کورتاژ چیست و چگونه انجام می شود؟

عمل کورتاژ نوعی عمل است که در زمان کوتاهی انجام می شود. در عمل کورتاژ دهانه رحم با داروها و دستگاههای مخصوص باز می شود و پس از آن به کمک وسیله ای به نام «کورت» بخش هایی از ناحیه داخلی رحم که آندومتر نام دارد، برداشته می شود.این بخش ها شامل نمونه ای از دیواره رحم، باقی مانده بافت ها پس از سقط جنین یا زایمان و کیست ها و… می شود. بسیاری از افراد این عمل را صرفاً جهت انجام سقط جنین می دانند. در صورتی که موارد استفاده عمل کورتاژ بسیار گسترده است.کورتاژ عملی کوتاه مدت است و بین ده الی سی دقیقه طول می کشد. این عمل می تواند در مطب دکتر، بیمارستان یا درمانگاه انجام شود. محیط انجام عمل حتماً باید استریل و تمیز باشد. نوع بی حسی برای انجام عمل را پزشک مشخص می کند.

نحوه عمل کورتاژ

پروسه کورتاژ معمولا شامل مراحل زیر است:

1. ابتدا باید به کمر روی تخت معاینه دراز بکشید درحالی که پاها روی رکاب های (stirrup) تخت قرار می گیرند. این رکاب ها باعث می شوند که پاها در وضعیت مناسبی باز نگه داشته شوند تا پزشک بتواند دسترسی راحت تری به محل تحت درمان داشته باشد (وضعیت پاها باید همچون زمانی باشد که پزشک معاینه لگن انجام می دهد).
2. ممکن است پزشک یک سوند (کاتتر) ادراری را وارد کند.
3. در مرحله بعدی ابزاری به نام اسپکولوم در واژن قرار داده می شود تا دیواره های واژن را از هم جدا کند و دهانه رحم نمایان شود.
4. سپس پزشک دهانه رحم را با یک محلول ضدعفونی کننده تمیز می کند.
5. برای بی حسی موضعی، پزشک دارو را با استفاده از یک سوزن کوچک تزریق می کند تا ناحیه موردنظر را بی حس کند.
6. برای بیهوشی عمومی یا ناحیه ای، متخصص بیهوشی به طور مداوم ضربان قلب، فشارخون، تنفس و سطح اکسیژن خون فرد را در طول جراحی کنترل می کند.
7. ممکن است برای ثابت نگه داشتن دهانه رحم در طول این عمل از یک نوع پنس جراحی به نام تناکولوم استفاده شود.
8. درصورتی که بافت دهانه رحم به بررسی بیشتری نیاز داشته باشد، ممکن است داخل کانال دهانه رحم با یک کورت جراحی کوچک خراشیده شود.
9. یک ابزار نازک میله مانند که سوند رحمی نامیده می شود، از طریق دهانه رحم وارد می شود تا طول رحم را تعیین کند. اگر تحت بی حسی موضعی باشید، ممکن است قرارگرفتن این ابزار باعث ایجاد احساس گرفتگی عضلات در ناحیه رحم شود. سپس پزشک این سوند را بر می دارد.
10. دهانه رحم با قراردادن یک سری میله های نازک، باز و گشاد می شود (اتساع). قطر هر میله بزرگ تر از میله قبلی خواهد بود. این پروسه به تدریج دهانه رحم را بزرگ تر می کند تا جایی که بتوان کورت (ابزار قاشقی شکل) را وارد دهانه رحم کرد.
11. سپس کورت از طریق دهانه رحم وارد رحم می شود و لبه های قاشقی شکل و تیز کورت، از پوشش رحم رد می شوند تا بافت ها را خراش دهند. در برخی موارد، ممکن است از ساکشن برای برداشتن بافت استفاده شود. اگر تحت بی حسی موضعی باشید، این مرحله نیز ممکن است منجر به گرفتگی عضلات شود.
12. سپس پزشک ابزار را برمی دارد.
13. اگر این پروسه برای تشخیص انجام شده باشد، بافت جمع آوری شده برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.

