از شائبه شلختگی عمدی تا بی اعتمادی عمومی به ثبت نام خودروی داخلی و واردات خودروی خارجی

به گزارش پارسینه به نقل از رسانه های داخلی* در حالی مدیران عالی در کشورهای توسعه یافته برای توسعه خدمات و رفاه عمومی به منظور کسب رضایتمندی دست به نوآوری ها و تکنیکهای متفاوت و خارق العاده ای می زنند که در کشور ما مدیران عالی به همت دلالان و رانتخورها، برای دست کردن در جیب مردم و استفاده از نیاز و اعتماد عمومی برای مقاصد سیاه تا ناکامی های بودجه ای به رقابت می پردازند و نتیجه آن افزایش نارضایتی و بی اعتمادی است.یکی از این بازارها چیزی جز بازار خودرو در ایران نبوده و نیست. هر چند عملکرد سایر اصناف هم به موازات کارنامه دست اندرکاران بازار خودرو از صدر تا ذیل شبیه به همانی است که ذکر شد.

باتوجه به آغاز مرحله دوم از ثبت‌نام طرح یکپارچه عرضه خوردو‌های داخلی که برای تعیین نوع خودرو از روز (جمعه) آغاز شده، تعدادی از متقاضیان در روند فرآیند ثبت‌نام خود دچار چالش شده‌اند؛ در این رابطه سخنگوی وزارت صمت، ضمن اشاره به افزایش بار ترافیکی سامانه مربوطه، از افراد خواسته تا ساعت غیرپیک را برای ثبت درخواست خود انتخاب کنند تا مدیریت سامانه بهتر شود!

تعدادی از متقاضیان مدعی شده اند که حائز شرایط ثبت‌نام هستند اما سایت به تناوب با اختلال مواجه بوده و نمی‌توانند ثبت‌نام خود را از طریق سامانه esalecar.ir انجام دهند و اجازه دسترسی داده نمی‌شود؛ تعدادی هم موفق به تشکیل پروفایل کاربری در سامانه نمی‌شوند و با عناوین مختلف همچون عدم تطابق کد ملی با حساب وکالتی، عدم تطابق شماره تلفن همراه متقاضی با کد ملی و... روبرو شده‌اند.

طبق ادعای سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در هر دقیقه، شش نفر در سامانه، ثبت خودرو مورد نظر خود را می‌کنند و تا ساعت ۱۲:۳۰ امروز (روز نخست از ثبت‌نام مرحله دوم)، ۱۳۵ هزار متقاضی، خودروی مورد نظر خود را در سامانه ثبت کرده‌اند؛ اما تعداد مراجعه بالا به سامانه مذکور برای ثبت‌نام و بار ترافیکی ایجاد شده، اختلالاتی را برای برخی فراهم کرده است.

طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی احتمالا عجیب‌ترین شیوه فروش خودرو در طول تاریخ خواهد بود و حداقل تا زمانی که دوستان یک شعبده‌بازی جدید رو نکنند، این عنوان را به‌تنهایی یدک می‌کشد. در این طرح قرار است ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو که هنوز اسم و عنوانشان مشخص نیست به کسانی که بعد‌ها اعلام می‌شوند با قیمت نامشخص عرضه شود. تعیین تکلیف این طرح در عین حال که بدون قرعه‌کشی است، با قرعه‌کشی مشخص خواهد شد. همان اول از متقاضیان ۱۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند و شاید خودرو را یک‌سال بعد تحویل بدهند.

اگر با عینک بدبینی به طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی نگاه کنیم، قطعا فهرست بلندبالایی از ناامیدی پیش‌رویمان پدیدار می‌شود. ممکن است بعضی‌ها از خودشان بپرسند چرا باید ۱۰۰ میلیون پول بی‌زبان را تا فروردین در حساب بلوکه کنند؟ چنانچه دل به دریا زده‌اید و تصور می‌کنید تنها راه خرید خودرو و فرار از لاتاری و قرعه‌کشی و بورس و دردسر همین حضور در طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی است، نوشته حاضر تلاش می‌کند، به زبان ساده فرآیند فروش، انتخاب و تحویل خودرو را توضیح دهد!

طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی از روز شنبه ۲۰ اسفند آغاز شد و تا روز سه‌شنبه ۲۳ اسفند ادامه پیدا کرد. این مرحله را از نظر فنی «پیش‌ثبت‌نام» می‌دانند. به این معنی که متقاضیان با مراجعه به سایت esalecar.ir مدارک خود را تحویل می‌دادند، فرم پر می‌کردند و مهمتر از همه جهت نشان دادن حسن‌نیت به خودروسازان یک حساب وکالتی با موجوی ۱۰۰ میلیون تومان وسط می‌گذاشتند. این مهلت به پایان رسیده و از روز چهاشنبه ۲۴ اسفند وارد مرحله دوم شده‌ایم. آن‌هایی که در روز‌های گذشته این کار‌ها را انجام داده‌اند باید در روز‌های جمعه ۲۶ اسفند، شنبه ۲۷ اسفند و یکشنبه ۲۸ اسفند قدم بعدی را بردارند.

