غربی ها چگونه از راهبرد پهپادی ایران کپی برداری کرده اند

به گزارش «پارسینه»، پایگاه تحلیلی «اسپیکتیتور» انگلیس، در مطبی با تاکید بر این که غرب برای رویارویی با فناوری‌های نظامی مدرن روسیه، ایران و چین تلاش می‌کند و یک سال و نیم جنگ در اوکراین این موضوع را ثابت کرده است، به آنها توصیه کرد که راه ایران در ساخت پهپادهای انتحاری ارزان قیمت را دنبال کند.

ست فرانتزمن، نویسنده کتاب «جنگ‌های پهپادی: پیشگامان، ماشین کشتار، هوش مصنوعی و نبرد برای آینده»، در اسپیکتیتور نوشت: ایران پهپاد‌های انتحاری ارزان قیمت شاهد-۱۳۶ را به روسیه صادر کرده است و از آن‌ها برای ایجاد رعب و وحشت در اوکراین استفاده شده است. به نظر می‌رسد پوتین آماده سرمایه گذاری بیشتر برای خرید هزاران فروند پهپاد دیگر است. سر تونی راداکین، رئیس ستاد دفاع بریتانیا، هفته گذشته گفت که ارتش بریتانیا می‌خواهد هنگ‌هایی از خلبانان پهپاد‌های انتحاری ایجاد کند.

ساخت پهپاد‌های ایران ارزان است. برآورد‌ها می‌گویند هزینه ساخت هر پهپاد شاهد ۱۳۶ حدود ۱۵۰۰۰ پوند است، اما پدافند هوایی مورد نیاز برای سرنگونی آن‌ها بسیار گران‌تر است. این تفاوت بین نحوه جنگ کشور‌های غربی، سرمایه‌گذاری در سیستم‌های تسلیحاتی گران‌قیمت که توسعه و تهیه آن‌ها سال‌ها طول می‌کشد، در مقایسه با نحوه جنگ روسیه و ایران، چالشی برای آینده نبرد است. اسرائیل نیز به همین ترتیب طی سال‌ها آموخت که باید هزینه موشک‌های رهگیری برای مقابله با راکت‌های شلیک شده از نوار غزه را کاهش دهد و در دفاع هوایی لیزری برای سامانه گنبد آهنین خود سرمایه‌گذاری کرده است. وقتی صحبت از جنگ پهپاد‌ها به میان می‌آید، احتالا آینده از آن پهپاد‌های ارزان‌تر است.

در دهه ۱۹۸۰ که پهپاد‌ها برای اولین بار در میدان جنگ ظاهر شدند، به گونه‌ای طراحی شدند که معمولاً برای ماموریت‌های کثیف و خطرناک، به جای هواپیما‌های سرنشین دار استفاده شوند. در طول دهه ۱۹۹۰، در حالی که این تسلیحات توسعه یافته بودند، غرب در آرامش پساجنگ سرد به سر می‌برد و مطمئن بود که نظم جهانی جدید به این معنی است که صنایع دفاعی می‌توانند با پروژه‌های گران قیمت (مانند جنگنده‌های رادارگریز نسل پنجم) وقت خود را صرف کنند و پهپاد‌ها به پرنده‌های لوکس تبدیل شدند. به عنوان مثال، گلوبال هاوک ایالات متحده تا ۱۶۰ میلیون پوند هزینه دارد.

طی دو دهه گذشته، ایران و چین پیشگام انواع جدیدی از پهپاد‌ها بوده‌اند. پهپاد‌های تجاری DJI چین اکثر بازار‌های جهانی کوادکوپتر‌های کوچک و تفریحی را در اختیار گرفته اند. در عین حال، آن‌ها را می‌توان با مواد منفجره کوچک پر کرد یا در میدان جنگ برای کمک به پیاده نظام و توپخانه برای شناسایی دشمنان استفاده کرد. با گذشت زمان، ارتش‌های غربی تعداد زیادی پهپاد کوچکتر مانند «وسپ»، «ریون» و «پوما» را نیز به کار گرفتند، اما قیمت آن‌ها از هواپیما‌های تهاجمی انتحاری ایران بیشتر است. ارتش‌های غربی اخیراً شروع به توسعه پهپاد‌های انتحاری کرده‌اند که معمولاً به آن‌ها «مهمات سرگردان» می‌گویند. این سلاح‌ها در میدان نبرد پرسه می‌زنند و سپس به یک هدف برخورد می‌کنند و خودشان هم از بین می‌روند. استفاده از « سوئیچ بلیدها » در حال افزایش است، اما باز هم این‌ها تسلیحاتی گران هستند و به اندازه کافی استفاده نمی‌شوند.

جنگ‌های آینده به سیستم‌های تسلیحاتی مختلفی نیاز دارند، هم برای سرنگونی تهدیدات ارزان قیمت و هم برای مبارزه با دشمنان در میدان نبرد. هر انقلاب نظامی نقطه‌ای مانند این دارد؛ مانند اولین باری که یک هواپیما یک کشتی جنگی غول پیکر را غرق کرد. سلاح‌های جدید پلت فرم‌های قدیمی را از دور خارج می‌کنند. برای مثال، خط ماژینو علیرغم سرمایه‌گذاری عظیم فرانسه، به راحتی توسط آلمان شکسته شد. کشور‌های غربی باید از تجربه اوکراین درس بگیرند. غرب به پهپاد‌هایی مانند شاهد که کند است سرنگونی آسان است نیاز ندارد، اما برای درگیری‌های آینده باید تعداد زیادی پهپاد یک بار مصرف را در اختیار داشته باشد و به دنبال افزایش تعداد و انواع سامانه‌هایی باشد که برای این امر نیاز است.

مسلح کردن پهپاد‌های تجاری راه حل نیست، زیرا پارازیت اندازی و جنگ الکترونیک مدرن به راحتی می‌تواند بیشتر آن‌ها را خنثی کند. در عوض، سرمایه گذاری روی کوادکوپتر‌های ارزان قیمت یک بار مصرف و سایر سامانه‌هایی که شبیه پهپاد‌های تجاری هستند، مسیر درستی برای ارتش‌های غربی است.