تجهیزات مورد نیاز برای کشت سلول و انواع کشت سلول را بشناسید

کشت سلولی یکی از روش های شناخته ‌شده برای مطالعه چرخه رشد، نیازهای غذایی و بررسی بیان ژن‌های سلول های جانوری و گیاهی است که در آزمایشگاه های ژنتیک و پاتولوژی استفاده می‌شود. انجام بعضی از مطالعات ژنتیکی و تشخیص برخی از بیماری‌ها جز با تکنیک کشت سلولی ممکن نیست.

با روش کشت سلولی می‌توان رفتار سلول های کشت داده ‌شده را مطالعه نمود و به درمان بیماری‌ها یا تولید داروهای جدید کمک کرد. این‌ کار تحت شرایط آزمایشگاهی خاص و با کمک تجهیزات مخصوص کشت سلول انجام‌ می‌شود. اگر با انواع روش های کشت سلول و نحوه ایجاد یک محیط کشت آزمایشگاهی آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مقاله قصد داریم به معرفی تجهیزات مورد نیاز برای کشت سلول و انواع کشت سلولی بپردازیم.

کاربردها و مزایای تکنیک کشت سلولی

کشت سلول یا Cell culture یکی از روش های رایج تکثیر سلول های جانوری و گیاهی در شرایط آزمایشگاهی برای تولید محصولات بیولوژیک مانند تولید واکسن‌ها یا آنتی ‌بادی‌های مونوکلونال است. این تکنیک کاربردهای اختصاصی و گسترده دیگری هم دارد، از جمله:

• تولید مقادیر قابل‌ توجهی سلول همسان و یک ‌دست برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی، بیولوژی و پزشکی
• تولید سلول های مورد نیاز برای مهندسی بافت، تولید بافت‌های سه ‌بعدی، ژن ‌درمانی و الکتروپوریشن
• ساده‌تر بودن کنترل عوامل فیزیکی و شیمیایی در محیط کشت سلولی نسبت به موجودات زنده
• کمتر بودن هزینه کشت سلولی در مقایسه با نگهداری از حیوانات آزمایشگاهی
• عدم امکان اجرای برخی آزمایش‌ها روی حیوانات آزمایشگاهی زنده

چه تجهیزاتی برای کشت سلول لازم است؟

کشت سلولی چندان که در ظاهر به نظر می‌رسد کار آسانی نیست و نیاز به شرایط و تجهیزات خاصی دارد. برای آماده ‌کردن یک محیط کشت استاندارد، ابتدا باید شرایط آزمایشگاهی را آماده کنیم و سپس به سراغ خرید تجهیزات کشت سلولی مورد نیاز برویم. هر چقدر امکانات و تجهیزات اتاق کشت بیشتر باشد، نتیجه کار بهتر خواهد شد و نیازی به تکرار پذیری یا بررسی مجدد نتایج وجود نخواهد داشت.

به طور کلی مهم‌ترین تجهیزاتی که برای انجام آزمایش کشت سلولی به آنها نیاز داریم، عبارتند از:

✔ هود لامینار

از هود برای تزریق هوای استریل به فضای محیط کشت استفاده می‌شود. در تمام مراحل کشت سلولی مانند پاساژ دادن، تهیه محیط کشت، تعویض محیط کشت یا استریل کردن آن به هود لامینار نیاز داریم.

✔ انکوباتور

سلول‌ها فقط در شرایط محیطی ایده‌آل رشد و تکثیر پیدا می‌کنند؛ شرایطی که از نظر دما، رطوبت، مواد غذایی و نور در حالت بهینه باشد. انکوباتور این شرایط را فراهم می‌کند و باعث می‌شود که نور، گرما و رطوبت محیط کشت حالت یکنواخت و مناسب داشته ‌باشد.

✔ سانتریفیوژ

سانتریفیوژ کردن، بخش مهمی از مراحل کار شستشو، پاساژ و انجماد سلولی محیط کشت است که باید با کمک دستگاه سانتریفیوژ آزمایشگاهی انجام شود.

✔ سیستم خنک کننده یخچال یا تانک نیتروژن

به طور کلی سرم‌ها، آنزیم‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، اسید آمینه‌های غیر ضروری و گلوتامین یا پیرووات باید در یخچال و دمای 20- تا 70- درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. بنابراین وجود یخچال یا فریزر آزمایشگاهی مجهز به سیستم هشدار دهنده دما در آزمایشگاه‌های کشت سلولی الزامی است.

✔ دستگاه آب مقطرگیری از نوع دیونیزه کننده

برای حل کردن مواد و آنزیم‌ها یا شستشوی ابزارهای مصرفی به آب مقطر یا آبی که کلیه املاح معدنی آن گرفته‌ شده باشد، نیاز داریم. دستگاه آب مقطر گیری از نوع دیونیزه آب مصرفی را کاملاً تصفیه کرده و یون های معدنی آن را حذف می‌کند.

