.svg)
بحران‌سازی دوباره مقتدا صدر در عراق؛ واکنش ایران چه خواهد بود؟
پارسینه: مقتدی صدر با وخیم کردن شرایط سیاسی عراق بنایی را بنیاد گذاشته است که می‌تواند به درگیری با رقبای مورد حمایت ایران یا سازشی برای تشکیل دولت منجر شود.
به گزارش «پارسینه»، مقتدا صدر که هشت ماه پس از کسب بیشترین سهم از کرسی‌های پارلمان از تشکیل دولت ناامید شده بود، روز یکشنبه پس از استعفای نمایندگان هوادارش در پارلمان، سیاست عراق را به سمت وضعیت نامشخصی هدایت کرد.
این اقدام صدر که چالشی جدی برای نظم پس از صدام است، رقبایش که مورد حمایت ایران قرار دارند را با یک معضل بزرگ مواجه کرده است.
به لحاظ نظری، آن‌ها اکنون می‌توانند دولتی تشکیل دهند که جایگزین دولت مستعفی مصطفی الکاظمی ، نخست وزیری که به عنوان سرپرست دولت کارش را ادامه می‌دهد، شود.
اما در واقعیت، تحلیلگران می‌گویند که چنین اقدامی احتمالاً باعث ناآرامی و حتی درگیری با پایگاه گسترده حامیان صدر می‌شود که قبلاً سلاح به دست گرفته اند.
برای ایران، بحران سیاسی اخیر در عراق یک تحول نامطلوب است که شکاف‌های درون شیعی را برجسته کرده و خطر تضعیف نفوذ تهران را که به نفع شیخ نشین‌های خلیج فارس است به همراه دارد.
صدر که خود را به عنوان مخالف نفوذ آمریکا و ایران معرفی می‌کند، جزئیاتی از دلایل خود برای خروج از پارلمان ارائه نکرده است و در یادداشتی آن را «فداکاری» برای وطن توصیف کرده.
به نظر می‌رسد مخالفان صدر که از سوی ایران حمایت می‌شوند، محتاطانه حرکت می‌کنند و به خوبی از ظرفیت او برای بسیج عمومی آگاه هستند. آن‌ها روز دوشنبه جلسه‌ای تشکیل دادند، اما هیچ تصمیم جدیدی اعلام نکردند.
صدر حرکت بعدی خود را اعلام نکرده است.
او سابقه اقدامات رادیکال از جمله مبارزه با نیرو‌های آمریکایی، خروج از کابینه و اعتراض علیه دولت‌ها را دارد. او سال گذشته اعلام کرد که انتخابات را تحریم خواهد کرد، اما بعد نظرش را عوض کرد.
یک منبع آگاه از دفتر او که نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما اکنون از صحنه سیاسی خارج شده‌ایم و بیایید ببینیم که یک دولت جدید بدون صدری‌ها چگونه خواهد بود.»
احسان الشمری، رئیس مرکز اندیشه سیاسی عراق، انتظار ندارد که رقبای صدر به تنهایی دولت تشکیل دهند. او گفت: «چنین حکومتی مرده به دنیا خواهد آمد، زیرا پیروان صدر نمی‌پذیرند مقتدی را در هم شکسته و از نظر سیاسی در انزوای قدرت‌های مورد حمایت ایران ببینند».
مقتدی صدر که وارث خاندانی روحانییون صدر است، پس از تهاجم آمریکا به عراق به شهرت رسید. او نیرویی متشکل از جنگجویان وفادار را تأسیس کرد که علیه نیرو‌های آمریکایی جنگیدند و بعداً با مقامات عراقی درگیر شدند.
او در سال‌های اخیر با تأکید بر اعتبار ملی‌گرایانه‌اش در عراق ، به دنبال متمایز کردن خود از گروه‌های مورد حمایت ایران بوده است.
او همچنین در حالی که از خشم عمومی علیه فساد دولتی و عدم ارائه خدمات کافی استفاده کرده، پیروان زیادی را در مناصب دولتی منصوب کرده است.
