سه اشتباه پوتین در ورود به جنگ اوکراین؛ آیا شکست روس‌ها نزدیک است؟

به گزارش «پارسینه»، در روز‌های گذشته اخبار جبهه جنگ اوکراین حاکی از آن بوده است که این کشور توانسته بخش‌هایی از مناطق اشغالی را از روسیه بازپس بگیرد. روز دوشنبه ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، گفت که ارتش این کشور نزدیک به ۶ هزار کلیومتر مربع از اراضی در تصرف روس‌ها را آزاد کرده است.

ادعای پیشروی اوکراینی‌ها از سوی وزارت دفاع روسیه هم تایید شد، هرچند روس‌ها علت عقب نشینی خود را نه شکست مقابل نیرو‌های اوکراینی، بلکه تغییر تمرکز بر یک جبهه دیگر عنوان کردند.

پیشروی‌های اخیر اوکراین مهم‌ترین دستاورد این کشور از ماه آوریل به این سو خواهد بود، زمانی که نیرو‌های روسیه از اطراف کیف، پایتخت، عقب نشینی کردند. با وجود این روس‌ها همچنان یک پنجم خاک اوکراین را در اختیار دارند و بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که علی رغم پیشروی برق آسای ارتش اوکراین نباید تصور کرد که کار جنگ تمام است.

استفن والت، نظریه پرداز برجسته روابط بین الملل و استاد دانشگاه هاروارد، از جمله کسانی است که با برشمردن اشتباهات ولادیمیر پوتین در ورود به جنگ، تاکید می‌کند که هنوز برای قضاوت درباره روند درگیری‌ها زود است.

والت می‌نویسد: «چه فکر کنید که انگیزه اصلی پوتین برای حمله ترس از کشیده شدن اوکراین به مدار غرب بود (همانطور که من فکر می‌کنم) یا فکر کنید که یک طمع امپریالیستی آبا و اجدادی بود، رویداد‌های هفته گذشته سه اشتباه اصلی او را در رابطه با ورد به جنگ برجسته می‌کنند.»

او نخستین اشتباه پوتین را دست کم گرفتن قدرت ناسیونالیسم اوکراینی‌ها می‌داند و اینکه رئیس جمهور روسیه باور نمی‌کرد که آن‌ها تا این اندازه شدید و مؤثر بجنگند. اشتباهی که بسیاری از رهبران دیگر هم پیش از این مرتکب شده بودند.

دلیل دومی که این استاد روابط بین الملل برای ناکام روسیه ذکر می‌کند این است که پوتین میل شدید سایر دولت‌ها برای ایجاد موازنه در برابر تهدید و اقدامات تجاوزکارانه را نادیده یا دست کم گرفت. انگیزه‌های اصلی او هرچه باشد، روسیه اکنون در حال مبارزه با حریفی است که توسط ائتلافی با مجموع منابع بسیار بیشتر حمایت می‌شود.

والت می‌نویسد: «جدا از سایر موارد، ضدحمله اخیر اوکراین تقریباً با کمک اطلاعات و برنامه ریزی خارجی (به علاوه تسلیحات البته) همراه بود، اگرچه میزان کامل این کمک‌ها فعلا مشخص نخواهد شد، و اوکراینی‌ها ثابت کرده اند که دانش آموزان ماهری هستند.»

اشتباه سوم پوتین از نظر والت این است که قدرت نظامی روسیه را دست بالا گرفته بود و ادامه می‌دهد: «توضیحات احتمالی زیادی برای این موضوع وجود دارد، اما همه ما می‌توانیم سپاسگزار باشیم که این موضوع ثابت شده است.»

استاد دانشگاه هاروارد در کنار سه اشتباه پوتین، دو نگرانی عمده در وضعیت کنونی را هم شرح می‌دهد: «نخست، آیا اوکراین می‌تواند این حرکت را حفظ کند؟ آیا حمله به خارکیف یک موفقیت مجزا خواهد بود یا منادی پیروزی؟ من نمی‌دانم.»

نگرانی دیگر این است که «روسیه چگونه پاسخ خواهد داد؟ آیا پوتین بالاخره اعتراف خواهد کرد که این یک جنگ است و برای آن بسیج خواهد کرد؟ آیا این موضوع در این مرحله اهمیت دارد؟ آیا او نبرد را تشدید خواهد کرد؟ شناسایی بسیاری از سناریو‌های ترسناک آسان است، اما پیش بینی احتمال وقوع آن‌ها غیرممکن است.»

والت در پایان بار دیگر تاکید می‌کند که اتفاقات هفته گذشته دلگرم کننده است، اما توصیه حکیمانه «یوگی برا» بیسبالیست فقید آمریکایی را نباید فراموش کرد: «تا زمانی که تمام نشود، تمام نشده است.»