معرفی انواع لبنیات و فرآورده های لبنی

مصرف لبنیات در زندگی همه ی افراد، دارای قدمت بسیار بالایی است؛ از گذشته های دور که مردم به صورت عشایری و در چادر زندگی می کردند تا به امروز که تقریبا اکثر آنها در شهرهای کوچک و بزرگ زندگی می کنند، تغییرات بسیاری در سبک زندگی‌های آن‌ها اتفاق افتاده است و تنها مصرف لبنیات است که به صورت ثابت در زندگی افراد ماندگار شده است.

انواع لبنیات و فرآورده‌های لذیذ و خوشمزه لبنی از شیر گاو تهیه می‌شوند. البته از شیر حیواناتی مانند گوسفند، بز، شتر و … نیز برای تهیه ی بسیاری از محصولات لبنی استفاده می شود؛ اما به دلیل قیمت مناسب و استانداردهای موجود در شیر گاو، استفاده از آن در کشورمان رایج تر است.

انواع لبنیات و فرآورده های آن

شیر

شیر یک ماده ی مغذی و سرشار از خاصیت است که به عنوان پایه ی اصلی در تولید انواع لبنیات و فرآورده های آن قرار دارد. این نوشیدنی خوشمزه و دوست داشتنی به دو صورت محلی و پاستوریزه استفاده می شود که نوع پاستوریزه آن به صورت( پرچرب، کم چرب و بدون چربی ) در بازار موجود است و شما می توانید بنابر شرایط جسمانی و نیاز خود، یکی از آنها را تهیه و مصرف کنید.

همچنین امروزه برخی از تولید کنندگان مانند شرکت رامک که اولین تولید کننده شیر فراپاستوریزه در ایران است، با استفاده از دستگاه ها و روش های پیشرفته، طی فرآیندی که به آن ESL گفته می شود، به شیر یک شوک حرارتی به مدت ۳ ثانیه وارد کرده و همه ی فساد و میکروبهای موجود در شیر را از بین می برند. آنها با این عمل زمان نگهداری شیر را افزایش داده و باعث می شوند تا طعم خوشمزه و اصیل آن حفظ شود‌.

ماست

ماست نیز نوعی دیگر از فرآورده‌های شیر است که به دو روش خانگی و صنعتی تولید می‌شود. این ماده از تخمیر توسط باکتری لاکتوباسیلوس به دست آمده و به صورت پرچرب، کم چرب و بدون چربی تولید می‌شود‌؛ از مشتقات آن می‌توان به ماست موسیر، ماست خامه‌ای‌(یونانی)، چکیده، ماست کفیر و میوه‌ای اشاره کرد. مصرف ماست موجب رفع یبوست، دفع سموم بدن، کاهش چربی خون و فشار خون می شود.

دوغ

یک نوشیدنی گوارا و لذیذ است که علاوه بر طعم مطلوبی که دارد، سرشار از کلسیم و ویتامین های گروه B است. این نوشیدنی که از فرآورده های شیر است؛ از ترکیب انواع ماست و آب به دست می آید و به صورت های ترش، شیرین، شور، گازدار و بدون گاز، همراه با اسانس های گیاهی در دسترس مردم قرار می گیرد.

پنیر

از ترکیب شیر و مایه ی پنیر، می توان پنیر سفید خوشمزه به دست آورد؛ با افزودن آنزیم رنت به شیر یا با اضافه کردن سرکه یا مایه ی پنیر به شیر‌، آن را اسیدی و ترش کرده که منجر به دلمه شدن آن می شود؛ سپس این بخش دلمه شده را با فرآیند پرس از آب پنیر جدا می کنند و بر حسب میزان پرس انجام گرفته، گونه هایی از پنیرهای سخت، نیمه سخت و نرم را تولید می‌ کنند.

پنیر انواع گوناگونی دارد که از جمله آنها می توان به پنیر پیتزا، پنیر پارمزان، پنیر موزارلا، پنیر محلی، ریکوتاک، کوارک و … اشاره کرد.