عراق از زمان انتخابات اکتبر که در آن صدر ۷۳ کرسی از ۳۲۹ کرسی را به دست آورد و جناح‌های مورد حمایت ایران عملکرد ضعیفی داشتند، به بن بست سیاسی کشیده شده است.
مخالفان صدر با ادعای اینکه در انتخابات تقلب شده است، تلاش‌های او برای تشکیل یک دولت جدید با متحدان کرد و عرب سنی را ناکام گذاشته اند.
پارلمان سه بار در انتخاب رئیس جمهور جدید - که در سیستم تقسیم قدرت عراق به یک کُرد می‌رسد- شکست خورده است، زیرا حد نصاب دو سوم به دست نیامده است.
تلاش‌های صدر برای تشکیل دولت جدید بدون احتساب گروه‌های متحد ایران نیز به جایی نرسیده است.
به گفته یکی از حاضران که نخواست نامش فاش شود، در نشست روز دوشنبه گروه‌های مورد حمایت ایران در مورد نحوه واکنش به اقدام صدر اختلاف نظر شدید وجود داشته است.
در پی این دیدار، هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح و از فرماندهان حشد الشعبی ، خواهان مداخله آیت الله علی سیستانی، روحانی عالی رتبه شیعیان عراق، برای پایان دادن به وضعیت موجود شد.
آیت الله سیستانی که جز در مواقع بحرانی به ندرت وارد امور سیاسی می‌شود، نفوذ گسترده‌ای در عراق دارد.
حمدی مالک، یکی از همکاران «موسسه واشنگتن»، انتظار دارد که ایران به دنبال آرام کردن اوضاع باشد.
او گفت: «آن‌ها نمی‌خواهند شاهد درگیری شیعیان با یکدیگر باشند و (پرهیز از آن) تلاش اصلی آن‌ها در این مرحله خواهد بود.»
او اضافه کرد: «ایران فکر می‌کند که اختلاف میان شیعیان به نفع دیگران، از جمله کشور‌های عرب خلیج‌فارس است، به کرد‌ها اجازه می‌دهد تا قدرتمندتر شوند و سنی‌ها روابط خود را با کشور‌های سنی تقویت کنند؛ بنابراین آن‌ها نمی‌خواهند سیستم کنونی ... فروبپاشد.»
مالک اینطور نتیجه گیری کرد که صدر «کارت‌های خود را به خوبی می‌شناسد، و با آن‌ها بازی می‌کند، اما به شیوه‌ای کاملا رادیکال.»
این اقدام صدر که چالشی جدی برای نظم پس از صدام است، رقبایش که مورد حمایت ایران قرار دارند را با یک معضل بزرگ مواجه کرده است.
به لحاظ نظری، آن‌ها اکنون می‌توانند دولتی تشکیل دهند که جایگزین دولت مستعفی مصطفی الکاظمی ، نخست وزیری که به عنوان سرپرست دولت کارش را ادامه می‌دهد، شود.
اما در واقعیت، تحلیلگران می‌گویند که چنین اقدامی احتمالاً باعث ناآرامی و حتی درگیری با پایگاه گسترده حامیان صدر می‌شود که قبلاً سلاح به دست گرفته اند.
برای ایران، بحران سیاسی اخیر در عراق یک تحول نامطلوب است که شکاف‌های درون شیعی را برجسته کرده و خطر تضعیف نفوذ تهران را که به نفع شیخ نشین‌های خلیج فارس است به همراه دارد.
صدر که خود را به عنوان مخالف نفوذ آمریکا و ایران معرفی می‌کند، جزئیاتی از دلایل خود برای خروج از پارلمان ارائه نکرده است و در یادداشتی آن را «فداکاری» برای وطن توصیف کرده.
به نظر می‌رسد مخالفان صدر که از سوی ایران حمایت می‌شوند، محتاطانه حرکت می‌کنند و به خوبی از ظرفیت او برای بسیج عمومی آگاه هستند. آن‌ها روز دوشنبه جلسه‌ای تشکیل دادند، اما هیچ تصمیم جدیدی اعلام نکردند.
صدر حرکت بعدی خود را اعلام نکرده است.
