حل یک معمای مرموز درباره تاریک شدن یک ستاره

یک ماهواره هواشناسی که مشاهدات منظمی را در مورد زمین انجام می‌دهد، ممکن است معمای مربوط به اینکه چرا ستاره "ابط‌الجوزا"(Betelgeuse) برای مدت کوتاهی درخشش خود را از دست داده است، حل کند.

در اواخر سال ۲۰۱۹، این ستاره غول‌پیکر سرخ که حدود ۵۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، به طور ناگهانی بسیار کم‌نورتر شد. این رویداد به عنوان "تاریکی بزرگ"(Great Dimming) شناخته می‌شود.

پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند که وجود ابری از غبار و یک نقطه خنک روی ستاره ممکن است علت تاریکی آن بوده باشد. "دایسوکه تانیگوچی"(Daisuke Taniguchi)، پژوهشگر "دانشگاه توکیو" (UTokyo) ژاپن باور دارد به لطف ماهواره‌ای که برای نظارت بر آب و هوای زمین طراحی شده است، اطلاعات بیشتری به دست خواهد آمد.

ماهواره "هیماوری۸"(Himawari-8) برای بررسی مداوم آب و هوا در ژاپن و مناطق اطراف آن استفاده می‌شود. همچنین گاهی اوقات، ستارگانی را می‌بیند که فراتر از لبه‌های زمین ظاهر می‌شوند. از جمله این ستارگان می‌توان به ابط‌الجوزا اشاره کرد که یک بار در روز ظاهر می‌شود.

تانیگوچی از داده‌های ماهواره برای جمع‌آوری مشاهدات منظم فروسرخ این ستاره استفاده کرد. به گفته وی، این داده‌ها به او امکان می‌دهند تا علت وقوع تاریکی بزرگ را تأیید کند که تا اوایل سال ۲۰۲۰ ادامه داشت. در واقع، ابری از غبار وجود داشت که توسط سیستم‌های ماهواره ثبت شد و دمای ستاره نیز تا ۱۴۰ درجه سلسیوس افت کرد.

تانیگوچی گفت: مزیت هیماواری۸ نسبت به تلسکوپ‌های دیگر این است که یک تلسکوپ نظارتی به شمار می‌رود. ما به مدت پنج سال از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، هر روز ابط‌الجوزا را می‌دیدیم.

علت تولید گرد و غبار ناگهانی مشخص نیست. ممکن است این یک موج ضربه‌ای در ستاره بوده باشد که گاز را به سمت بیرون فرستاده و سپس، گاز به صورت متراکم در آمده است. این امر می‌تواند سرد شدن ستاره در مرحله بعد را توضیح دهد؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این رویدادها مرتبط هستند یا خیر.

تانیگوچی در حال حاضر برنامه‌هایی را در مورد استفاده از هیماواری۸ برای رصد ستارگان بیشتر، بررسی تکامل و تولید غبار آنها دارد و سایر ماهواره‌های بررسی آب و هوا نیز می‌توانند به همین صورت برای ستاره‌شناسان سودمند باشند. تانیگوچی گفت: من امیدوارم پس از انتشار این مقاله، سایر ماهواره‌ها نیز اطلاعات خود را به صورت عمومی منتشر کنند.

این پژوهش، در مجله "Nature Astronomy" به چاپ رسید.

منبع: خبرگزاری ایسنا