دو پیام متفاوت هستهای برای ایران
پارسینه: جان كري، وزير امور خارجه آمريكا كه اخيرا به خاورميانه سفر كرده است در تازهترين مواضع آمريكا درباره برنامههاي هستهاي كشورمان رويكرد ديپلماتيك براي حل چالشهاي هستهاي ايران و غرب را مورد تاكيد قرار داده است و در عين حال ادعاهاي غرب مبني بر بحثبرانگيز بودن برنامههاي هستهاي كشورمان را تكرار كرد
با گذر يك هفته از مذاكرات هستهاي ايران و آلماتي كه بر خلاف دور پيشين با اميدواريهاي طرفين بر دستيابي با نتيجه همراه بود، دبير كل آژانس بينالمللي انرژي اتمي باز هم موضوع بازديد از پارچين را در دستور كار نشست ديروز شوراي حكام قرار داد و ادعاي آژانس مبني بر عدم همكاري لازم تهران با اين سازمان را تكرار كرد. همزمان جان كري، وزير امور خارجه آمريكا هم كه اخيرا به خاورميانه سفر كرده است در تازهترين مواضع آمريكا درباره برنامههاي هستهاي كشورمان رويكرد ديپلماتيك براي حل چالشهاي هستهاي ايران و غرب تاكيد و در عين حال ادعاهاي غرب مبني بر بحثبرانگيز بودن برنامههاي هستهاي كشورمان را تكرار كرد و اينها در شرايطي است كه موضوع لغو تحريمها از سوي غرب كه از سوي وزير خارجه كشورمان پس از نشست آلماتي مطرح شده با واكنش گروه 1+5 روبهرو نشده است.
نشست شوراي حكام
نشست شوراي حكام آژانس در شرايطي در وين برگزار شد كه مسئله ايران، محور اصلي آن را تشكيل ميداد. به نوشته روزنامه آمريكايي واشنگتن پست، در نشست ديروز، يوكيا آمانو با بيان ادعايي درباره برنامه هستهاي ايران، ضمن تكرار موضوع پارچين، گفته تا زماني كه تهران همكاري بيشتري با آژانس انجام ندهد، نميتواند صلحآميز بودن همه فعاليتهاي ايران را تضمين كند. بهرغم موضعگيري آمانو درقبال تهران، به گفته برخي از منابع نزديك آژانس، احتمال صدور قطعنامه عليه ايران بعيد است. همزمان با موضوع ايران، بحث تمديد دوره مديريت آمانو در آژانس نيز از ديگر موارد مطرح شده در نشست ديروز بود. احتمال زيادي مبني بر انتخاب دوباره آمانو به عنوان دبير كل آژانس مطرح است. اين در شرايطي است كه عملكرد آمانو طي چهار سال اخير مورد انتقاد جدي شماري از كشورها بوده است. اين انتقادات به ويژه از سوي كشورمان درباره رويكرد غير مستقل وي در جهت گيريهاي اين سازمان درباره برنامههاي هستهاي كشورمان مطرح شده است. همچنين بر اساس اخبار منتشره هرمان ناكارتس، كارشناس ارشد آژانس در مذاكرات فني با ايران نيز قرار است جاي خود را به فرد ديگري بدهد تا مسئوليت امور
پادمانها و همچنين نظارت بر برنامه هستهاي ايران را بر عهده بگيرد.
لغو تحريمها ؟
پس از پايان مذاكرات درباره بحث لغو تحريمها از سوي غرب اخبار مختلفي منتشر شده است. پس از آنكه وزير خارجه كشورمان با اظهار اميدواري به ادامه مذاكرات نتيجه بخش هستهاي از لغو تدريجي تحريمها عليه ايران خبرداد، اميدواريها به حل ديپلماتيك مسئله هستهاي ايران افزايش پيدا كرد. اما غرب در برابر اظهارات صالحي در قبال تحريمها واكنش خاصي نشان نداد و سخنگوي وزارت خارجه آمريكا درباره اظهارات اخير صالحي گفت: وزارت خارجه آمريكا خواهان واكنش نشان دادن به اظهارات صالحي نيست. اين سخنگو كه نام او درج نشده است در اين باره به اظهارات اخير پاتريك وينتريل، دستيار سخنگوي وزارت خارجه آمريكا اشاره كرد.
