همسایگان پیشی گرفتند| ایران بازهم از غافله عقب ماند

ترکیه و جمهوری آذربایجان در هفدهمین کمیته بینالدولی پاسداری از میراث ناملموس یونسکو، مشترکا «فرهنگ چای» را به عنوان «نماد هویت، مهماننوازی و تعامل اجتماعی» به نام خود ثبت کردند، درحالی که در همین اجلاس، چین در پروندهای مجزا و به صورت ملی، «تکنیکهای سنتی پردازش چای و شیوههای اجتماعی مرتبط با آن» را ثبت کرد، اما آنچه ثبت چای در یونسکو را واکنش برانگیز کرد، اقدام دو کشور همسایه شمال شرقی ایران بود.
مشارکت نداشتن ایران در پروندههایی که از سوی کشورهای همسایه و یا حوزه فرهنگی ایران، انحصارا در یونسکو ثبت میشود، همواره حساسیتزا، چالشبرانگیز و گاه مناقشهساز بوده است، همچون پرونده «فرهنگ پهلوانی» که جمهوری آذربایجان در آخرین اجلاس یونسکو به نام خود ثبت کرد، درحالیکه ایران سال ۲۰۱۰ آیین «ورزشهای باستانی و زورخانهای» را به نام خود ثبت کرده بود و با منطق و قواعد کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو، جمهوری آذربایجان به جای ثبت پروندهای مجزا و ملی میتوانست به پرونده ایران ملحق شود.
ثبت فرهنگ چای از سوی دو همسایه شمال شرقی بدون مشارکت کردن و یا به مشارکت گرفتن ایران و حتی دیگر کشورها، درحالی پرسشبرانگیز شده است که علی دارابی، معاون میراث فرهنگی کشور نسبت به آن، اینگونه پاسخ داده است: «در پروندههای مشترک باید طرف دیگر آمادگی داشته باشد. هیچ مشکلی نیست. ما پروندههای چای را آماده میکنیم و با کشورهای دیگر ثبت خواهیم کرد. گاهی همکاری با کشورهای دیگر سادهتر است تا برخی از کشورها که دم دست هستند و ملاحظات سیاسی دارند.»
به گفته او، طبق قاعده یونسکو و کنوانسیون ۲۰۰۳ تهیه پرونده مشابه منعی ندارد. از طرفی، نظر کارشناسان ثبت میراث فرهنگی بر این است که در جریان ثبت میراث ناملموس در یونسکو، رقابتجویی، قدمت، اصالت، کمال و حتی خاستگاه "مردود" است و ثبت میرات فرهنگی ناملموس یک کشور در یونسکو نمیتواند دیگر کشورها را از ثبت همان اثر منع کند.
اما درباره فرهنگ نوشیدن چای یا چایخوری، سوای این بحث که چرا ایران با توجه به جریان فرهنگ نوشیدن چای در بین مردم، در ثبت چنین پروندهای مشارکت ندارد و یا به مشارکت گرفته نشده، این مسأله مطرح است که ایران چقدر در معرفی و حفاظت از این فرهنگ، مؤثر عمل کرده است؟
سنت نوشیدن چای در بین کشورهای آسیایی رایج و کهن است و سالهاست هند، چین، سریلانکا، انگلستان، تایوان، ترکیه و به تازگی کنیا، کانادا و جمهوری آذربایجان توسعه «گردشگری چای» را آغاز کردهاند.
چای که پس از آب، دومین نوشیدنی پرمصرف جهان است، دیگر یک محصول ساده کشاورزی به شمار نمیآید، مفاهیم قوی اجتماعی ـ فرهنگی و اقتصادی یک ملت را نشان میدهد، تاریخ دارد و میراثی ارزشمند است و حتی برخی کشورها همچون چین، هند و در سالهای اخیر ترکیه برای آن موزه هم ساختهاند.
