حال و روز این روزهای سینمای ایران از زبان سید جمال ساداتیان

پارسینه- گروه فرهنگی: سید جمال ساداتیان با تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی چون «چهارشنبه سوری»، «به رنگ ارغوان» و « برف روی کاج‌ها» در میان اهالی سینما شهرت دارد. هر سه این فیلم‌ها در جشنواره فجر به عنوان برترین فیلم از نظر تماشاگران انتخاب شده‌اند. ساداتیان در مصاحبه خود با مجله «نسیم بیداری» دغدغه‌های خود از شرایط سینمای امروز را بر زبان آورده است که در ادامه گزیده‌ای از آنها آورده می‌شود:

با سینمای یکدست می‌خواهید به کجا برسید؟؟

· راهی که ما امروز در حال طی کردن آن هستیم، 70 سال پیش سینمای دنیا رفته است. سینمای آمریکا یا اروپا در آن دوره فراز و فرودهای زیادی داشته‌اند... وقتی استالین در شوروی حاکم بود، فیلم‌های سفارشی بسیاری تولید شد، حتی در آلمان نازی هم این روال بر قرار بود. ایتالیا هم با این رویکرد دست در گریبان بود. در ایتالیا موسولینی آنقدر نسبت به کنترل سینما حساس بود که پسر خودش را به عنوان مسئول اداره سینما منصوب کرد. در دوران جنگ جهانی، ساخت آثار تبلیغاتی آنقدر شدت گرفت که حتی در برخی آثار می‌دیدم که در جبهه جنگ به یکباره نوری حلول می‌کرد و بعد از مدتی این نور به جسم تبدیل می‌شد و در این شرایط استالین ظاهر می‌شد و به سربازان خسته نباشید می‌گفت و به آنها روحیه می‌داد... ولی این سینما چقدر توانست دوام بیاورد؟ سینمای بلوک شرق تا چه میزان ماندگار شد؟ این رویکرد تا حدودی در سینمای غرب هم حاکم بود اما سرانجام به این نتیجه رسیدند که باید از این روحیه فاصله بگیرند.

· وقتی پول در سینما تزریق می‌شود در ادامه سلیقه را با خود می‌آورد. خود من هم که به عنوان بخش خصوصی در حال فعالیت هستم هم وقتی به مرحله انتخاب سناریو می‌رسم، سناریویی را که می‌پسندم و انتخاب می‌کنم.

· همین نیمچه بخش خصوصی‌ای که سرپا مانده را با تصمیمی که امسال حوزه هنری گرفت مبنی بر اکران نکردن برخی از فیلم‌ها، دارند از پا در می‌آورند. به نظر می‌آید که می‌خواهند سینما را یکدست کنند. حالا سینما را هم یکدست کردید، فیلم سفارشی هم ساختید، در گذشته با ساخت فیلم‌های سفارشی کجا را گرفتید که می‌خواهید حالا با جدیت بیشتری این کار را پی بگیرید؟ این همه هجمه تبلیغاتی راه انداخته‌اید، بلیط رایگان توزیع کرده‌اید، سینماهای متنوع و متعدد به نمایش آن اختصاص داده‌اید، باز هم هیچ اتفاقی برای این فیلم‌ها نیفتاده است.

می‌خواستند «چهارشنبه سوری» ساخته نشود

· پس از صدور مجوز ساخت فیلم «چهارشنبه سوری» ما پیش‌تولید فیلم را انجام داده بودیم و آماده فیلمبرداری بودیم که در وزارت ارشاد جلسه‌ای تشکیل دادند و تلاش می‌کردند با تعابیری مانند تلخ بودن و ضد اخلاقی بودن فیلم و ...مصر بودند که فیلم ساخته نشود. شاید به نوعی پشیمان شده بودند که مجوز فیلم را صادر کرده‌اند و حالا نمی‌دانستند که با کرده خود چگونه مواجه شوند! اما خوشبختانه 40 درصد فیلم در بخش پیش تولید انجام شده بود و فیلم سرانجام ساخته شد.

مخاطب با تماشای فیلم‌های تحریمی به شما تو دهنی می‌زند!

· جریانی مثل حوزه هنری خودش را مروج یکسری افکار مشعشع و آنچنانی می‌داند، در حالی که وقتی این جنس رفتارها از سوی این آقایان دیده می‌شود، این احساسات ایجاد می‌شود که چه جمود فکری غریبی حاکم است بر این نهاد. دوستان از حوزه اندیشه حرف می‌زنند اما عکس آن عمل می‌کنند.

· شما می‌آیید یکسری از فیلم‌ها را تحریم می‌کنید و بعد این فیلم ها به صورت الکن و محدود در چند سینما نمایش داده می‌شوند. مردم هم می‌آیند و از این فیلم‌ها استقبال می‌کنند. این مثل یک تودهنی است که مخاطب به شما می‌زند دیگر.

حوزه هنری بزرگترین‌ خیانت را به سینما کرد

· تفاوت فیلمسازی با مدیریت کردن در ایران، مثل تفاوت نوشتن انشاء و دیکته است. شما وقتی انشاء می‌نویسی، می‌توانی دست به هر خلاقیتی بزنی. ولی وقتی دیکته می‌نویسی، اختیاری از خودت نداری. مدیریت سینما در ایران را به جای آنکه به مثابه انشاء در نظر بگیرند، در قامت دیکته نویسی دیده‌اند.

· به نظرم در این شرایط ملتهب بزرگ‌ترین خیانت را حوزه هنری به سینما کرد. حوزه هنری در قالب شعارهای فریبنده که نمود بیرونی هم ندارد و با تکبه بر 90 سینمایی که در اختیار داشت، آمد و فضای تلخی را حاکم کردو همان چراغی را که سوسو می‌زد را تحت تاثیر قرار داد.

· الان بخش عمده‌ای از فیلم‌هایی که تولید می‌شوند با هدف رفع تکلیف ساخته می‌شوند. سازنده قبل از اینکه فیلم تمام شود، سود خودش را برده است، زیرا دولت پول ساخت آن را تامین کرده است.