علل و علائم بیماری‌های کلیوی در زنان

*رقیه اسدی| نفریت لوپوس یک آسیب کلیوی است که در اثر یک بیماری خودایمنی ایجاد می‌شود (لوپوس اریتماتوی سیستمیک، یا همان SLE) - اختلالی که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌ها و بافت‌های خود بدن حمله می‌کند. بیماری کلیه ناشی از لوپوس ممکن است با گذشت زمان بدتر شده و منجر به نارسایی کلیه شود. این اختلال در زنان بسیار بیشتر از مردان است و اغلب در طی سال‌های باروری ایجاد می‌شود. از هر ۱۰ نفری که مبتلا به SLE هستند ۹ نفر زن هستند.

پیلونفریت (عفونت کلیه):

پیلونفریت نوعی عفونت مجاری ادراری (UTI) است که معمولاً توسط باکتری ایجاد می‌شود و از دستگاه ادراری تحتانی شروع می‌شود. در صورت عدم درمان، در بالادست به سمت یک یا هر دو کلیه حرکت می‌کند. عفونت کلیه ممکن است منجر به سپسیس شود، که می‌تواند سلامت فرد مبتلا را تهدید کند. عفونت ادراری به دلیل شرایط آناتومی در زنان و دختران بیشتر دیده می‌شود.

زنان بیشتر از مردان دچار عفونت‌های دستگاه ادراری می‌شوند، زیرا مجرای ادرای آن‌ها کوتاهتر و نزدیک به مخرج است، به همین دلیل احتمال ورود باکتری‌ها به دستگاه ادراری بیشتر است. زنان سالخورده مبتلا به عفونت‌های کلیوی ممکن است علائم عفونت‌های دستگاه ادراری را نداشته باشند و به پزشک مراجعه نکنند. اگر این عفونت به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، آسیب دایمی به کلیه وارد می‌کند.

علائم عفونت کلیه در زنان عبارتند از:
تب: تب و گاهی تب همراه با لرز یکی از علائم زنان مبتلا به عفونت‌های کلیوی است. در این افراد تب ناگهانی شروع شده و به بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت می‌رسد. افراد مبتلا به عفونت مزمن کلیه، ممکن است تب نداشته یا به صورت دوره‌ای تب داشته باشند.

درد: از علائم ابتلا به عفونت کلیه در زنان درد پهلو یا پایین کمر در یک یا هر دو طرف ستون فقرات و در همان طرف بدن که کلیه آلوده قرار دارد، می‌باشد. درد شکمی همراه با تهوع و استفراغ از علائم عفونت کلیه شدید است.

تغییرات ادراری:

خانم‌های دچار عفونت کلیه دچار تغییرات ادراری شده و دارای علائم زیر می‌باشند:

افزایش تعداد دفعات ادرار کردن
نیاز به خارج کردن ادرار از بدن به صورت فوری
احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار
ادرار کدر
مشاهده خون در ادرار یا تغییر رنگ ادرار به رنگ صورتی یا زنگ زده

داده‌ها در مورد چاقی شکمی بسیار نگران کننده هستند، زیرا ۴۸ درصد از مردان و ۶۳ درصد از زنان به آن مبتلا می‌باشند. افراد چاق بیشتر از افراد با وزن طبیعی به بیماری کلیوی مبتلا می‌شوند. چاقی پیشرفت بیماری کلیه و عوارض آن را افزایش می‌دهد.

امروزه دیابت و فشار خون بالا ۴۰-۶۰ درصد موارد بیماری مزمن کلیه را تشکیل می‌دهند. مشاهده شیوع فشار خون بالا در ۷۵ درصد جمعیتی که دارای شاخص توده بدنی طبیعی یا کم هستند هشدار دهنده می‌باشد.

سموم دفع آفاتی مانند آرسنیک، کادمیوم، فلوراید و ... مشکوک به تهدیدات ایجاد کننده بافت شناسی کلیه و نفریت بینابینی توبول مزمن هستند. بیماری مزمن کلیه بسیار خطرناک است، زیرا بدون علامت بوده و در مراحل اولیه بی صدا پیشرفت می‌کند. زمانی که بیماران علائم عنوان شده در این بخش را داشته باشند، بیماری کلیه پیشرفت (جدی) کرده است:

ضعف و خستگی
درد هنگام ادرار کردن
تورم
تکرر ادرار
کمر درد
بی اشتهایی
استفراغ یا حالت تهوع
خارش و بثورات پوستی در سراسر بدن
علت بیماری کلیه
روش تشخیص بیماری کلیه در زنان و مردان

این مشکل هنگام تاخیر در معاینات رخ می‌دهد. شیوه‌های زندگی نامناسب باعث افزایش دیابت و فشار خون می‌شود. تغییر شیوه زندگی و تغییرات زود هنگام رژیم غذایی می‌تواند وضعیت کلیه‌ها را از وخیم شدن کامل نجات دهد.

برای غربالگری و تشخیص عملکرد کلیه ها، باید آزمایشات ذیل انجام شود:

۱- آزمایش خون: وجود چندین نشانگر در خون عملکرد کلیه‌ها را شناسایی می‌کند. برای تشخیص بیماری‌های کلیوی، اوره و کراتینین از استاندارد‌های طلایی هستند.

۲- آزمایش ادرار: نسبت مقادیر نشانگر ادرار و خون میزان پاکسازی کلیه‌ها را تعیین می‌کند.

۳- برآورد فیلتراسیون گلومرولی: میزان فیلتراسیون گلومرولی کلیه‌ها براساس فرمولی که شامل مقادیر کراتینین و سرم، به همراه فاکتور‌های اصلاحی مانند سم، جنس و نژاد است، تعیین می‌شود.

۴- آزمایشات تصویر برداری: از امواج اولتراسونیک در سونوگرافی کلیه برای تجزیه و تحلیل شکل، اندازه و عملکرد کلیه‌ها استفاده می‌شود که اغلب آسیب کلیه یا تغییرات در ظرفیت فیلتراسیون کلیه‌ها را شناسایی می‌کند.

ما نمی‌توانیم در مورد عواملی مانند آسیب خارجی به کلیه‌ها و افزایش سن کار زیادی انجام دهیم، اما می‌توان از بسیاری عوامل اصلی خطرناک دیگر که منجر به بیماری کلیه می‌شوند، پیشگیری کرد.

به حداقل رساندن فشار بر روی کلیه‌ها به عنوان یک تمرین منظم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری کلیه را حین افزایش سن کاهش دهد.

فشار خون بالا باید کنترل شود تا از بروز نارسایی کلیه پیشگیری شود.

بیماران دیابتی باید رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم و سطح قند خون خود را کنترل کنند.

از مصرف نمک زیاد خودداری کنند.

*خبرنگار پارسینه