چای محبوبترین نوشیدنی ترکها به شمار میآید که در حقیقت، روش زندگی و گوشهای از فرهنگ مردم این کشور را نشان میدهد. ترکها معتقدند چای را باید با اصالت برای گردشگران سرو کرد. روش تهیه چای ترکی نزدیک به ایران است، اما چای ترکیه نزد گردشگران، محبوبتر، شناخته شدهتر و معروفتر است. در دهههای اخیر ترکیه چای و فرهنگ نوشیدن آن را به یک مزیت گردشگری تبدیل کرده و در تمام فیلمهای تبلیغاتی و حتی سینمایی خود اشارهای به آن دارد و چای ترکی را به تجربهای برای گردشگران تبدیل کرده است. در سراسر این کشور نیز چایخانهها به وفور در دسترس قرار دارند و این تجربه را به سادگی در اختیار گردشگران قرار میدهد، حتی کارگاههای آموزشی در زمینه دم کردن چای برای توریستی که چند لحظه قرار است در آن چایخانه یا کافه استراحت کنند، برگزار میکنند.
جریان فرهنگی و تجربه چایخوری به سبک ترکیهای حتی به ایران و کافههای شمال تهران نیز نفوذ کرده، به طوری که نوشیدن چای در استکانهای کمرباریک ترک همراه با باقلوای ترکی، قیمتی قابل توجهی دارد.
اکنون جمهوری آذربایجان در مسیری مشابه با ترکیه گام برداشته است. جمهوری آذربایجان از سال ۲۰۱۶ همزمان با تبغلیات گسترده گردشگری در سطح بینالملل، سنت نوشیدن چای را نیز در کشورهای دیگر تبلیغ کرده و مشخصا یک بخش از ویژه برنامه تلویزیونی «کارت پستال از جمهوری آذربایجان» را که از شبکههای کشورهای دیگر، بهویژه در قاره اروپا پخش میشد را به سنت نوشیدن چای در جمهوری آذربایجان اختصاص داد. جمهوری آذربایجان چایخانههایی که در سراسر این کشور در دسترس قرار دارد را به عنوان مکانی برای آشنایی با فرهنگ و مردم آذربایجان معرفی کرده است.
در ایران اما به نظر میرسد حرکت در این مسیر معکوس شده است؛ بیشتر کارخانههای چای رو به تعطیلی رفتهاند و به جای باغها و مزارغ چای، ویلا سبز شده است. در بیشتر کافهها و رستورانها معمولا یک استکان چای دم کرده، قیمت بالایی دارد، در نتیجه مصرف چای کیسهای خارجی رایجتر و آسانتر شده است. بیشتر چایخانهها در مناطق شهری مکان مناسبی برای استراحت مسافران و تجربه چایخوری به شیوه ایرانی نیست و اگر مکانی به این منظور ایجاد شده باشد قیمت گزاف سفارش یک فنجان و یک استکان چای که گاه با قهوه برابری میکند، ممکن است به حذف این گزینه منجر شود. در گذشته در برخی شهرهای ایران، بهویژه در مناطق شمالی و شمال شرقی چای در کنار غذا رایگان سرو میشد، اما با افزایش قیمت چای، این گزینه درحال حاضر حذف شده است.
در نتیجه گردشگری که به ایران میآید تصویر روشنی از فرهنگ و میراث چای در ایران ندارد، آنچه میداند بیشتر به چین و یا ترکیه مربوط میشود. البته که گردشگران خارجی در سفر به ایران، «چای و نبات» و «چای قندپهلو» را با عنوان روشی از زندگی مردم تجربه میکنند و گاهی تورهایی در باغهای چای برگزار میشود، اما نه مثل چین، هند و یا ترکیه که برنامهای هدفمند برای آن دارند و در مسیر توسعه آن به عنوان یک نماد فرهنگی پیش میروند. حال پرسش این است ثبت این عنصر از سوی ایران در یونسکو، وضعیت موجود را چقدر میتواند تغییر دهد؟

