بیماری سادیسم، از تشخیص تا درمان

سادیسم چیست؟
اختلال سادیسم را می‌توان به عنوان یک اختلال شخصیتی تعریف کرد که در آن فرد از خود رفتار‌های سادیسمی، بی‌رحمانه، تهاجمی و تحقیرآمیز بروز می‌دهد. خشونت و سوء استفاده از نشانه‌های بارز در روابط اجتماعی یک فرد سادیست است. چنین افرادی فاقد همدلی و نگرانی نسبت به دیگران هستند و از تحقیر کردن و رنج کشیدن دیگران لذت می‌برند. این اختلال شامل لذت بردن از آزار و اذیت دیگران است. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که این افراد نه تنها از آزار رساندن به دیگران لذت می‌برند بلکه از مشاهده آزار دیدن افراد توسط دیگران نیز لذت می‌برند. علائم شخص سادیسمی حداقل ۶ ماه باید ادامه داشته باشد.

علائم ابتلا به سادیسم
افراد مبتلا عمداً به تحقیر دیگران می‌پردازند، آن‌ها سعی دارند که گره و مشکلاتی را بر سر راه دیگران ایجاد کنند. این افراد تمایل دارند که دیگران را تحت کنترل خود بگیرند، برایشان فرقی ندارد که فرد مورد نظر شاگرد، زندانی، بیمار، اعضای خانواده یا والدینشان باشد و در هر صورت دوست دارند که همه را مدیریت کنند و همه مطابق میل آنان رفتار کنند.

این افراد از آسیب زدن به دیگران احساس لذت و رضایت دارند دروغ گفتن آن‌ها معمولا دلیل خاصی ندارد و بدون هیچ دلیلی این رفتار را انجام می‌دهند و معمولا سعی در ناامید کردن دیگران دارند. افراد سادیسمی برعکس انسان‌های معمولی دیگران را از به انجام رساندن کارهایشان می‌ترسانند.

افراد سادیسمی سعی دارند که برای دیگران محدودیت ایجاد کنند. مثلا همسر خود را مدام چک می‌کنند و استقلال او را می‌گیرند و بچه‌های خود را نیز گوشه گیر، بی‌اعتماد به‌نفس و ضد اجتماعی بار می‌آورند.
این افراد علاقه بیش از حد بالایی به ورزش‌های خشن، هنر‌های رزمی، سلاح‌ها، دیدن جراحت‌ها و مرگ دیگران دارند. هدف آن‌ها از خشونت و متشنج کردن فضا این است که به دیگران نشان دهند از همه قوی‌تر هستند.

علل سادیسم
طبق نظریه روانکاوی، سادیسم در واقع ریشه در دوران کودکی و رابطه‌ای که فرد با مراقبان داشته است، برمی‌گردد. تربیت جنسی و نکات تربیتی فرزندان از جمله مواردی است که می‌تواند از بروز اختلالات جنسی، چون دگرآزاری جلوگیری نماید. به صورت کلی عوامل موثر در ایجاد این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

در خانواده‌هایی که این اختلال وجود دارد، ممکن است اختلال از طریق ژن‌ها منتقل شود و جنبه ارثی داشته باشد
اختلالات هورمونی
روابط بیمارگونه‌ای که کودک از سرآغاز زندگی درگیر آن‌ها بوده است
وجود سابقه سوء رفتار جنسی در پیشینه زندگی افراد آزارگر
وجود سایر اختلالات روانی

انواع مختلف سادیسم
هر فردی که به اختلال سادیست مبتلا است می‌تواند یکی یا چندتا از خصوصیات زیر را در خود به نمایش بگذارد.

سادیسم بی‌مهره
این نوع سادیست کاملا مخالف سه نوع دیگر است. زیرا این افراد به شدت احساس ناامنی می‌کنند و به شدت ترسو هستند. این افراد تخیلات خصمانه خود را مطرح می‌کنند و برای حمله افراد ناتوان و ضعیف را انتخاب می‌کنند. این افراد حتما باید تحت حمایت گروهی قرار بگیرند.

