برنامه مجمع عمومی سازمان ملل؛ از تاخیر بایدن و ارفاق به زلنسکی تا چالش‌های پیش رو

به گزارش «پارسینه» به نقل از یورونیوز، نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در حالی برگزاری می‌شود که تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین و نیز بحران انرژی و غذا که در پی این تحول نظامی در اروپا و جهان تشدید شده بر نشست امسال سایه انداخته است.

برنامه هسته‌ای ایران که قدرت‌های بزرگ جهان مدت‌ها است برای مهار آن از طریق احیای توافق بین‌المللی سال ۲۰۱۵ وین تلاش می‌کنند به همراه چالش نگران‌کننده گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی که به گفته کارشناسان، حیات در کره زمین را در معرض خطر جدی قرار داده از دیگر بحران‌هایی است که همزمان با برپایی این نشست در زمره دغدغه‌های بزرگ جهانی قرار گرفته است.

این نشست از سوی دیگر همزمان با انباشت بی‌سابقه بحران‌های سیاسی، اجتماعی و بهداشتی در جهان و عمیق‌تر شدن شکاف‌های ژئوپولیتیک پس از دوران جنگ سرد در پی پاگرفتن بزرگ‌ترین مناقشه نظامی در اروپا پس از جنگ دوم جهانی برگزار می‌شود.

رهبران و نمایندگان ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد از روز سه‌شنبه به نوبت در سخنانی دغدغه‌های خود را نسبت به چالش‌ها و بحران‌های دامنگیر جهان با دیگر شرکت کنندگان در میان می‌گذارند.

آنتونیو گوترش ، دبیرکل سازمان ملل متحد چند روز قبل از برپایی این گردهم‌آیی سالانه تاکید کرده بود: «جهان ما از جنگ آسیب دیده، دستخوش تبعات ناشی از تغییرات اقلیمی، متاثر از کینه و نفرت و شرمسار از فقر و نابرابری است.»

وی ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود و فراخوان برای حرکت جمعی در مسیر یافتن راه‌حل بحران‌های کنونی یادآور شد که تقسیم بندی‌های ژئواستراتژیک واکنش جهانی به چالش‌های فاجعه‌بار فعلی در جهان را فلج کرده است.

آقای گوترش ضمن ابراز ناامیدی نسبت به احتمال حصول یک توفق صلح تاکید کرد که شکاف‌ها و تقسیم‌بندی‌های ژئواستراتژیک «هرگز پس از جنگ سرد تا این اندازه قابل توجه و چشم‌گیر نبوده است.»

فرانس‌پرس در گزارش خود با برجسته کردن سخنان آنتونی گوترش آورده است که دست کم با توجه به بحث‌های پیرامون سخنرانی ویدیویی رئیس جمهوری اوکراین در نشست مجمع و عدم حضور وی در میان رهبران جهان به نظر نمی‌رسد امید چندانی به حصول وحدت و اتفاق نظر برای حل بحران نظامی موجود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد وجود داشته باشد.

بخش عمده‌ای از سخنرانی‌های رهبران جهان در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به دلیل همه‌گیری بیماری کووید۱۹ به صورت ویدیویی و غیر حضوری انجام شده بود.

این در حالیست که در نشست امسال مجمع عمومی سخنرانی‌ها به روال معمول و طبق قوانین به صورت حضوری انجام می‌شود.

در واقع رهبران جهان به استثنای ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین برای برخورداری از حق سخنرانی در نشست مجمع عمومی بایست از روز سه شنبه در این نشست حضور داشته باشند.

رهبر اوکراین در واقع به موجب رای‌گیری ویژه مجمع عمومی که روز جمعه صورت گرفت، اجازه یافت پیامی از پیش ضبط شده را برای نشست امسال ارسال کند.

این موضوع نارضایتی و انتقاد شدید روسیه را به همراه داشت؛ به نحوی که تصمیم اتخاذ شده را به عنوان «سیاسی شدن یک مسئله مقرراتی» محکوم کرد.

ریچارد گوان، تحلیلگر گروه بین المللی بحران معتقد است: اگر او (ولودیمیر زلنسکی) به صورت حضوری در نشست شرکت می‌کرد به «ستاره» مجمع عمومی تبدیل می‌شد.

