کودک خرابکار را چگونه تربیت کنیم؟

از راه های صحیح تربیت کودک خرابکار می توان به مشخص کردن مرزها، مراقبت در به کار بردن کلمات، پاک کردن صورت مسئله و غیره اشاره کرد.

این بار کنجکاوی کودکی که نمی داند چگونه بند بند تنتان بعد از ساعت ها تمیز کردن خانه درد می کند، به شکستن ظرف گرانقیمت و محبوبتان منجر شده و دیگر توانی برای عمل کردن به پیشنهاد روانشناسانی که می گویند باید بی هیچ قید و شرطی به فرزند خود محبت کنید، برای شما باقی نمانده است. ما در این مطلب در مورد تربیت کودک خرابکار صحبت خواهیم کرد.

راه های تربیت کودک خرابکار

احتمالا در این لحظه، مهر خرابکار، لجباز و بی ملاحظه را روی کودکی که حتی نمی تواند علت عصبانیت شما را درک کند بچسبانید، ولی اگر یک لیوان آب خنک بخورید و اندکی از این حال فاصله بگیرید، متوجه می شوید که تنبیه هایی که برای سر به راه کردن کودک کنجکاوتان امتحان می کنید، به جای حل کردن مسئله، تنها دردسری تازه را به مشکلات خود اضافه می کنند.
۱. نسوزاندن کوپن هایتان

یکی از راه های صحیح تربیت کودک خرابکار این است که کوپن های خود را نسوزانید. "نه" گفتن مداوم به کودک، مقاومت او را بیشتر می کند و نباید فراموش کنید که شما در طی روز فقط چند کوپن "نه" در اختیار دارید و نباید بیش از حد از این کلمه استفاده کنید. اگر شما کودکی کنجکاو دارید که دائما سراغ ظرف های شکستنی تان میرود، به جای نه گفتن به او و سرزنش کردنش، راهی برای منحرف کردن توجهش پیدا کنید. شما می توانید پیش از رسیدن او به کابینت، یک توپ جلوی پایش بیندازید تا سرگرم بازی کردن با آن شود، می توانید مسیر ورودش به مناطق ممنوعه را مسدود نمایید یا زمانی که دوان دوان به سمت ظرف های داخل ماشین ظرف شویی می رود، با خنده دنبالش کنید، در آغوشش بگیرید و با بازی کردن - نه با اخم و تهدید- مانع از انجام کاری که می خواست انجام دهد شوید.

۲. نمی داند از چه چیزی عصبانی هستید

مادری که ساعت ها برای تمیز کردن خانه وقت گذاشته، طبیعی است که با شکستن کاسه ای که کودکش آن را به زمین پرتاب کرده، عصبانی شود؛ این مادر امکان دارد برچسب شیطنت یا لجبازی را بر رفتار کودک خود بزند. روی دیگر این سکه کودکی می باشد که بی خبر از همه جا با خشم مادر روبه ور می شود و نمی داند به چه دلیل تنبیه می شود. کودک فقط به دنبال کشف محیط و استفاده از حواسش بوده و گرچه خشم مادر را درک می کند، ولی نمی تواند علتی منطقی برای آن پیدا کند. تا پیش از سه سالگی، رفتار های بچه ها حتی اگر به خرابکاری منجر شوند، حاصل لجبازی و تلاش برای صدمه زدن به اشخاص و وسایل نیستند و به همین علت است که بچه ها، وقتی به طور کامل از سر تصادف به کسی یا چیزی صدمه می زنند، توقع ندارند کسی آن ها را تنبیه کند. حقیقت این است که بچه ها تا سه سالگی، مشغول و درگیر وارسی محیط اطرافشان هستند و با کنجکاوی همه جا را کشف می کند. هدف بچه ها از برهم زدن نظم خانه لجبازی و خرابکاری نیست، بلکه فقط به دنبال کسب اطلاعات تازه و تطبیق دادن و افزودن به طرحواره های قبلی ذهنشان هستند. جملاتی مانند خرابکاری، لجبازی و مقاومت را به هیچ عنوان نمی توان معرف این رفتار های بچه ها دانست.
۳. زمان آموزش است

