گیاه خواری؛ آری یا خیر؟

 در حالی که گیاه خواران از نوع وجترین عمدتا گوشت را حذف می‌کنند وگان‌ها از رژیم غذایی بسیار محدودتری پیروی می‌کنند و تمام محصولات حیوانی از جمله شیر، تخم مرغ و عسل را نیز حذف می‌کنند.

گیاه خواری دوباره آغاز شده است. هزاران نفر در سراسر جهان محصولات حیوانی را کنار می‌گذارند. این جنبش که افراد را به پیروی از سبک زندگی وگان تشویق می‌کند در سال ۲۰۱۴ میلادی آغاز شد و از آن زمان به این سو به سرعت رشد کرد و ۶۲۹۰۰۰ نفر از ۲۲۸ کشور در سال ۲۰۲۲ میلادی در آن شرکت کردند.

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، زمانی که صحبت از جست و جو‌های اینترنتی به میان می‌آید ارقام سال ۲۰۲۲ میلادی نشان می‌دهند که بریتانیا بیش‌ترین جستجوی گوگل را برای گیاهخواری در جهان داشته است. در سال ۲۰۱۹ میلادی ۶۰۰ هزار گیاهخوار در بریتانیا وجود داشتند. به گفته انجمن وگان انتظار می‌رود گیاه خواران تا سال ۲۰۵۰ میلادی یک چهارم جمعیت بریتانیا را تشکیل دهند و این میزان کماکان در حال افزایش خواهد بود.

البته گیاه‌خواری مدت‌ها پیش از رایج شدن وگانیسم غربی شکل گرفته بود. گیاهخواری در اوایل قرن پنجم پیش از میلاد مسیح در هند رواج داشت و به شدت با بخشی از سنت‌ها در سراسر جهان مانند هندوئیسم، جینیسم، بودیسم و سیکیسم پیوند خورده است. هم چنین، "توفو" (پنیری است که از دلمه بستن شیر سویا درست می‌شود) یک جایگزین شناخته شده برای گوشت بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در چین پدید آمد.

زمانی که صحبت از گیاه خواری به میان می‌آید اصول اولیه مشابه هستند که شامل خوردن غذا‌های گیاهی به دلایل زیست محیطی، اخلاقی، بهداشتی یا مذهبی است. با این وجود، در حالی که گیاه خواران از نوع وجترین عمدتا گوشت را حذف می‌کنند وگان‌ها از رژیم غذایی بسیار محدودتری پیروی می‌کنند و تمام محصولات حیوانی از جمله شیر، تخم مرغ و عسل را نیز حذف می‌کنند.

رژیم غذایی وگانیسم تا زمانی که به درستی اجرا شود فواید متعددی دارد و می‌تواند به کاهش وزن افراد کمک کند و مانند رژیم غذایی وجترین با کاهش خطر بیماری قلبی و برخی سرطان‌ها مانند سرطان روده بزرگ و سینه مرتبط باشد.

نتیجه مطالعه‌ای تازه که به بررسی اثرات رژیم وگان در افراد در مبتلا به دیابت نوع ۲ یا در معرض خطر ابتلا به دیابت پرداخته نشان می‌دهد که رژیم غذایی مبتنی بر گیاه ممکن است به کنترل سطح گلوکز خون کمک کند.

رژیم‌های غذایی وگان هم چنین می‌توانند آهن بالایی داشته باشند اگرچه شکل آهن گیاهان به اندازه آهن موجود در گوشت از "دسترسی زیستی" برخوردار نیست بدان معنا که بدن آن را به اندازه آهن موجود در محصولات حیوانی جذب نمی‌کند. با این وجود، این میزان مصرف را می‌توان با ترکیب آهن گیاهی با مواد غذایی غنی از ویتامین ث مانند پرتقال، گوجه فرنگی و فلفل افزایش داد، زیرا ویتامین ث به بدن کمک می‌کند تا آهن را بهتر جذب نماید.

