تابش مرگبار آفتاب، گرمازدگی را جدی بگیرید

به نقل از ایرنا، متخصصان بر این باورند که در هنگام گرمای شدید هوا، بدن از تعریق کردن برای پایین آوردن دمای خود استفاده می‌کند که این فرایند کاملا خودکار بوده و با بخار شدن عرق از سطح پوست، بدن به طور طبیعی خنک می‌شود.

اما زمانی که هوا چنان گرم، مرطوب و شرجی باشد که عرق کردن نیز برای کاهش دمای درونی بدن کافی نباشد و هنگامی که سرعت بالا رفتن دمای بدن از سرعت خنک شدن آن پیشی گرفته و بدن نتواند بین این ۲ تناسب برقرار کند، افراد در معرض گرمازدگی قرار می‌گیرند.

گرمازدگی شدید می‌تواند به ارگان‌های داخلی بدن به ویژه بافت مغزی که شدیداً به گرما حساس است، صدمات جبران ناپذیری وارد کند.

گرمازدگی، تهدید کننده زندگی است و نیاز به درمان فوری برای جلوگیری از صدمه به مغز، نارسایی ارگان‌ها و یا مرگ دارد و آبرسانی کافی و حفظ دمای پایین بدن بهترین راه برای جلوگیری از همه بیماری‌های ناشی از گرمازدگی است.

کودکان و سالمندان بیش از گروه‌های سنی دیگر در معرض خطر گرمازدگی

رییس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان این که کودکان و سالمندان بیش از گروه‌های سنی دیگر در معرض خطر گرمازدگی هستند، گفت: در سن کم هنوز بدن برای تنظیم درجه حرارت به صورت کامل رشد نکرده است و در پیری نیز بدن به علت بیماری، مصرف داروها و یا دیگر عوامل بخشی از توانایی خود را از دست می دهد.

نگه داشتن کودکان در ماشین پارک شده یکی از مهمترین و اصلی‌ترین دلیل مرگ بر اثر گرمازدگی است.

دکتر علی یزدانی با بیان اینکه نگه داشتن کودکان در ماشین پارک شده یکی از مهمترین و اصلی‌ترین دلیل مرگ بر اثر گرمازدگی است، افزود: زمانی که اتومبیل زیر نور خورشید پارک شود، هر ۱۰ دقیقه یکبار ۷.۶ درجه سانتیگراد به دمای آن اضافه می‌شود بنابراین زمانی که ماشین پارک می‌شود، همه افراد باید آن را ترک کنند.

وی ادامه داد: زنان باردار، افراد با سابقه بیماری قلبی، انسداد مزمن ریه، دیابت، کم آبی، چاقی و افراد با محدودیت حرکتی نیز در معرض خطر بالای ابتلا به اختلالات ناشی از گرمازدگی هستند.

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: گرمازدگی در بسیاری از موارد قابل پیشگیری و درمان است و شیوع کمی دارد، اما در صورتی که درمان به موقع آن به تعویق بیفتد، می‌تواند منجر به فوت فرد شود.

وی افزود: گرمازدگی زمانی ایجاد می‌شود که فرد، مدت زمان زیادی را در معرض نور آفتاب و یا دمای بالا قرار بگیرد و شدت آن بسته به میزان فعالیت بدنی، رطوبت از دست رفته و مدت زمانی که فرد در معرض گرما قرار گرفته، می‌تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد.

دکتر یزدانی ادامه داد: بیمارانی که دچار گرمازدگی می‌شوند به علت مختل شدن سازو کار تعریق و از دست دادن مقدار فراوان آب بدن، درجه حرارت بدنشان به شدت افزایش می‌یابد که در صورت عدم درمان، سطح هوشیاری فرد کاهش یافته و در مواردی منجر به مرگ فرد می شود لذا در صورت مواجهه با فرد گرمازده، باید در نخستین اقدام بیمار را از محیط گرم خارج کرده و سپس با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت.

وی عنوان کرد: خارج کردن لباس بیمار، خنک کردن محیط با کولر (نه در حدی که بیمار شروع به لرزیدن کند)، پوشاندن بیمار با ملحفه مرطوب و به پهلو خواباندن بیمارانی که تهوع داشته و یا بیهوش هستند، از جمله اقدامات دیگری است که تاثیر بسزایی در درمان اولیه گرمازدگی خواهد داشت.

علائم گرمازدگی

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: گرمازدگی می‌تواند توسط دمای بالای محیط، فعالیت‌های شدید جسمی و یا شرایطی که دمای بدن را بالا می‌برد، تشدید شود که در این خصوص باید به علائم و نشانه‌های آن توجه داشت.

دکتر یزدانی افزود: علائم و نشانه‌های احتمالی گرمازدگی عبارت از پوست خنک و مرطوب با موهای سیخ شده در مواجهه با گرما، تعریق زیاد، از حال رفتن و غش کردن، سرگیجه، خستگی، ضربان قلب شدید و یا ضعیف، فشار خون پایین در حالت ایستاده، گرفتگی عضلات، تهوع و سردرد است.

وی ادامه داد: درجه حرارت بسیار بالای بدن، رنگ قرمز، پوست گرم و خشک، زبان خشک و متورم، تنفس سریع، سردرگمی و یا رفتار عجیب و غریب و نیز از دست دادن آگاهی، از دیگر علائم و نشانه‌های گرمازدگی است.

این مسوول با اشاره به اهمیت زمان در امدادرسانی به افراد گرمازده، افزود: کلیه شهروندان علاوه بر آشنایی با علائم این بیماری، باید هرچه سریع تر اقدامات اولیه را در مواجهه با فرد گرمازده آغاز و با اورژانس ۱۱۵ تماس برقرار کنند.