ادامه از صفحه اول: وينتريل گفته بود: مذاكرات با ايران در آلماتي مفيد بود. كشورهاي 5+1 پيشنهاداتي را براي ايجاد اعتماد به ايران ارائه كردند كه ميتواند به مذاكرات با هدف حل همه جانبه و طولاني مدت كمك كند. اين مقام آمريكايي درباره توصيفهاي ايران از مذاكرات آلماتي با عبارتهايي چون «موفقيتآميز» و «باب رفع تحريمها را باز كرد» نيز گفته است: نميتوانم درباره طرف ايراني بيش از اين سخن بگويم كه ايرانيها نظراتي را درباره مذاكرات بيان كردند اما نكته مهم اين است كه ما پيشنهادات خود را ارائه كرديم و گفتيم كه اين پيشنهادات خوب و جدي هستند.
اين اظهارات حاكي از تاييد ضمني مقامات آمريكايي درباره اظهارات صالحي بود. البته آنها به اندازه مقامات تهران با خوشبيني سخن نگفتند و مثبتترين موضعگيري را يك مقام عالي آمريكايي داشت كه مذاكرات را سازنده توصيف كرده بود. يك مقام همراه جان كري، وزير امور خارجه آمريكا در جريان سفر وي به اروپا در جمع خبرنگاران گفت: نميخواهم بيش از اندازه اظهار خوشبيني كنم اما مذاكرات براي ما ترغيبكننده بوده است. بنا بر ادعاي وي به نظر ميرسد كه تحريمها توجه تهران را جلب كرده باشد. اما روزنامه آمريكايي واشنگتن پست نگاه ديگري به اين مسئله دارد. اين رسانه معتبر آمريكايي مدعي شده كه ايران در تابستان اعلام كرد كه به توافق با آژانس بينالمللي انرژي اتمي نزديك است و مقامات عالي آژانس نيز از احتمال دسترسي قريب الوقوع به پارچين خبر دادند. اما پيش از اينكه مذاكرات در زمينه دسترسي به اين سايت به نتيجه برسد، طرف ايراني ايده خود را تغيير داد. به اين ترتيب چنين رويكردهايي در ديپلماسي ايران اين ترديد را به وجود آورده كه تهران از تاكتيك خريد زمان استفاده ميكند. به همين دليل، نئومحافظهكاران آمريكايي از هماكنون نقد سياستهاي مذاكرهكنندگان در آلماتي را آغاز كردهاند و ميگويند خيلي زود است كه سخن از تعديل تحريمها به ميان آورده شود.
تنش ميان واشنگتن - تل آويو بر سر ايران
با پايان مذاكرات هستهاي آلماتي و اظهار رضايت نمايندگان كشورمان از نتيجه مذاكرات، دور جديدي از موضعگيريهاي تند تل آويو عليه برنامه هستهاي ايران آغاز شد. بر همين اساس، گزارشها از آغاز موج تازهاي از تنشها ميان اسرائيل و آمريكا بر سر مسئله هستهاي ايران حكايت دارد. اين تنشها كه از زمان پايان مذاكرات آلماتي اوج گرفته، عمدتا بر سر اين موضوع است كه راهبرد مذاكراتي و ديپلماتيك جديد آمريكا درباره ايران پس از آلماتي، تامينكننده منافع اسرائيل هم است يا نه. به گفته يك كارشناس هستهاي در گفت وگو با ايران هستهاي ارزيابي اسرائيل اين است كه آمريكا در پيشنهاد آلماتي به خط قرمزهاي آن پايبند نبوده است.»
دولت آمريكا تاكنون تلاش كرده از علني شدن اين منازعات جلوگيري كند و به همين دليل بلافاصله پس از مذاكرات آلماتي وندي شرمن نماينده آمريكا در مذاكرات مامور شد حتي پيش از آنكه به جان كري و باراك اوباما گزارش بدهد، براي توجيه سران اسرائيل و عربستان به قدس اشغالي و رياض سفر كند.
از طرف ديگر، تحليلگران معتقدند كه نهايي شدن تصدي پست رياست پنتاگون از سوي چاك هاگل، باز هم به تنشها ميان اسرائيل و آمريكا خواهد افزود چراكه هاگل علاوه بر مشكلات سياسي و راهبردي، به لحاظ شخصي نيز روابط بسيار سرد و حتي ميتوان گفت خصمانهاي با بنيامين نتانياهو دارد. مهمترين اختلاف ميان آمريكا و اسرائيل، تعريفهاي متفاوت طرفين، از خط قرمز غرب درمقابل برنامههاي هستهاي ايران است و هنوز نتوانستهاند دراين باره به جمعبندي واحدي برسند.
