زمزمه های حذف ارز مرجع زیر سایه ضد و نقیض های دولتی!

پارسینه-گروه اقتصادی: "تا پایان خرداد 92 تمامی کالاهای اساسی ارز مرجع دریافت می‌کنند ولی درخصوص بقیه ماه‌های سال آینده نیز هنوز تصمیمی گرفته نشده است. "

این آخرین اظهارات سخنگوی ستاد تنظیم بازار، درباره ارز مرجع و تخصیص آن به کالاهای اساسی است.

ارزی که حذف آن برای برخی کالاهای اساسی مانند برنج و گوشت در چندماه گذشته ،گرانی بیش از حد این دو کالا و تشکیل صف‌های طولانی در برخی از استان‌ها را به وجود آورد و در نهایت دوباره ارز مرجع به آنها اختصاص یافت.

در حال حاضر سه نوع ارز در بازار وجود دارد، ارز مبادله ای، ارز مرجع و ارز آزاد که به نظر می رسد دولتی ها قصد دارند، از اول تیر نرخ مرجع ارز را حذف و ارز مبادله‌ای را جایگزین آن کنند.

در واقع این تصمیم دولت از زمانی اجرا خواهد شد که دولت بعدی سر کار می‌آید و به نظر می رسد دولت دهم با این اقدام می‌خواهد در روزهای پایانی با کمترین تنش‌های اقتصادی مواجه شود چرا که نشانه حذف ارز مرجع افزایش قیمت‌ها و تورم است.

البته هرچند به نظر می رسد دولتی ها قصد دارند به سمت تک نرخی کردن ارز پیش بروند اما از مدت ها پیش ضد نقیض های اقتصادی های دولت در خصوص ارز تک نرخی آغاز شده و بازار را سرگردان کرده است.

تیر ماه امسال بود که پس از بالا گرفتن بحران ارزی و مطرح شدن پيشنهادي براي سه نرخي شدن ارز توسط رئيس كميسيون اقتصادي مجلس، بسياري از مقامات دولتي از جمله آقاي رئيس‌كل بانک مرکزی تاكيد كردند كه بايد براي تثبيت نرخ ارز و تك‌نرخي كردن آن تلاش و برنامه‌هايي شود.

رئیس کل بانک مرکزی در همان روزها این امر را تایید کرد و بسیار از آن استقبال کرد یعنی تاکید کرد باید برای تک نرخی شدن ارز راهکارهایی اندیشیده شود.

اما در حالیکه مدت زمان زیادی از این ماجرا نگذشته بود ، محمود بهمنی ضد و نقیض گویی های خود را آغاز کرد و اعلام کرد که ارز تک نرخی است!

وی در اين مورد توضيح داد:«اعتقاد ما اين است كه بانك مركزي در حال حاضر تنها با يك نرخ ارز عرضه مي‌كند. بازار فرعي هم ندارد، همان نرخ 1226 تومان، حالا گاهي اوقات كمي بالا يا پايين مي‌شود. اين دو نرخي بودن نتيجه مقايسه با بازار آزاد و تقاضاي كاذب است. با اين حال تمام هم و غم ما همسان‌سازي قيمت ارز در بازار آزاد و سيستم بانكي است.»

تا به این ترتیب معلوم نشود اگر ارز تک نرخی بود، اولا چطور محمود بهمنی در جلسه اقتصادی با مجلس بر تلاش برای تک نرخی شدن ارز تاکید داشت و دوما چرا در بازار آزاد ارز در آن روزها تا مرز 2 هزار تومان نیز خرید و فروش می شد؟

هنوز مدت زمانی از این اظهارات نگذشته بود که آقای رئیس دوباره سخنان خود را تغییر داد و در حاشیه جلسه مشترک کمیسیون اصل 90 و صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: ما به دنبال تک‌نرخی شدن ارز هستیم و زیر بار ارز دو نرخی و بیشتر نخواهیم رفت و فقط یک نرخ ارز خواهیم داشت‌ چرا‌که ارز تک‌نرخی می‌تواند جلوی مفاسد را بگیرد.

بهمنی اظهار داشت: در حال حاضر ما ارز را با قیمت 1226 تومان عرضه می‌کنیم ولی نمی‌دانیم کالایی که با آن خریداری می‌شود، با ارز 1226 تومان به فروش می‌رسد یا در بازار با نرخ 1800 تومان فروخته می‌شود؛ ما می‌خواهیم فاصله میان قیمت ارز از بین برود و به همین دلیل حتماً باید ارز را تک‌نرخی کنیم.

و در نهایت این کش و قوس ها تک نرخی شدن ارز محقق نشد تا همچنان یک آرزو باقی بماند.

البته هرچند که حذف ارز مرجع اتفاقی مثبت است و دست‌کم رانت ناشی از دو نرخ ارز مرجع و مبادله‌‌ای را از بین خواهد برد اما نکته اینجاست که اقتصاد کشور از ارز تک نرخی خاطره چندان خوشی ندارد و هر چند تک نرخی شدن ارز می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند اما باید زیر ساختها و شرایط اقتصادی برای موثر بودن آن فراهم باشد چرا که هنوز از یادها نرفته است ، بعد از تصمیم کمیته پنج نفره ارزی، دولت محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی را مامور کرد که عرضه دلار تک نرخی با نرخ 1226 تومان را اعلام کند.

اما هفته پایانی اسفندماه بانک مرکزی بخشنامه‌ای مهم صادر کرد که براساس آن، این اختیار به صرافی‌ها داده شد تا براساس مکانیزیم بازار - عرضه و تقاضا - ارز بفروشند.

چند ساعت از ابلاغ این بخشنامه نگذشته بود که آنان دلار 1238 تومانی را برای همیشه از تابلوی صرافی خود پاک کردند؛ نرخی که هیچگاه در عمل محقق نشد و بانک مرکزی هم هیچ صرافی را به دلیل این تخلف آشکار تعطیل نکرد و به این ترتیب معلوم شد تک نرخی کردن دستوری نرخ ارز عملا کارایی لازم را نداشته است.