اجرای جاودانه «بهت قول میدم» محسن یگانه+ موزیک ویدیو

اجرای زیبای ترانه Comfortably Numb «خلسه دلپذیر » از پینک فلوید+ موزیک ویدیو

امکانات خانه فوق لاکچری مسی با دیزاینی متفاوت+ تصاویر

ترانه «یه خبری شده» با صدای ناصر زینلی+ موزیک ویدیو

طراحی خاص لباس همسر بشار اسد در یک دیدار رسمی+ تصاویر

تصاویری جذاب از پهپادهای دریایی سراسر جهان

ویژگی های خیره کننده اولین هواپیمای ترابری ایرانی+ تصاویر

ترانه«فقط برو» با صدای بهنام بانی+ موزیک ویدیو
سوخو ۳۵ های ایران در حال آماده شدن و تحویل به نیروی هوایی ایران
فیروز نادری دانشمند ایرانی ناسا و متولی تحقیقات عمیق در مریخ درگذشت
حضور علی کریمی در مراسم عروسی بازیکن معروف+ عکس
قیمت طلا در ۲۰ خرداد| قیمت طلا و سکه از مسیر کاهشی بازمی گردد؟
اجرای جاودانه «بهت قول میدم» محسن یگانه+ موزیک ویدیو
اظهارات تحقیر کننده رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی درباره مردم هواپیماسوار /ملت اتوبوس سوار بخاطر ارزانی، هواپیما سوار شدند!
ساقدوش های خوش تیپ گلزار چه کسانی بودند؟
اجرای زیبای «اوج آسمان ها» توسط دکتر محمد اصفهانی در آوای جادویی+ فیلم
مهمان عظیم الجثه ترس به جان غواصان انداخت+ فیلم
مدفون شدن یک خودرو در جاده چالوس!+ فیلم
تغییر چهره جدید و نگران کننده مهران مدیری پس از ۷ ماه غیبت+ عکس
آخرین قیمت ارزها در مرکز مبادلات/ قیمت ها همچنان کاهشی است
بارورترین زن جهان با ۴۴ فرزند+ فیلم
هنگامه قاضیانی برای همیشه با دنیای بازیگری خداحافظی کرد +جزئیات
فال روزانه تاروت شنبه ۲۰ خرداد
یک عمر درب حلب روغن نباتی را اشتباه باز کردیم!+ فیلم
خط تولید حضرت تویوتا! «اتاق سیصد لندکروز»+ فیلم
هزارپای غول پیکر مار نگون بخت را یک لقمه چپ کرد!+ فیلم
کوکاکولای ایرانی در دست سربازان روسی+ عکس
نارضایتی مردم جمهوری آذربایجان از بستن مرز زمینی ایران از سوی دولت باکو + فیلم
رونمایی از یکی از دستاوردهای رعب انگیز و مرموز سپاه
صحنه حیرت انگیز سجده کبوتر در مقابل خانه خدا+ فیلم
تبلیغ زننده شلنگ توالت با استفاده از تصویر زنان در ایران + عکس
وقتی رونالدو سرعت بوگاتی را به چالش می کشد!+ فیلم
ویژگی های خیره کننده اولین هواپیمای ترابری ایرانی+ تصاویر
با بی رحم ترین و خطرناک ترین پهپاد ملقب به شاهین جهان آشنا شوید+ فیلم
کدام تویوتا حضرت لندکروز را در آمریکا از رونق انداخت+ فیلم
محل استراحت فوق لاکچری خدمه پروازی بوئینگ ۷۷۷+ فیلم
لحظه تماشایی فرود جنگنده سوخو ۳۳ روسی روی ناو هواپیمابر+ فیلم
ترانه «یه خبری شده» با صدای ناصر زینلی+ موزیک ویدیو
مبارزه بروس لی با بولو یانگ؛ نبردی که قدرت واقعی بروس را به رخ حریف کشید!+ فیلم
نشانِ تجزیه ایران روی پیراهن نماینده اقلیم کردستان عراق!+ عکس و فیلم
حک آرم سپاه روی بدنه ناوهای جنگی آمریکایی
