رمز گشایی از ترافیک غیر عادی پایتخت/ ظرفیت خیابانهای تهران تکمیل است!

تحریریه پارسینه| چندی پیش درباره ورود جدی حکمرانی و در رأس آن مقامات مسئول و تصمیم گیرنده به پدیده ترافیک و موج فزاینده ورود خودرو به کلان شهرها و مخصوصاً تهران، هشدار دادیم و هر چند پیش بینی می کردیم که از این دست هشدارها به گوش دست اندرکاران و متولیان بسیار آشناست و اگر واکنشی قابل دفاع از سوی آنان مشاهده نمی شود، نه از روی نادانی و بی اطلاعی، بلکه از سر استیصالی است که به دست خودشان در طول سالها تصمیم گیری اشتباه رخ داده و امروز تبعات آن دامنگیر همه افراد جامعه شده است.

حال دیگر ترافیک پایتخت نه به دلیل بارندگی و مدیریت شهری، نه به دلیل ضعف عملکرد پلیس راهور و ترافیک و نه به دلیل خاموشی و عدم عملکرد صحیح چراغهای راهنمایی است، بلکه بزرگترین دلیل آن تولید خودرو، ورود خودروهای شهرهای اطراف و از همه مهمتر عدم اسقاط و از رده خارج شدن خودروهای فرسوده است.

اگر سالیان قبل ترافیک سنگین و موقت داخل شهر را به دلیل بازگشایی و فعالیت مدارس، تعطیلی ادارات، خریدهای شب عید و بارش سهمگین نزولات جوی و.... قلمداد می کردیم، این روزها بمانند تعداد هوای پاک در سال که از تعداد انگشتان دست و پا کمتر شده، روزهای روان ترافیک هم به همین مقدار تقلیل یافته و این موضوع نه تنها ارتباط مستقیم با وضعیت بحران اقتصادی داشته، بلکه عاملی شکنجه گر برای مردمانی است که در کلانشهرهایی همچون تهران زندگی می کنند.

وجود میلیونی و سرسام آور موتور سیکلت و خودرو در پایتخت نه تنها عامل مرگبار و خطرناکی برای شهروندان است که به همان میزان بقا و دوام زندگی میلیونها نفر به تردد وسایل نقلیه موتوری پیوندی حیاتی خورده است!

خودروهایی که تولید می شود برای فعال نگاهداشتن صنعت خودرو و جلوگیری از بیکاری صدها هزار نفر مستقیم و غیر مستقیم، ورود خودرو و موتور سیکلتهای از خارج از پایتخت برای امرار معاش به هر نحوی برای ادامه حیات خانوارها، عدم خروج خودروهای فرسوده از چرخه حیات به دلیل فقر و ضعف بودجه و عملکرد صحیح دستگاه ها، همگی نشان از گره کوری می دهد که عاقبت به شکل ناهنجاری گریبان مردم و دولت را خواهد گرفت.

علی ایحال آنچیزی که روشن است، ترافیک غیر عادی و ماندگار تهران، مسئولان را واداشته حداقل زحمت اعلام آماری را بر دوش بکشند که اگر هم آن را افشا نمی کردند، مردم متوجه شده بودند که خیابانهای اشباع و مسدود از خودرو تهران نه تنها لذتی برای رانندگی برای رانندگان باقی نگذاشته، بلکه عملاً به پارکینگی عظیم تبدیل شده که در دل آن همت همت سرمایه مردم و کشور دود می شود و جز افسوس چیزی باقی نمی گذارد!

شهریور امسال سردار محمدحسین حمیدی رئیس پلیس راهور تهران درباره افزایش ترافیک شهر تهران در روزهای پایانی تابستان و همچنین پیش‌بینی‌ها درباره تشدید این موضوع با آغاز سال تحصیلی جدید و برگزاری مراسم عزاداری دهه اول ماه صفر و اربعین، مدعی شده بود مشکل ترافیک در شهر تهران راه‌حل کوتاه‌مدت ندارد!

وی گفته بود: ترافیک تهران رو به افزایش و با یک شیب ملایم در حال حرکت است تا در نهایت به اول مهر برسد، در شرایطی که درحال حاضر تعداد وسایل نقلیه در شهر تهران ۸ برابر ظرفیت معابر شهر است.