او سابقه اقدامات رادیکال از جمله مبارزه با نیرو‌های آمریکایی، خروج از کابینه و اعتراض علیه دولت‌ها را دارد. او سال گذشته اعلام کرد که انتخابات را تحریم خواهد کرد، اما بعد نظرش را عوض کرد.
یک منبع آگاه از دفتر او که نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما اکنون از صحنه سیاسی خارج شده‌ایم و بیایید ببینیم که یک دولت جدید بدون صدری‌ها چگونه خواهد بود.»
احسان الشمری، رئیس مرکز اندیشه سیاسی عراق، انتظار ندارد که رقبای صدر به تنهایی دولت تشکیل دهند. او گفت: «چنین حکومتی مرده به دنیا خواهد آمد، زیرا پیروان صدر نمی‌پذیرند مقتدی را در هم شکسته و از نظر سیاسی در انزوای قدرت‌های مورد حمایت ایران ببینند».
مقتدی صدر که وارث خاندانی روحانییون صدر است، پس از تهاجم آمریکا به عراق به شهرت رسید. او نیرویی متشکل از جنگجویان وفادار را تأسیس کرد که علیه نیرو‌های آمریکایی جنگیدند و بعداً با مقامات عراقی درگیر شدند.
او در سال‌های اخیر با تأکید بر اعتبار ملی‌گرایانه‌اش در عراق ، به دنبال متمایز کردن خود از گروه‌های مورد حمایت ایران بوده است.
او همچنین در حالی که از خشم عمومی علیه فساد دولتی و عدم ارائه خدمات کافی استفاده کرده، پیروان زیادی را در مناصب دولتی منصوب کرده است.
عراق از زمان انتخابات اکتبر که در آن صدر ۷۳ کرسی از ۳۲۹ کرسی را به دست آورد و جناح‌های مورد حمایت ایران عملکرد ضعیفی داشتند، به بن بست سیاسی کشیده شده است.
مخالفان صدر با ادعای اینکه در انتخابات تقلب شده است، تلاش‌های او برای تشکیل یک دولت جدید با متحدان کرد و عرب سنی را ناکام گذاشته اند.
پارلمان سه بار در انتخاب رئیس جمهور جدید - که در سیستم تقسیم قدرت عراق به یک کُرد می‌رسد- شکست خورده است، زیرا حد نصاب دو سوم به دست نیامده است.
تلاش‌های صدر برای تشکیل دولت جدید بدون احتساب گروه‌های متحد ایران نیز به جایی نرسیده است.
به گفته یکی از حاضران که نخواست نامش فاش شود، در نشست روز دوشنبه گروه‌های مورد حمایت ایران در مورد نحوه واکنش به اقدام صدر اختلاف نظر شدید وجود داشته است.
در پی این دیدار، هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح و از فرماندهان حشد الشعبی ، خواهان مداخله آیت الله علی سیستانی، روحانی عالی رتبه شیعیان عراق، برای پایان دادن به وضعیت موجود شد.
آیت الله سیستانی که جز در مواقع بحرانی به ندرت وارد امور سیاسی می‌شود، نفوذ گسترده‌ای در عراق دارد.
حمدی مالک، یکی از همکاران «موسسه واشنگتن»، انتظار دارد که ایران به دنبال آرام کردن اوضاع باشد.
او گفت: «آن‌ها نمی‌خواهند شاهد درگیری شیعیان با یکدیگر باشند و (پرهیز از آن) تلاش اصلی آن‌ها در این مرحله خواهد بود.»
او اضافه کرد: «ایران فکر می‌کند که اختلاف میان شیعیان به نفع دیگران، از جمله کشور‌های عرب خلیج‌فارس است، به کرد‌ها اجازه می‌دهد تا قدرتمندتر شوند و سنی‌ها روابط خود را با کشور‌های سنی تقویت کنند؛ بنابراین آن‌ها نمی‌خواهند سیستم کنونی ... فروبپاشد.»
مالک اینطور نتیجه گیری کرد که صدر «کارت‌های خود را به خوبی می‌شناسد، و با آن‌ها بازی می‌کند، اما به شیوه‌ای کاملا رادیکال.»
منبع:
پارسینه
ارسال نظر