توهین بیشرمانه تلویزیون آذربایجان به وزیر خارجه ایران+ فیلم
با معده خالی سیر بخورید
لحظه جدا شدن چرخ های هواپیمای مسافربری هنگام فرود+ فیلم
یک ترفند جالب برای وقتی که خودپرداز کارت شما را پس نمی دهد!+ فیلم
رفتار پدرانه رهبر انقلاب با یک دختر جوان در نمایشگاه کتاب+ عکس
این گیاه طلا دارد+ تصاویر
بز بازیگوش طعمه تیر برق شد+ فیلم
یک عمر درب حلب روغن نباتی را اشتباه باز کردیم!+ فیلم
روزی که مارادونا، زمین فوتبال را به رینگ بوکس تبدیل کرد+ فیلم
تبلیغات نیروی هوایی عراق برای خلبانان میگ ۲۳ فلاگر+ فیلم
آموزشهای مستهجن در مدارس، صدای اعتراض مجری آمریکایی را درآورد+ فیلم
ریسک نگهبان باغ وحش در برگرداندن اسب آبی غول پیکر به داخل استخر+ فیلم
مبارزه بروس لی با بولو یانگ؛ نبردی که قدرت واقعی بروس را به رخ حریف کشید!+ فیلم
نشانِ تجزیه ایران روی پیراهن نماینده اقلیم کردستان عراق!+ عکس و فیلم
حک آرم سپاه روی بدنه ناوهای جنگی آمریکایی
توهین بیشرمانه تلویزیون آذربایجان به وزیر خارجه ایران+ فیلم
با معده خالی سیر بخورید
لحظه جدا شدن چرخ های هواپیمای مسافربری هنگام فرود+ فیلم
یک ترفند جالب برای وقتی که خودپرداز کارت شما را پس نمی دهد!+ فیلم
رفتار پدرانه رهبر انقلاب با یک دختر جوان در نمایشگاه کتاب+ عکس
این گیاه طلا دارد+ تصاویر
بز بازیگوش طعمه تیر برق شد+ فیلم
یک عمر درب حلب روغن نباتی را اشتباه باز کردیم!+ فیلم
روزی که مارادونا، زمین فوتبال را به رینگ بوکس تبدیل کرد+ فیلم
تبلیغات نیروی هوایی عراق برای خلبانان میگ ۲۳ فلاگر+ فیلم
آموزشهای مستهجن در مدارس، صدای اعتراض مجری آمریکایی را درآورد+ فیلم
ریسک نگهبان باغ وحش در برگرداندن اسب آبی غول پیکر به داخل استخر+ فیلم
فیروز نادری دانشمند ایرانی ناسا و متولی تحقیقات عمیق در مریخ درگذشت (۲۴ نظر)
اظهارات تحقیر کننده رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی درباره مردم هواپیماسوار /ملت اتوبوس سوار بخاطر ارزانی، هواپیما سوار شدند! (۹ نظر)
درخواست رضا رشیدپور از وزیر آموزش و پرورش سوژه شد+ عکس (۱ نظر)
هنگامه قاضیانی برای همیشه با دنیای بازیگری خداحافظی کرد +جزئیات (۱ نظر)
مأموریت ویژه ۱۱ نهاد اطلاعاتی، امنیتی و خدماتی برای جلوگیری از رانندگی بی هدف در تهران!+ عکس (۱ نظر)
انتقاد جمهوری اسلامی از روحانی و ظریف (۱ نظر)
فیروز نادری دانشمند ایرانی ناسا و متولی تحقیقات عمیق در مریخ درگذشت (۲۴ نظر)
خط تولید حضرت تویوتا! «اتاق سیصد لندکروز»+ فیلم (۲۱ نظر)
رونمایی از یکی از دستاوردهای رعب انگیز و مرموز سپاه (۱۶ نظر)
اظهارات تحقیر کننده رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی درباره مردم هواپیماسوار /ملت اتوبوس سوار بخاطر ارزانی، هواپیما سوار شدند! (۹ نظر)
بازسازی تصویر بوعلی سینا با کمک هوش مصنوعی+ عکس (۷ نظر)
نسلهای جدید به آشنایی بیشتر با امام بزرگوار نیازمندند (۷ نظر)