این مقام مسئول همچنین گفته بود «با افزایش ساعت طرح ترافیک مردم برای تردد در محدوده مرکزی شهر مجبور می‌شوند به مترو و اتوبوس و تاکسی رجوع کنند و در نتیجه شاهد افزایش ناگهانی تعداد مسافران خواهیم بود. این درحالی است که حمل‌ونقل عمومی تهران درحال حاضر ظرفیت و توان پذیرش چنین افزایش ناگهانی را ندارد.»

در پایان هم اشاره کرده بود «تا زمانی که حمل‌ونقل عمومی ما نتواند پاسخگوی نیاز شهروندان باشد و مردم را ترغیب کند که به جای استفاده از خودروهای شخصی با مترو و اتوبوس و تاکسی رفت‌وآمد کنند، شاهد تردد خودروهای تک سرنشین درمعابر خواهیم بود.»

قطعاً همانموقع هم می شد تصور کرد، وقتی درباره توسعه تا مدرن سازی حمل و نقل عمومی و رویاهایی از این قبیل صحبت می شود، و دیواری کوتاهتر از مردم هم برای انداختن تقصیرها وجود ندارد، این ماجرا بهیچ عنوان علاج پذیر نخواهد بود تا تبدیل به یک فاجعه شود.

بعد از فاجعه، آنموقع هست که آقایان گردن خودشان را در مقابل مردم می گذارند و میگویند گردنمان از مو باریک تر است!

چند روز قبل هم رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور با بیان این که مأموران پلیس راهور مظلوم‌ترین قشر در برابر آلودگی هوا هستند، گفت: در حال حاضر ظرفیت معابر شهر تهران ۱.۹ میلیون وسیله نقلیه است، این در حالی است که روزانه به طور متوسط بیش از ۷ میلیون وسیله نقلیه به جز وسایل نقلیه مهمان و عبوری، در پایتخت تردد می‌کنند. این آمار نشان می‌دهد که تعداد وسایل نقلیه در حال تردد در تهران بیش از ۵ میلیون دستگاه از ظرفیت معابر این شهر بیشتر است.

رئیس پلیس راهور فراجا می گوید: بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که در حال حاضر ظرفیت معابر شهر تهران ۱.۹ میلیون وسیله نقلیه است، این در حالی است که روزانه به طور متوسط بیش از ۷ میلیون وسیله نقلیه به جز وسایل نقلیه مهمان و وسایلی که به صورت گذری از شهر تهران عبور می‌کنند، در پایتخت تردد دارند. این آمار نشان می‌دهد که تعداد وسایل نقلیه در حال تردد در تهران بیش از ۵ میلیون دستگاه از ظرفیت معابر این شهر بیشتر است.

از سوی دیگر در ماده ۸ قانون هوای پاک تکالیف مهمی در حوزه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تعیین شده و این در حالی است که این خودروها نقش مهمی در ایجاد آلودگی هوا دارند، ولی متأسفانه بخشی از تکالیف مربوط به دستگاه‌های اجرایی در این حوزه روی زمین مانده است؛

آن هم در شرایطی که نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل و اسقاط وسایل نقلیه فرسوده می‌تواند نقشی مهم در کاهش آلودگی هوا داشته باشد اما دریغ از آنکه نهادهای متولی اصلاً توجهی به این ماجرا ندارند و قطعاً مهمترین دلیل آن نداشتن بودجه و کسر پول است!

حال باید دید در شرایطی که خودروهای وارداتی در حال ترخیص و ورود به کشور هستند، احتمالاً مافیای خودرو هم در تلاش است خودروهای دست دوم به بازار وارد کند و از سوی دیگر خودروهای تولید داخل هم به صفوف خودروهای در حال تردد شهری اضافه می شوند، آیا سال بعد با فاجعه تردد سنگین خودرو در داخل شهر تهران مواجه خواهیم شد؟

آیا قوانین تردد در محدوده طرح ترافیک سختگیر تر و مردم باید جریمه های سنگین تری پرداخت کنند؟

آیا حمل و نقل عمومی گسترش و نوسازی خواهد شد؟

و آیا ممکن است فاجعه ای در راه باشد؟