در برخی موارد، ممکن است پزشک چند ساعت یا حتی یک روز قبل از عمل کورتاژ، پروسه اتساع و باز کردن دهانه رحم را انجام دهد. این کار به باز شدن تدریجی دهانه رحم کمک می کند و معمولا زمانی انجام می شود که دهانه رحم نیاز دارد بیشتر از حد استاندارد باز شود (همچون برای سقط جنین یا انواع خاصی از هیستروسکوپی).برای بهبود اتساع، گاهی پزشک از دارویی به نام میزوپروستول (سایتوتک) استفاده می کند که به صورت خوراکی یا واژینال داده می شود. این دارو به نرم کردن دهانه رحم کمک می کند. یکی دیگر از روش های اتساع، قراردادن یک میله باریک در دهانه رحم است که از لامیناریا ساخته شده است. لامیناریا با جذب مایع موجود در دهانه رحم، به تدریج منبسط می شود و سبب باز شدن دهانه رحم می شود.

دلایل و انواع کورتاژ

اتساع و کورتاژ (Dilation and Curettage) یا D&C یک روش جراحی جزئی است که در آن دهانه رحم کمی باز می شود و از یک سری ابزار خاص برای خراش دادن پوشش داخلی رحم استفاده می شود. در این مقاله به هرآنچه که باید در خصوص این پروسه بدانید اشاره کرده ایم.اتساع و کورتاژ برای تشخیص یا درمان برخی از بیماری های رحم استفاده می شوند. در این قسمت به انواع کورتاژ و دلیل انجام هر یک از انواع کورتاژ پرداخته ایم.

کورتاژ تشخیصی

اتساع و کورتاژ تشخیصی پروسه ای است که در طول آن دهانه رحم باز می شود تا پزشک بتواند از رحم نمونه برداری کند. ممکن است پزشک پروسه ای به نام بیوپسی آندومتر یا نمونه برداری از آندومتر را برای تشخیص بیماری توصیه کند. پروسه نمونه برداری از آندومتر معمولا در موارد زیر انجام می شود. اگر:

• خونریزی غیرعادی از رحم دارید.
• خونریزی بعد از یائسگی دارید.
• سلول های غیرطبیعی آندومتر دارید که در طول معاینات معمول برای سرطان دهانه رحم مشاهده می شوند.

برای انجام این آزمایش، پزشک یک نمونه بافت از پوشش داخلی رحم (آندومتر) را جمع آوری می کند. سپس این نمونه را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه می فرستد. این آزمایش می تواند وجود اختلالات زیر را تشخیص دهد:

• هیپرپلازی آندومتر (نئوپلازی داخل اپیتلیالی آندومتر)- یک وضعیت پیش سرطانی است که طی آن پوشش رحم بیش از حد ضخیم می شود.
• پولیپ رحم
• سرطان رحم

کورتاژ درمانی

هنگامی که پروسه کورتاژ برای درمان یک بیماری انجام می شود، پزشک به جای یک نمونه برداری کوچک، محتویات داخل رحم را بر می دارد. این پروسه ممکن است برای اهداف زیر انجام شود:

• بافت هایی که پس از سقط جنین در رحم باقی می مانند ممکن است سبب عفونت یا خونریزی شدید شوند. برای جلوگیری از این علائم، از کورتاژ برای پاک سازی این بافت ها استفاده می شود.
• برداشتن توموری که در بارداری مولار ایجاد شده است.
• برداشتن پولیپ های دهانه رحم یا رحم که معمولا غیر سرطانی (خوش خیم) هستند.
• پروسه کورتاژ با پاک کردن جفتی که در رحم باقیمانده، خونریزی بیش از حد پس از زایمان را درمان می کند.
• برای برداشتن دستگاه درون رحمی (IUD) که یک روش پیشگیری از بارداری است.

ممنوعیت های کورتاژ

این عمل نیز مانند سایر جراحی ها دارای یک سری از ممنوعیت ها می باشد از این جهت بهتر است با ممنوعیت های این جراحی آشنا باشید تا مشکلی برای شما ایجاد نشود و بتوانید به راحتی این کار را انجام دهید.