کدام تویوتا حضرت لندکروز را در آمریکا از رونق انداخت+ فیلم (۴ نظر)
خبر مهم برای کارمندان/ سن بازنشستگی چه تغییری میکند؟ (۳ نظر)
شیب تند کاهش قیمت خودرو در بازار/ آخرین قیمت تیبا، ساینا، دنا و کوییک (۳ نظر)
حضور احمدی نژاد در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی+ عکس (۳ نظر)
شور وصف نشدنی مجری عرب زبان در گزارش بازی پرسپولیس در دربی+ فیلم (۲ نظر)
ویدیویی جنجالی از کتک زدن شهروندان ایران توسط ماموران گمرک ترکیه (۲ نظر)
تحریمهای جدید آمریکا به همراه واکنش اعضای اروپایی برجام علیه تهران (۲ نظر)
پیام احساسی برانکو برای هواداران پرسپولیس+ عکس (۲ نظر)
توهین بیشرمانه تلویزیون آذربایجان به وزیر خارجه ایران+ فیلم (۲۵۶ نظر)
رفتار پدرانه رهبر انقلاب با یک دختر جوان در نمایشگاه کتاب+ عکس (۱۱۴ نظر)
حمید رسایی خواستار اعدام ترانه علیدوستی شد!+ عکس (۴۰ نظر)
با معده خالی سیر بخورید (۳۴ نظر)
یک ترفند جالب برای وقتی که خودپرداز کارت شما را پس نمی دهد!+ فیلم (۳۴ نظر)
لحظه شلیک آر پی جی به پاسگاه مرزی ایران+ فیلم (۳۱ نظر)
مبارزه بروس لی با بولو یانگ؛ نبردی که قدرت واقعی بروس را به رخ حریف کشید!+ فیلم (۲۸ نظر)
تمسخر رئیس جمهور ایران از سوی مسئولین طالبان+ فیلم (۲۶ نظر)
فیروز نادری دانشمند ایرانی ناسا و متولی تحقیقات عمیق در مریخ درگذشت (۲۴ نظر)
آیا فرح پهلوی از نسل آخوندزادگان بزرگ اسلام است؟ (۲۲ نظر)
خط تولید حضرت تویوتا! «اتاق سیصد لندکروز»+ فیلم (۲۱ نظر)
مصوبات خنده دار برای فرزند آوری از نگاه مردم+ فیلم (۲۱ نظر)
رونمایی از یکی از دستاوردهای رعب انگیز و مرموز سپاه (۱۶ نظر)
فاصله حرف تا عمل مولوی عبدالحمید در دعوت به ساده زیستی به روایت تصاویر! (۱۴ نظر)
توهین بیشرمانه تلویزیون آذربایجان به وزیر خارجه ایران+ فیلم (۲۵۶ نظر)
رفتار پدرانه رهبر انقلاب با یک دختر جوان در نمایشگاه کتاب+ عکس (۱۱۴ نظر)
حمید رسایی خواستار اعدام ترانه علیدوستی شد!+ عکس (۴۰ نظر)
با معده خالی سیر بخورید (۳۴ نظر)
یک ترفند جالب برای وقتی که خودپرداز کارت شما را پس نمی دهد!+ فیلم (۳۴ نظر)
لحظه شلیک آر پی جی به پاسگاه مرزی ایران+ فیلم (۳۱ نظر)
مبارزه بروس لی با بولو یانگ؛ نبردی که قدرت واقعی بروس را به رخ حریف کشید!+ فیلم (۲۸ نظر)
تمسخر رئیس جمهور ایران از سوی مسئولین طالبان+ فیلم (۲۶ نظر)
فیروز نادری دانشمند ایرانی ناسا و متولی تحقیقات عمیق در مریخ درگذشت (۲۴ نظر)
آیا فرح پهلوی از نسل آخوندزادگان بزرگ اسلام است؟ (۲۲ نظر)
خط تولید حضرت تویوتا! «اتاق سیصد لندکروز»+ فیلم (۲۱ نظر)
مصوبات خنده دار برای فرزند آوری از نگاه مردم+ فیلم (۲۱ نظر)
رونمایی از یکی از دستاوردهای رعب انگیز و مرموز سپاه (۱۶ نظر)
فاصله حرف تا عمل مولوی عبدالحمید در دعوت به ساده زیستی به روایت تصاویر! (۱۴ نظر)