وی در این خصوص تاکید کرد: سخنرانی رئیس جمهوری اوکراین حتی به صورت ویدیویی هزار برابر بیشتر از سخنرانی دیگر رهبران توجه حاضران را به خود جلب خواهد کرد.

تحلیلگر گروه بین المللی بحران در ادامه به خبرگزاری فرانسه گفت: «بسیاری از سیاستمداران غیرغربی از غرب به خاطر تمرکز بر اوکراین ناراحت و دلزده هستند.»

لیندا توماس-گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد نیز می‌گوید: «کشور‌ها از این نگرانند که وقتی ما بر اوکراین تمرکز داریم به سایر بحران‌ها در سراسر جهان توجه کافی نمی‌کنیم؛ اما اینطور نیست.»

وی خاطرنشان کرد: «جهان به چرخش خود ادامه می‌دهد.» سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در این راستا با اشاره به بحران غذایی که در کانون چندین رویداد قرار گرفته تصریح کرد: «ما نمی‌توانیم آنچه را که در بقیه جهان اتفاق می‌افتد نادیده بگیریم.»

گروه بین المللی بحران با تهیه گزارشی به مناسبت نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل متحد که به نوعی سال نوی کاری این نهاد بین‌المللی محسوب می‌شود به برخی چالش‌های مهم پیش رو برای این سازمان اشاره کرده است.

این گزارش در میان چالش‌ها پیش رو، چهار ماموریت مهم و کلی سازمان ملل متحد طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ را در زمینه تقویت صلح‌بانی، مبارزه با فساد، تقویت کمک‌های بشردوستانه و امنیت آب و هوایی برجسته کرده است.

عمده چالش‌هایی که سازمان ملل متحد طی دوره یاد شده با آن‌ها دست به گریبان خواهد بود از دید تحلیلگران گروه بین‌المللی بحران به مواردی، چون «تقویت ماموریت حافظ صلح در مالی»، «همکاری با طالبان برای بازسازی و بازیابی افغانستان»، «تحکیم آتش بس در یمن»، «بازگرداندن اعتماد به ماموریت حفظ صلح سازمان ملل در جمهوری دموکراتیک کنگو»، «مبارزه با فساد در هندوراس»، «تداوم جریان کمک به شمال غرب سوریه»، «کمک به غیرنظامیان در مناطق تحت اشغال روسیه در اوکراین»، «تهیه پیش نویسی برای برنامه زمانی صلح» و «پیشبرد برنامه تامین امنیت آب و هوایی در شورای امنیت» اختصاص خواهد داشت.

تشییع جنازه ملکه الیزابت دوم که قرار است یک روز پیش از گشایش مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شود سبب شده تا شمار کم‌تری از رهبران به نسبت سال‌های گذشته در روز نخست این گردهمایی حضور داشته باشند.

در این راستا همچنین باید به نخستین سخنرانی لیز تراس، نخست وزیر جدید بریتانیا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و جابجایی سخنرانی جو بایدن اشاره کرد.

رئیس جمهوری ایالات متحده که طبق روال همیشگی باید در روز نخست به عنوان دومین سخنران پس از رئیس جمهوری برزیل نطق خود را ایراد کند به دلیل شرکت در مراسم تشییع جنازه ملکه بریتانیا با یک روز تاخیر در روز چهارشنبه سخنرانی خواهد کرد.

رجب طیب اردوغان و امانوئل مکرون، روسای جمهوری ترکیه و فرانسه همانند همتای برزیلی خود در روز سه‌شنبه سخنرانی خواهند کرد.

اگرچه امسال شمار به نسبت بیشتری از رهبران کشور‌های عضو سازمان ملل به استثنای دو غایب بزرگ یعنی ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ، رهبران روسیه وچین در نشست مجمع حضور دارند، اما محدودیت‌ها و مقررات بهداشتی همچون کاهش اعضای هیئت‌های شرکت کننده و اجباری بودن استفاده از ماسک همچنان جدی گرفته شده است.

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران نیز روز دوشنبه برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد و قرار است در آنجا علاوه بر ایراد سخنرانی در مجمع، دیدار‌های جانبی با تنی چند از رهبران کشور‌های جهان داشته باشد.

هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل از ۲۰ تا ۲۶ سپتامبر به مدت یک هفته در مقر این نهاد بین المللی واقع در شهر نیویورک ایالات متحده برگزار خواهد شد.