• پزشک قادر به دیدن سوراخ دهانه رحم نباشد.
• دهانه واژن مسدود باشد.
• عفونت واژن و لگن وجود داشته باشد.
• تنگی شدید در دهانه رحم باشد.
• آرتروز شدید در بیمار باشد.
• بیمار دارای بیماری های خاص باشد.
• باردار بودن فرد

مراقبت های بعد از جراحی کورتاژ

بعد از این جراحی نیاز است تا یک سری مراقبت ها از فرد انجام شده و خود فرد نیز یک سری نکاتی را رعایت کند تا سریع تر بهبود یابد. این نکات را در ادامه یک به یک برای شما بررسی می کنیم و اطلاعاتی بسیار مفید در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.

• چند ساعت بعد از عمل باید در اتاق ریکاوری بمانید.
• باید تا چند ساعت از نظر خونریزی و سایر مشکلاتی که برایتان ایجاد می شود مورد بررسی قرار بگیرید.
• بعد از این جراحی ممکن است عارضه هایی مانند خونریزی و گرفتگی عضلات را تجربه کنید که بهتر است زیر نظر متخصص باشید تا این مشکلات نیز برطرف شوند.
• برای درمان این مشکلات معمولا از داروهایی مانند ایبوپروفن استفاده می شود.
• بعد از یک الی دو روز می توانید به فعالیت های عادی خود برسید و آن ها را از سر بگیرید.
• بهتر است برای این که عفونت وارد بدن شما نشود تا مدتی از داشتن رابطه و قرار دادن کاپ قاعدگی و تامپون خودداری نمایید و زمان استفاده از این وسایل و داشتن رابطه را از پزشک بپرسید.
• بعد از این جراحی زمان قاعدگی شما تغییر می کند بنابراین این موضوع آنقدر جدی نمی باشد و باید تا زمانی که این اتفاق می افتد شما وسیله های لازم را به همراه خود داشته باشید.
• اگر بعد از این جراحی پزشک برای شما دارو تجویز کرده است بهتر است آن هارا طبق برنامه مورد استفاده قرار دهید تا بتوانید از بروز مشکلات بعدی و عفونت ها پیشگیری نمایید.
• بهتر است تا سه روز بعد از جراحی حمام نروید.

عارضه های بعد از کورتاژ

اگر بتوانید مراقبت پس از کورتاژ را انجام دهید می توانید عارضه هایی که ممکن است برای بیماری ایجاد شود را به حداقل برسانید. در واقع همه جراحی ها حتی آن هایی که زیر نظر متخصص انجام می شود نیز ممکن است عوارضی را با خود به همراه داشته باشد و همه این موارد بستگی به بدن شما و واکنش هایی که از خود می دهد دارد. در ادامه عارضه های این جراحی را برای شما خواهیم گفت تا با آن ها آشنایی کامل داشته باشید.

• خونریزی شدید تا خفیف
• لکه بینی
• عفونت های شدید
• چسبندگی رحم
• فیبروز در جای زخم
• آسیب دیدن دهانه رحم
• پارگی و یا سوراخ شدن رحم

نتیجه گیری

چند مورد وجود دارد که شما با مشاهده آن ها باید به متخصص مراجعه کنید در غیر این صورت ممکن است مشکلات بسیاری برای شما ایجاد شود. اگر درد یا حساسیت شدید شکمی داشتید، اگر واژن شما بد بو شده باشد و یا ترشحات زیادی دارد باید سریعا به یک متخصص در این زمینه مراجعه کنید تا مشکلی که برای شما ایجاد شده است را از بین ببرید و با درمان سریع تر از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کنید.حال که با مراقبت پس از کورتاژ آشنا شدید و عوارض آن را می شناسید بهتر است سعی کنید نکات گفته شده را رعایت کنید تا مشکلی برای شما ایجاد نشود و بتوانید در مدت زمان کم تری بعد از این نوع جراحی بهبود یابید.