از طرف دیگر، پیروی از رژیم غذایی وگان به طور خودکار سلامتی فرد را تضمین نمی‌کند. برای مثال، شما می‌توانید برای هر وعده غذایی چیپس بخورید و همزمان از رژیم غذایی وگان پیروی کنید. با این وجود، در آن صورت هیچ کمکی به بدن خود نکرده‌اید. همراه با رشد وگانیسم غذا‌های آماده وگان پسند نیز افزایش یافته‌اند که برای بهبود طعم آن از نمک، شکر و چربی‌های افزوده شده استفاده شده است. مواد غذایی فرآوری شده معمولا شامل چربی‌های ترانس و امولسیفایر‌هایی هستند که می‌تواند به باکتری‌های مفید روده آسیب برسانند.

رژیم‌های غذایی وگان با برنامه ریزی نادرست ممکن است نیاسین، ریبوفلاوین (ویتامین ب -۲)، ویتامین د، کلسیم، ید، سلنیوم یا روی مورد نیاز بدن را تامین نکند عناصری که همگی برای حفظ سلامتی‌مان مهم هستند. افراد وگان به دلیل کمبود ویتامین ب -۱۲ و امگا ۳ که می‌تواند باعث خستگی و ناتوانی در تمرکز به ویژه در جوانان شود بیش‌تر در معرض خطر کم خونی قرار دارند. هم چنین، ارتباطی بین گیاه خواری و تراکم استخوان کم‌تر وجود دارد که می‌تواند منجر به افزایش خطر شکستگی شود.

اگر می‌خواهید چیزی را که می‌خورید تغییر دهید، اما نمی‌خواهید از سبک غذایی وگان پیروی کنید رژیم مدیترانه‌ای به عنوان یکی از سالم‌ترین رژیم‌های غذایی در جهان طبقه بندی شده است. به مقدار زیادی سبزیجات، میوه، لوبیا، عدس، آجیل، روغن زیتون، نان سبوس دار، برنج قهوه‌ای و ماهی فکر کنید که در رژیم غذایی مدیترانه‌ای وجود دارند. در رژیم غذایی مدیتیرانه‌ای گوشت حذف نمی‌شود، اما مصرف آن محدود می‌شود.

شواهد فزاینده‌ای وجود دارند که نشان می‌دهند پیروی از یک رژیم غذایی مدیترانه‌ای با سلامت کلی همراه است و می‌تواند به محافظت در برابر بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، فشار خون بالا و چاقی کمک کند. هم چنین شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند این رژیم غذایی در کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها نقش دارد و با کاهش خطر زوال شناختی و افسردگی مرتبط است.

بنابراین، آیا باید به رژیم غذایی وگان نه گفت؟ در حالی که خوردن گوشت کم‌تر به خصوص گوشت فرآوری شده برای سلامتی شما مفید است پیروی از رژیم غذایی وگان تنها راه رسیدن به آن هدف نیست. به جای تمرکز بر یک روش خاص غذا خوردن بهتر است از یک رژیم غذایی سالم و متنوع پیروی کنید.

در واقع، همه باید بدانند که چه می‌خورند تا از مصرف متعادل با مقادیر صحیح پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین و مواد معدنی اطمینان حاصل کنند. این امر به ویژه با توجه به این که نگرانی‌های مربوط به سلامتی مرتبط با رژیم غذایی در سراسر جهان در حال افزایش است حائز اهمیت به نظر می‌رسد.

بنابراین، اگر قصد دارید پیروی از رژیم غذایی وگان را آغاز کنید باید از کمبود‌های بالقوه رژیم غذایی آگاه باشید. هم چنین، مصرف مکمل‌هایی مانند ب -۱۲ ضروری خواهد بود. در نهایت آن که وگانیسم یک سبک زندگی است و نه صرفا یک رژیم غذایی. بنابراین، تغییر جهت به سوی سبک زندگی وگان نیازمند تعهد و برنامه ریزی طولانی مدت است. باید به دقت بررسی صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود که فرد پیروی کننده از رژیم غذایی وگان تمام مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ یک زندگی سالم را دریافت می‌کند.