از اول هم قرار بود متقاضیان در صورتی مجاز به ثبت‌نام شناخته شوند که شرایط و مقررات معمول فروش خودرو در سامانه یکپارچه را دارا باشند. این یعنی سن آن‌ها کمتر از ۱۸ سال نباشد. داشتن گواهینامه رانندگی جزو الزامات قانونی است که روی آن تاکید شده. اگر کسی در حال حاضر صاحب پلاک فعال است، خود به‌خود از گردونه رقابت خارج می‌شود. گروهی که ظرف ۴۸ ماه گذشته از ایران‌خودرو و سایپا محصولی خریداری کرده باشند هم پشت همین سد متوقف می‌شوند. اگر صلاحیت شما تایید شد، یک قدم دیگر به خرید خودرو در طرح یکپارچه عرضه برمبنای فرآیند نوبت‌دهی نزدیک شده‌اید و حتی شاید در حالت خوش‌بینانه ظرف سه‌ماه، یعنی تا خرداد و تیر ۱۴۰۲ آن را تحویل بگیرید.

فروش خودرو در بورس منتفی شده، با توجه به این مسئله خودروسازان داخلی باید روی عرضه به‌صورت فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش حساب باز کنند. در هر حالت تحویل خودرو در طرح فروش یکپارچه به سال آینده موکول می‌شود. اگر خیلی خوش‌شانس باشید، امکان دارد در نوبت تحویل سه‌ماهه قرار بگیرید. آن‌هایی که در این اولویت نیستند، می‌توانند پول خود را پس بگیرند. گروه دیگری موفق نمی‌شوند تکمیل وجه انجام دهند و با انصراف این افراد، سایر نفرات جایشان را می‌گیرند. موقع محاسبه شانس دریافت خودرو بهتر است روی چنین مواردی حساب کنید.

از سوی دیگر «وزارت صمت انتظار دارد به مشتریان خود قولی در رابطه با عرضه محصولاتمان بدهیم. درحالی که ثبت‌سفارش و تامین منابع ارزی انجام نشده است.» این ادعای محمدرضا سیفی، مدیرعامل شرکت آرین پارس موتور درباره عملکرد وزارت صمت در رابطه با وعده‌ها و عرضه خودرو را تشریح می‌کند. اما سرانجام واردات خودرو از سوی این وزارتخانه به کجا کشید؟

فارغ از بحث عرضه خودرو‌های داخلی و مونتاژی، به نظر می‌رسد وزارت صمت این رویه را برای فروش خودرو‌های وارداتی نیز در پیش گرفته است. چراکه مسئولان این وزارتخانه اقدام به فروش خودرو‌هایی کرده‌اند که هنوز وجود خارجی ندارند.

ثبت‌نام در طرح پیش‌فروش خودروهای وارداتی از ششم اسفندماه سال جاری آغاز شد و چهاردهم اسفند نیز به پایان رسید. 120 هزار نفر درحالی در طرح پیش‌فروش خودروهای وارداتی شرکت کردند که مشخص نبود چه خودروهایی و با چه قیمتی قرار است به بازار ایران عرضه شود. مدیر پروژه واردات خودرو تنها شفاف‌سازی که در رابطه با مدل خودروهای پیش‌فروش‌شده انجام داد، این بود که عرضه دو مدل را قطعی و فروش سایر مدل‌ها را مشخص نکرد.

او در این رابطه اعلام کرد: «فعلا همان دو مدل خودروی چانگان CS55 و CS35 پلاس عرضه می‌شود. اما ممکن است دو مدل فیات یعنی فیات 500 و فیات Tipo و همچنین هیوندای النترا نیز عرضه شود، اما عرضه آن‌ها فعلا قطعی نشده است.»

همچنین حتی اگر مدل‌ خودروها مشخص شده بود، متقاضیان نمی‌دانستند که به کدام مدل دست پیدا می‌کنند. شاید طرح پیش فروش خودروسازان داخلی شبیه به لاتاری گرین کارت آمریکا باشد، اما در طرح اخیر حتی شانس و قرعه هم دخیل نیست و مردم برای هیچ تا کنون 500 میلیون تومان خود را در اختیار وزارت صمت قرار دادند.

در این میان، وزارت صمت تحریم‌ها را بهانه مشخص نبودن خودروهای وارداتی عرضه‌شده در پیش‌فروش این خودروها اعلام کرد. نکته مورد توجه این است که به‌رغم اینکه 23 اسفند اسامی برندگان قرعه‌کشی خودروهای وارداتی اعلام شده است، اما همچنان خبری از خودروهای خارجی نیست.

به نظر می‌رسد وزارت صمت از درآمد 60 هزار میلیاردی خود قصد ثبت‌سفارش خودروهای وارداتی را دارد. چراکه در نهایت توانسته است منابع ارزی خود را برای واردات خودرو تامین کند. این یعنی همان انتظاری که از خودروسازان مبنی بر وعده‌های بعید داشته است را خود به اجرا درآورده است.

کی از عواملی که اثبات می‌کند وزارت صمت دست به فروش خودرو‌های ناموجود زده است، تعداد خودرو‌های وارداتی است. مسئولان وزارت صمت در طرح پیش‌فروش خودرو‌های وارداتی ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو عرضه کردند. این درحالی است که تاکنون تنها ۵۰۰ دستگاه وارد کشور شده است.

*منابع: فرارو - تجارت نیوز - اقتصاد آنلاین - وزارت صمت - اتاق بازرگانی