برخي كارشناسان ميگويند به همين دليل ميتوان نشانههايي از تلاش آشكار اسرائيل و برخي تندروهاي همسو با آن در داخل آمريكا براي ايجاد اختلاف در فرآيند مذاكراتي جديد را مشاهده كرد. از جمله نشانههاي اين تضاد ديدگاهها ميتوان به نشست آيپك در واشنگتن و همچنين تلاش برخي از سناتورهاي آمريكايي مرتبط با لابي يهود اشاره كرد.
اتحاد كشورهاي خاورميانه عليه ايران
در همين راستا وزير جنگ رژيم صهيونيستي كه روزهاي آخر خود در اين سمت را سپري ميكند، با حضور در نشست «آيپك» تشكيل چارچوب امنيتي براي اتحاد كشورهاي خاورميانه عليه ايران را خواستار شد. ايهود باراك با اشاره به موضوع پرونده هستهاي ايران گفت كه بهنظر نميرسد تحريم و ديپلماسي بتواند ايران را از ادامه برنامه هستهاي بازدارد. وي سپس نتيجهگيري كرد كه بايد همچنان تمام گزينهها روي ميز باشد. آيپك مهمترين لابي صهيونيستها در آمريكا بهشمار ميآيد و حاميان اسرائيل با حضور در آن راهبردهاي جديد براي تقويت رژيم صهيونيستي و اثرگذاري بر سياستهاي آمريكا را بررسي ميكنند.
صحبت از تلاش ايران براي دستيابي به سلاح هستهاي و پس از آن آغاز رقابت تسليحاتي در منطقه در حالي تقريبا هر روز از سوي مقامات صهيونيست مطرح ميشود كه ايران بارها اين ادعا را رد كرده و آژانس بينالمللي انرژي اتمي هم طي بيش از 10سال بازرسي مستمر تاكنون هيچ مدركي دال بر وجود اهداف نظامي در برنامه هستهاي ايران بهدست نياورده است. «مركز امنيت جديد آمريكا» كه يكي از مهمترين انديشكدههاي مشاور كاخ سفيد بهشمار ميآيد هم دو هفته قبل با انتشار يادداشتي آغاز رقابت تسليحاتي در منطقه پس از دستيابي ايران به سلاح هستهاي را رد كرده بود.
تحركات عليه ايران در كنگره آمريكا
آغاز تحركات در كنگره آمريكا براي تصويب قوانين خصمانه جديد عليه ايران از ديگر نشانههاي اختلاف تلآويو و آمريكا بر سر مسئله هستهاي ايران است. برهمين اساس، رسانههاي آمريكايي گزارش دادند كه قانونگذاران آمريكايي قرار است در اقدامي خصمانه عليه ايران قطعنامهاي را به سنا معرفي كنند كه مطابق آن آمريكا از اقدام نظامي رژيم صهيونيستي عليه برنامه هستهاي ايران حمايت ميكند. اين قطعنامه كه قرار است به زودي به سنا معرفي شود از حمايت دوحزبي و نيز آيپك برخوردار است.
به گزارش پايگاه خبري سالون، اين لايحه از نظر كنگره، آمريكا را به حمايت فعالانه از يك اقدام نظامي احتمالي توسط رژيم صهيونيستي عليه ايران متعهد ميكند، اقدامي كه به عقيده كارشناسان ميتواند عواقبي جدي مانند بيثبات كردن هر چه بيشتر منطقه، نتايج اقتصادي منفي در جهان و حتي واداشتن ايران به دستيابي به سلاح هستهاي به همراه داشته باشد. اگرچه طرفداران اين لايحه تاكيد كردهاند كه اين لايحه از جنگ يا استفاده از زور حمايت نميكند، زبان غيرالزامآور اين قطعنامه بسيار قوي است. اين اقدام نمايندگان آمريكا در حالي صورت ميگيرد كه ايران و گروه 5+1 بعد از پايان مذاكرات، در تلاشند تا مسئله هستهاي ايران را با رويكردي ديپلماتيك حلوفصل كنند. اما برخي ديپلماتها معتقدند كه دولت اوباما تحتتاثير اين فشارها قادر به حفظ فضاي مذاكرات آلماتي نخواهدبود و امكان عقب نشيني از مواضعش در آلماتي 2 وجود دارد.
منبع: تهران امروز
ارسال نظر