✔ دستگاه های استریلیزاسیون شامل اتوکلاو و فور

تمام تجهیزات و وسایل مصرفی اتاق کشت سلول باید استریلیزه شده باشند. در اتاق کشت از اتوکلاو برای استریلیزاسیون مرطوب و از دستگاه فور برای استریلیزاسیون خشک استفاده می‌شود.

✔ مواد کشت سلول آزمایشگاهی

همان طور که در ابتدای مطلب گفتیم، سلول های جانوری و گیاهی برای تغذیه و رشد نیاز به مواد غذایی دارند. به این مواد غذایی مواد کشت گفته‌ می‌شود که توسط شرکت‌های تولید کننده محیط کشت سلولی و میکروبی تولید می‌شوند.

علاوه بر تجهیزات فوق، برخی آزمایشگاه‌ها تجهیزات دیگری مانند ترازوی آزمایشگاهی، روتاتور، شیکر، سمپلر، دستگاه PH سنج و هموسیتومتر هم دارند.

با انواع مواد کشت سلول آزمایشگاهی آشنا شوید

سلول‌های جانوری یا گیاهی برای رشد نیار به محیطی استریل، مواد غذایی و اکسیژن دارند. همچنین باید حرارت محیط مناسب و مقدار متعادلی از املاح مغذی و مواد غذایی در محیط رشد آنها وجود داشته‌ باشد. امروزه با وجود محیط کشت استاندارد، خرید انواع مواد کشت سلول آزمایشگاهی و انکوباتورهای پیشرفته، کشت سلول مانند گذشته پیچیده و سخت نیست. چون مواد کشت آماده حاوی مقادیر متعادلی کربوهیدرات، یون های نمکی و آب هستند و به‌ خوبی منبع انرژی و متابولیسم سلول را فراهم می‌کنند.

انواع محیط های کشت از نظر نوع کاربرد عبارتند از:

✔ محلول های نمکی متعادل

این محلول به ‌عنوان پایه برای محیط کشت های پیچیده استفاده می‌شود.

✔ محیط کشت پایه

محیط کشت پایه محیط مناسبی برای کشت اولیه سلول‌ها و کشت سلول‌های دیپلوئید و حاوی اسید آمینه‌های ضروری، ویتامین‌ها و املاح غذایی است.

✔ محیط کشت پیچیده

این نوع محیط کشت حاوی ترکیبات اصلاح و غنی شده‌ است که برای تکثیر سلول های پستانداران و رشد سلول های با تراکم بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

✔ محیط کشت بدون نیاز به سرم

این نوع محیط‌ها برای استفاده در سیستم های بدون سرم تولید شده‌اند و با عوامل افزودنی مانند انسولین، ترانسفرین و فاکتور رشد اپیدرم غنی سازی می‌شوند.

کشت سلول با چه روش هایی انجام‌ می‌شود؟

در محیط آزمایشگاهی فرایند کشت سلول با سه روش کشت عضو، کشت اولیه و کشت سلولی پیوسته انجام ‌می‌شود. از روش کشت عضو فقط برای نگهداری بافت برای مدت کوتاه استفاده می‌شود و چندان مرسوم نیست. ولی دو روش دیگری که در ادامه توضیح می‌دهیم جزو روش‌های رایج کشت هستند:

✔ کشت سلولی اولیه

این نوع روش کشت برای اغلب تیره های سلولی استفاده می‌شود. با توجه به اینکه سلول‌ها از بافت های مختلف زنده یا از جنین آنها تولید می‌شوند، از نظر خصوصیات سلولی شباهت زیادی به سلول‌های بافت زنده دارند. به همین دلیل از این سلول‌ها یا به ‌اصطلاح سلول‌های اولیه برای تهیه سلول‌های پیوسته استفاده می‌شود.

✔ کشت سلولی پیوسته

در این روش از تکثیر و رشد یک سلول منفرد، به طور محدود یا نامحدود سلول‌های جدید تولید می‌شوند. با توجه به اینکه سلول‌های پیوسته ای که در این روش تکثیر می‌شوند، از نظر تیره سلولی دچار دگرگونی شده‌اند، از این روش برای تشخیص سرطان اندام های بیماران استفاده می‌شود.

اگر برای تجهیز آزمایشگاه خود یا انجام پروژه های تحقیقاتی به تجهیزات یا مواد محیط کشت نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم به فروشگاه آنلاین شیمیبیو https://shimibio.com مراجعه کنید. شیمیبیو نماینده رسمی فروش مواد محیط کشت برندهای شناخته ‌شده ایبرسکو، بایوآیدیا و لیوفیلکم ایتالیا در ایران است.