پوشیدن لباس رنگ روشن در فصل گرما

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بدن باید گرمایی که از محیط دریافت می‌کند را تنظیم کند تا درجه حرارت داخلی بدن در وضعیت طبیعی ( ۳۷ درجه) باقی بماند، بدن فرد سعی می‌کند تا با روش‌های گوناگون حرارت اضافی را دفع نماید، ولی برخی عوامل می‌توانند مانع این دفع حرارت شده و منجر به ایجاد گرمازدگی شوند.

لباس تیره، نور آفتاب را بیشتر جذب می کند و حرارت بدن را بالاتر می‌برد.

دکتر یزدانی با بیان اینکه نور شدید و رطوبت بالا مانع تبخیر عرق می شوند که نتیجه آن ممانعت از دفع حرارت بدن است، افزود: لباس تیره نیز نور آفتاب را بیشتر جذب کرده و حرارت بدن را بالاتر می برد، همچنین پوشیدن بیش از حد لباس می تواند علاوه بر ممانعت از دفع حرارت بدن، تبخیر عرق را زیاد کند.

وی در خصوص پیشگیری از گرمازدگی بر استفاده از لباس های نازک و رنگ روشن تاکید کرد و ادامه داد: پوشیدن لباس های زیاد و تنگ به بدن اجازه نمی‌دهد که فرآیند خنک سازی را به درستی انجام دهد.

این پزشک عنوان کرد: استفاده از عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار پهن و کرم ضد آفتاب برای محافظت از خود در برابر آفتاب سوختگی مورد تاکید است، چراکه آفتاب سوختگی، توانایی بدن برای تنظیم دمای داخلی را کاهش می‌دهد.

هیدراته بودن بدن به تعریق مناسب و تنظیم درجه حرارت بدن کمک می‌کند.

دکتر یزدانی با تاکید بر نوشیدن مقدار کافی آب در زمان گرما ادامه داد: هیدراته بودن بدن به تعریق مناسب و تنظیم درجه حرارت بدن کمک می‌کند.

وی ادامه داد: انجام کارهای سخت و سنگین در ساعات خنک روز، استراحت کافی، دوش آب خنک، استفاده از کمپرس‌های یخ برای کاهش دمای بدن، از جمله اقدامات موثر در کاهش دمای بدن به شمار می‌رود.

مردان، بیش از ۶۲ درصد افراد دچار گرمازدگی استان

مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون هیچ مورد گرمازدگی در مناطق زیر پوشش این دانشگاه ثبت و گزارش نشده است.

سال گذشته ۹۷ نفر در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد دچار گرمازدگی شدند که ۶۱ نفر آنان مرد بودند.

محمد علیشاهی افزود: سال گذشته ۹۷ نفر در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد دچار گرمازدگی شدند که ۶۲.۸ درصد آنان معادل ۶۱ نفر مرد و بیش از ۳۷ درصد آنان معادل ۳۶ نفر زن بودند.

وی ادامه داد: از این تعداد به ترتیب بیشترین افرادی که دچار گرمازدگی شدند ۳۵ نفر در رده ۲۰ تا ۴۰ سال، ۲۷ نفر در رده ۴۰ تا ۶۰ سال، ۱۹ نفر در رده بالای ۶۰ سال و ۱۶ نفر در رده زیر ۲۰ سال بودند.

مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص راه‌های درمان افراد مبتلا به گرمازدگی گفت: منتقل کردن شخص گرمازده به یک منطقه خنک و سایه‌دار، استفاده از یک وان آب سرد و خوابیدن در آن، دوش گرفتن، پاشویه با آب سرد، نوشیدن مایعات زیاد، نوشیدنی خنک، حاوی نمک نیز در کاهش گرمازدگی موثر است.

وی افزود: همچنین برای فرد گرمازده می‌توان یک قاشق چایخوری یا مرباخوری نمک را در یک لیتر آب حل کرد تا طی یک ساعت به تدریج بنوشد، همچنین می‌توان یک قاشق غذاخوری شکر یا پودر شربت را برای افزایش کالری نوشیدنی، به آن اضافه کرد، اگر فرد گرمازده مسن است یا نمی‌تواند نوشیدنی شور بنوشد، باید او را به بیمارستان منتقل کرد.

خوردن وعده‌های غذایی منظم، پوشیدن لباس‌های سبک وزن، استحمام کردن از راه‌های در امان ماندن از گرما زدگی است.

علیشاهی به راه‌های در امان ماندن از گرمازدگی اشاره کرد و ادامه داد: نوشیدن مقدار زیادی از آب و یا دیگر نوشیدنی‌های سرد در صورتی که در مصرف زیاد مایعات منع پزشکی وجود نداشته باشد، ماندن در خانه یا در سایه، کاهش فعالیت بدنی و اجتناب از فعالیت شدید در آب و هوای گرم و استراحت کافی از جمله راه های مصون ماندن از گرمازدگی است.

وی عنوان کرد: خوردن وعده‌های غذایی منظم، پوشیدن لباس‌های سبک وزن، استحمام کردن از دیگر راه‌های دوری از گرما است و در این میان اگر حضور فرد در گرما ضروری است، محدود کردن فعالیت‌ها در فضای باز یا با کولر و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آفتاب و در صورت اضطرار استفاده از کلاه، لباس‌های سبک و کرم ضد آفتاب و عینک توصیه می‌شود.

طی روزهای اخیر میزان گرمای شهر مشهد به ۳۸ و سرخس به ۴۳ درجه سانتیگراد رسیده بود و به نظر می‌رسد میزان گرمای مرکز استان در ماه‌های آینده نیز بشدت افزایش یابد.