کره

کره همان چربی شیر است که از فرآیندی تحت عنوان زدن شیر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تولید می‌شود. کره به دو صورت محلی و پاستوریزه مورد استفاده قرار می گیرد.

خامه

چربی شیر است که از سرشیر گرفته می‌شود یا در روش صنعتی مستقیم از شیر خام گرفته می‌شود. مشتقات آن عبارتند از خامه شکلاتی، خامه عسلی و …

کشک

برای تولید کشک، ابتدا باید دوغ موجود را بجوشانید و صبر کنید تا غلیظ شود؛ سپس آن را صاف کنید و بعد از آن خشک نمایید تا کشک دلخواهتان به دست آید. انواع کشک عبارتند از کشک مایع، کشک خشک، کشک لور، کشک زرد ،کشک خاکستری و سویا کشک.

شیر خشک

با گرفتن و به عبارتی پراندن آب شیر به صورت صنعتی به دست می آید.

قره قروت

با حرارت دادن در مدت طولانی به آب ماست، کشک یا دوغ، قره قروت به دست می آید.

بستنی

نوعی خامه است که با افزودن ثعلب، آن را به دمای منفی ۴۰ درجه سانتیگراد می رسانند تا یخ بزند. امروزه بستنی ها در طعم های میوه ای، کاکائویی، زعفرانی و …. تولید می شود.

روغن زرد کرمانشاهی

این روغن که به روغن حیوانی نیز معروف است، از آب کردن کره ی حیوانی، اصیل و بدون افزودنی تهیه می شود.

فواید لبنیات و فرآورده های آن

مصرف انواع لبنیات در رشد و سلامت بدن ما تاثیر بسزایی دارد؛ به همین دلیل است که تمام جوامع دنیا مصرف شیر و لبنیات را از کودکی تا بزرگسالی توصیه و تبلیغ می کنند.

انواع لبنیات، منابعی عالی از ویتامین ها و مواد مغذی هستند که فواید بسیاری برای سلامتی ما دارد، از جمله:

استخوان ها و دندان‌های سالم:

لبنیات منابعی عالی از کلسیم هستند که برای سلامت استخوان های افراد در همه ی سنین ضروری هستند؛ نه نتها کودکان خردسال در زمانی که استخوان هایشان در حال رشد است به آن نیاز دارند، بلکه بزرگسالان نیز برای قوی نگه داشتن استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان باید از آن استفاده کنند. لبنیات همچنین برای تقویت دندانها بسیار مفید است و از پوسیدگی آنها، جلوگیری می کند.

زیبایی پوست:

لبنیات دارای چندین ماده مغذی هستند که به شادابی و زیبایی ظاهر پوست کمک می کند. برای مثال، شیر دارای اسید لاکتیک است که می تواند به عنوان یک لایه بردار و آنزیم برای کمک به صاف شدن پوست عمل کند. همچنین از ترکیب ماست با سدر و گیاهان دیگر، می توان برای درخشان کردن پوست و تهیه ی ماسک های زیبایی استفاده کرد.

عضلات قوی:

لبنیات حاوی پروتئین هستند که به بازسازی ماهیچه ها کمک می کنند. بعد از ورزش یک لیوان شیر بنوشید تا به بدنتان آنچه برای ریکاوری نیاز دارد را بدهید. این کمک می کند تا دچار درد نشوید و در عین حال، مایعاتی را که در طول تمرین از دست داده اید، دوباره جایگزین کنید.

سلامت بدن:

لبنیات دارای مقادیر بالایی از ویتامین های A و B هستند که می توانند به تقویت بینایی کمک کنند. همچنین نشان داده شده است که مصرف انواع لبنیات به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها کمک می کند.

نتیجه گیری

استفاده از لبنیات و فرآورده های لبنی برای تقویت قوای جسمی و ذهنی افراد مفید است؛ بنابراین باید استفاده روزانه از آنها را به صورت الگو به کودکان خود بیاموزیم تا در بزرگسالی از ذهنی قوی و جسمی سالم برخوردار باشند.