ذهن شما چگونه به فضا‌های مختلف واکنش نشان می‌دهد؟

آیا تا به حال در خصوص «معماری عصبی» (neuro – architecture) چیزی شنیده اید؟ در صورتی که معماران ساختمانی، ساختمان‌ها را بر اساس احساسات و شادی کاربران طراحی کنند، چطور خواهد بود؟ بیمارستان‌هایی را تصور کنید که به بهبودی بیماران کمک می‌کنند؛ مدارسی که خلاقیت را تشویق می‌کنند؛ محیط‌هایی که تمرکز شما را بیشتر می‌کنند و...

این، در واقع همان «معماری عصبی» است؛ یعنی طراحی محیط‌های کارآمد نه تنها مبتنی بر پارامتر‌های فنی قانون گذاری، ارگونومی و راحتی محیط، بلکه بر اساس شاخصه‌هایی مانند احساسات، شادی، رفاه.

تا به حال چند بار به یک مکانی، اعم از پارک، پروژه‌ای ساختمانی، یک مرکز خرید رفته اید و احساس افسردگی و اضطراب کرده اید و یا به عکس، شاد و هیجان زده شده اید؟
بطور مثال شاید شما هم برایتان پیش آمده باشد که به مکانی رفته باشید و احساس گریه به شما دست داده باشد و دوست نداشته باشید آنجا را ترک کنید. این لحظات، معمولا یکی از مهیج‌ترین لحظاتی است که می‌توانید با آن روبرو شوید.

با پیشرفت‌هایی که در علوم اعضاب شکل گرفته است، هر روزه اندازه گیری شاخص‌ها و درک این مسأله که رنگ‌ها و مقیاس هخا چطور می‌توانند بر درک انسان تأثیر گذارند، آسان‌تر می‌شود. در حال حاضر استفاده از دستگاه «ام آر آی» و «واقعیت مجازی» برای درک اینکه چگونه امواج مغزی در فضا‌های متفاوت رفتار می‌کند، امکان پذیر شده است.

به طور مثال با «عینک واقعیت افزوده» می‌توانیم پیشاپیش، پروژه‌ها را به مشتری نشان دهیم ضربان قلب او را بیازماییم تا متوجه شویم زمانی که او این پروژه‌ها را می‌بیند، واکنشش چه بوده است.

نحوه اعمال معماری عصبی

هیچ دستورالعمل آماده‌ای برای این کار وجود ندارد؛ اما جزئیاتی وجود دارد که می‌توان آن را در ساخت فضا‌ها مشاهده کرد.

به طور مثال در فضا‌های آکوستیک توجه به صدا‌های محیط، بسته به نوع پروژه از اهمیت برخوردار است. باید توجه داشت آیا صدا‌های خیابانی، تمرکز و خواب افراد را مختل می‌کند؟ و آیا استفاده از مواد آکوستیک ضروری است؟

در مورد نورپردازی نیز باید نحوه ورود نو ه فضا را مشاهده کنیم. بدن انسان با نور طبیعی راحت‌تر است؛ اما اگر مقدار فراوانی از نور مصنوعی لازم بود، چه نوع رنگ و شدت نوری سبب می‌شود خیرگی ایجاد نشود؟

اگر یک فضای استراحت مانند یک رستوران یا حتی یک اقامتگاه باشد، شاید استفاده از چراغ‌های زرد بهتر باشد و سبب شود فرد احساس راحتی بکند؛ اما اگر بیمارستان باشد و یا یک محیط درمانی، شاید رنگ‌های دیگری مانند آبی و نارنجی جالب‌تر به نظر برسد.