یکی از ره های صحیح تربیت کودک خرابکار آموزش به کودک می باشد. زمانی که کودکتان سه سالگی را پشت سر می گذارد، تاثیر آموزش هایتان بیشتر می شود. پس از این سن، شما قادر هستیدبه جای پرت کردن حواس کودک خود، او را با رفتار درست و نادرست و پیامد های اعمالش آشنا کنید؛ ولی در این دوره هم نباید از یاد ببرید که تاثیر آموزش غیر مستقیم به مراتب بیشتر از آموزش مستقیم می باشد، شاید اگر صدها بار به کودک خود بگویید پیش از آمدن به اتاق شما در بزند، باز هم شاهد سرزده آمدنش به اتاقتان باشید؛ ولی اگر سراغ آموزش غیر مستقیم بروید، خیلی زودتر به هدف خود می رسید. اگر شما و همسرتان هربار که به سمت اتاق کودکتان می روید، پیش از ورود چند ضربه روی در بزنید و از او برای رفتن به اتاقش اجازه بگیرید، بعد از شش ماه تکرار کردن این رفتار شاهد درونی شدن این رفتار در کودکتان می شوید. به یاد داشته باشید کودک شما مرزهای درست و نادرست را نه با کمک جملاتی که به زبان می آورید، بلکه در روند مشاهده رفتارهای شما می شناسد.

۴. پاک کردن صورت مسئله

راهی را برای منصرف کردن کودک از انجام رفتار منفی را جایگزین تنبیه کودکتان بعد از انجام رفتارش باشید. حتی اگر بارها به کودک زیر سه سالتان بگویید حق ندارد به کتاب های شما دست بزند، نمی توانید اطمینان پیدا کنید که هیچ موقع سراغ کتاب های شما نمی رود. گفتن و بیان مستقیم، کنجکاوی کودکتان را بیشتر کرده و میل او به تکرار رفتار را هم بیشتر می کند. در حقیقت هرچه برخورد شما با اشتباهات فرزند زیر سه سالتان مستقیم تر باشد، نافرمانی های او هم بیشتر می شود.
۵. مراقب واژه ها باشید

یکی دیگر از راه های صحیح تربیت کودک خرابکار این است که مراقب کلماتی که به کار می برید باشید. حتی اگر فرزندتان قبل از کودکان اطرافش جنب و جوش و کنجکاوی داشته باشد، نبایستی برچسب بیش فعالی را روی او بچسبانید. بیش فعالی که با کمبود توجه و تمرکز همراه است، یک اختلال در کودکان می باشد و هیچ بچه ای را صرفا به علت کنجکاوی و پرتحرک بودنش نمی توان به این اختلال مبتلا بدانیم. فراموش نکنید که کودک شما به اقتضای سنش می خواهد محیط اطرافش را کشف کند و نه قصد آزار شما را دارد و نه می خواهد به دیگران آسیب بزند؛ پس اشتباهات سهوی را که در مسیر کنجکاوی انجام می دهد، پای شیطنت او نگذارید.
۶. مشخص کردن مرزها

یکی از راه های صحیح تربیت کودک خرابکار مشخص کردن مرزها می باشد. زمانی که فرزندتان وارد مدرسه و اجتماع می شود، خیلی چیزها تغییر می کند؛ دیگر فقط شما نیستید که دایره کلمات کودکتان را گسترش می دهید یا به او رفتارهای تازه یاد می دهید. طبیعی است که بچه ها زمانی که وارد اجتماع می شوند دعوا، فحش، بدجنسی و رفتارهای منفی را ببینند و حتی یاد بگیرند؛ ولی یاد گرفتن این رفتارهای منفی، به معنی صدور مجوز برای استفاده کردن از آنها نیست؛ بلکه امکان دارد فقط به عنوان ابزاری برای دفاع از خود مورد استفاده قرار بگیرد و وقتی شخص در روابط اجتماعی با آنها روبرو می شود، با درست شناختن و ارزیابی آن ها، قادر باشد عکس العمل مناسبی را از خود نشان بدهد.

در حقیقت ما جلوی رخدادهای منفی را که در جامعه در جریان است، نمی توانیم بگوییم و نمی توانیم آن ها را انکار کنیم؛ ولی با مرزهایی که در روابط اجتماعی و خانوادگی تعریف می کنیم، اجازه ورود آن اتفاقات را به هر موقعیتی هم نمی دهیم. وقتی با چنین موقعیتی مواجه می شوید احساس می کنید آموخته های تازه فرزندتان با چارچوب هایی که تعریف کرده اید مغایرت دارند، به جای تنبیه کردن شدید کودکتان یا شریک شدن با او در بازی "من بد هستم، تنبیه ام کن"، کافی است صورت خود را برگردانید، بحث را عوض کنید یا محیط را ترک کنید؛ ولی به یاد داشته باشید که این تنبیه خاموش نباید در دیگر لحظات وقت گذرانی با کودکتان ریشه بدواند و حتی اگر پنج دقیقه بعد فرزندتان سراغ شما آمد و خواست درباره موضوع دیگری گفت گو کند، بایستی با آغوش باز پذیرای او باشید.

منبع : آرگا