دلیل زلزله بزرگ امروز در اینترنت ایران چه بود؟
داده‌های رادار کلودفلر نشان می‌دهد ترافیک این شبکه در ایران از نیمه روز گذشته، حدوداً 50 درصد نسبت به روزهای قبل کاهش یافته است؛ اختلالی که نسبت به گذشته گسترده‌تر شده و دلیل آن مشخص نیست. بااین‌حال می‌توان این احتمال را مطرح کرد که شاید این اقدام به‌دلیل مقابله با ابزارهای دورزدن فیلترینگ باشد؛ اقدامی که شاید در کوتاه‌مدت این هدف را تا حدی محقق کند، اما به مردم و کسب‌وکارها آسیب خواهد زد.
کلودفلر یک شرکت آمریکایی است که در سال 2009 و با شعار «کمک به ساخت اینترنت بهتر» راه‌اندازی شد. این شرکت سرویسهای مختلفی را در حوزه زیرساخت‌های اینترنتی عرضه کرده و به مردم و کسب‌وکارها کمک می‌کند تا تجربه بهتر، سریع‌تر و ایمن‌تری در استفاده از اینترنت داشته باشند.
از روز گذشته رنج آی‌پی‌های کلودفلر با اختلال‌های گسترده‌ای روبه‌رو شدند. این اختلال به‌خوبی در نتایج رادار کلودفلر نمایان است. ترافیک کلودفلر در ایران از حدود ساعت 14 ظهر 29 بهمن‌ماه بین ۴۵ تا ۵۵ درصد به نسبت روز قبل کاهش یافته است و اگرچه در لحظه انتشار این گزارش وضعیت بهبود اندکی داشته، اما هنوز به نسبت قبل ترافیک به حالت عادی برنگشته است.
خطوط نقطه‌چین، ترافیک مورد انتظار براساس روزهای گذشته را نشان می‌دهد و خطوط کامل ترافیک واقعی است.
این اختلال کلودفلر در ایران اگرچه نسبت به روز گذشته کمی بهبود یافته، اما هنوز به‌طور کامل دفع نشده و اثرات قابل‌توجهی بر تجربه کاربران در استفاده از اینترنت و هزاران کسب‌وکار آنلاین داشته است.
سهم بازار قابل‌توجه کلودفلر در ایران
شبکه تحویل محتوا (CDN) یکی از شناخته شده‌ترین محصولات کلودفلر است که این امکان را به مردم سراسر جهان می‌دهد تا اطلاعات وب‌سایت‌های مختلف را سریع‌تر مشاهده کنند. این CDN داده‌های وب‌سایت مشتریان خود را روی چندین سرور در نقاط مختلف دنیا قرار می‌دهد و بدین‌ترتیب، بازدیدکنندگان وب‌سایت‌های مختلف را به نزدیک‌ترین سرور متصل می‌کند و این‌گونه زمان بارگذاری وب‌سایت کاهش می‌یابد.
کلودفلر یکی از اقتصادی‌ترین CDNهای دنیاست و با همین مزیت رقابتی، به بزرگ‌ترین ارائه‌کننده خدمات در این حوزه تبدیل شده است. براساس آمارهای اعلام‌شده از سوی کلودفلر در سال 2020، آن‌ها از بیش از 25 میلیون وب‌سایت را در سراسر جهان پشتیبانی کرده‌اند.
براساس آمارها، تقریباً تمامی سایت‌های مهم جهان از CDN استفاده می‌کنند که 75.6 از این سایت‌ها روی کلودفلر قرار دارند. ازهمین‌رو، هر نوع فیلترینگ یا اختلال روی آن، درواقع یک اختلال مهم روی اینترنت به‌حساب می‌آید.
این شرکت در ایران نیز مشتریان بسیاری دارد. «پویا پیرحسینلو»، مدیرعامل ابرآروان، مهر سال 1400 در گفت‌وگو با دیجیاتو به سهم 70درصدی کلودفلر از بازار CDN ایران اشاره کرد و گفت: «با بررسی ۱۰ هزار سایت پربازدید الکسا در ایران می‌توانیم به این نتیجه برسیم که از بین سایت‌های ایرانی که از CDN استفاده می‌کنند، سهم کلودفلر 70 درصد و سهم ابرآروان 25 درصد است.»
آمارها بیانگر آن است که هرگونه اختلال در کلودفلر، ضربه مستقیمی به کسب‌وکارهای اینترنتی وارد می‌کند؛ بنابراین با اتفاقی که از روز گذشته حادث شده، آخرین ضربات کشنده بر پیکر نحیف کسب‌وکارهای آنلاین وارد شده است؛ کسب‌وکارهایی که با گذشت 5 ماه از فیلترینگ، خسارت‌های اقتصادی و مختلفی را تجربه کرده‌اند.
تبعات اختلال در کلودفلر
اگرچه کلودفلر درحال‌حاضر کاملاً مسدود نشده است، اما باید این واقعیت را به رسمیت شناخت که مسدودسازی دائمی Cloudflare در ایران تبعات جبران‌ناپذیر بسیاری در دسترسی به شبکه جهانی به‌دنبال خواهد داشت.
علاوه بر ایجاد سرعت و کیفیت بهتر برای وب‌سایت‌ها، کلودفلر طیف وسیعی از خدمات امنیتی را برای محافظت از وب‌سایت‌ها ارائه می‌کند که حملات DDos، ربات‌ها و بدافزارها را به حداقل می‌رساند و خدمات فایروال به کسب‌وکارهای آنلاین ارائه می‌کند.
نسخه غیررایگان Cloudflare همچنین گواهی SSL را ارائه می‌کند و کسب‌وکارها به‌واسطه این گواهی می‌توانند ارتباطات وب‌سایت خود را کاملاً رمزگذاری‌شده (Encrypted) پیش ببرند؛ موضوعی که در بحث امنیت فعالین حوزه تجارت الکترونیک بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر موارد یادشده، برنامه‌نویس‌ها و فعالین حوزه IT با این مسدودسازی به دردسرهای مختلفی خواهند افتاد که عملاً رشد استارتاپ‌ها، صنعت فناوری و در یک کلام اقتصاد دیجیتال را بیش از پیش دچار چالش می‌کند. افزایش نارضایتی عمومی و مهاجرت نیروی کار زبده نیز از دیگر عواقب ادامه‌دار بودن چنین تصمیمی بوده که صدماتی جبران‌ناپذیر است.
در یک کلام، ادامه‌دارشدن وضعیت کنونی کلودفلر، با هر تصمیم و به هر علتی، حاصلی جز آسیب جدی به کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی و همچنین دسترسی مردم به اینترنت ندارد؛ چرا که میلیون‌ها سایتی که اغلب در ایران فیلتر نیستند، از خدمات کلودفلر استفاده می‌کنند و به‌این‌ترتیب دسترسی به این سایت‌ها هم برای کاربران ایرانی با مشکل مواجه خواهد شد./دیجیاتو
