر خواهد بود، چون درصد بیشتری از بیماران، مخاطب این رسانه‌ها به ویژه تلویزیون هستند.