سادیسم انفجاری
این نوع شخصیت سادیستی به خشونت غیرقابل پیش بینی مشهور هستند، زیرا آن‌ها از زندگی خود ناامید هستند. زمانیکه این افراد احساس تحقیر شدن یا ناامیدی می‌کنند کنترل خود را از دست می‌دهند و انتقام بدرفتاری را می‌گیرند. این رفتار‌های خشونت آمیز از طریق عصبانیت، حملات ترسناک به دیگران، به ویژه اعضای خانواده و خشم غیرقابل کنترل نشان داده می‌شود. به طور کلی، سادیست‌های انفجاری در یک شرایط خاص به طور ناگهانی احساس خطر می‌کنند و با تغییرات ناگهانی خود دیگران را شوکه می‌کنند. این نوع افراد دارای شخصیتی مرزی هستند و به راحتی عصبانی و خشمگین می‌شوند. در حالی که خشونتی که این افراد دارند مختص یک فرد خاص است، اما عمدتا به عنوان یک تخلیه احساسی و راهی برای بیرون کشیدن احساساتی است که در درون خود دارند. این افراد پس از انفجار خشمی که تجربه می‌کنند معمولا پشیمان می‌شوند.

سادیسم ستمگرانه
این نوع سادیست یکی از ترسناک‌ترین و ظالمانه‌ترین انواع زیرگروه‌های این اختلال روانی است. زیرا این افراد از تهدید و داشتن عمل وحشیگرانه برای آزار دیگران لذت می‌برند. این افراد قربانی‌های خود را مجبور به اطاعت و تسلیم شدن در برابر خود می‌کنند. این زیرگروه تا حدودی شبیه به سادیسم انفجاری است. اما سادیست‌های ظالم بسیار ظالمانه‌تر و روشمندتر رفتار می‌کنند. این افراد برای انتقام ناامیدی و رفتار تحقیرآمیز حمله نمی‌کنند بلکه اینکار را به عنوان ابزاری برای ایجاد رعب و وحشت استفاده می‌کنند. این افراد به طور مداوم عصبانی هستند و این خشم را بروز می‌دهند.

تفاوت قابل توجه دیگر بین سادیست‌های انفجاری و سادیست‌های ستمگر این است که سادیست‌های ظالم با دقت تمام قربانیان خود را انتخاب می‌کنند تا مطمئن شوند که هنگام حمله به آن‌ها گزینه مقابله‌ای نخواهد داشت. سادیست‌های ستمگر به طور کلی از اعتماد به نفس پایین و ناامنی‌های درونی رنج می‌برند و به شدت سعی در پنهان کردن این خصوصیات خود دارند؛ بنابراین با ایجاد رعب و وحشت و آزار دادن قربانیان می‌توانند احساس برتری را نسبت به اطرافیان خود داشته باشند.

سادیسم اجبارگر
این دسته از افراد معمولا در میان گروهبانان نظامی، ناظران زندان‌ها، روسای دانشگاه‌ها، افسران پلیس و …. یافت می‌شوند. زیرا آن‌ها در مقامی هستند که فکر می‌کنند می‌توانند افرادی که قوانین را نقض می‌کنند مدیریت کنند و آن‌ها را تنبیه کنند. گرچه آن‌ها معتقدند که این کار را برای منافع مشترک انجام می‌دهند، اما انگیزه‌های عمیق‌تر و فراتری از این قضیه وجود دارد. این سادیست‌ها به طور کلی قانون شکنان را در حیطه کاری خود یا به طور کلی در جامعه جستجو می‌کنند و شدیدترین مجازات‌هایی را که می‌توانند برای آ‌ن‌ها داشته باشند اعمال می‌کنند.

اگر سادیست‌های اجبارگر بتوانند در جامعه به سمتی از جمله رئیس زندان یا پلیس برسند می‌توانند اقدامات ظالمانه‌ای را انجام دهند که به دلیل موقعیتی که دارند افراد اصولا رفتار آن‌ها را عادلانه تلقی می‌کنند. هرچه این افراد دیگران را بیشتر مورد ظلم و تنبیه قرار دهند بیشتر احساس قدرت می‌کنند. این رفتار رفته رفته به یک نوع اعتیاد تبدیل می‌شود به طوری که فرد سادیست نمی‌تواند دیگر آن را کنترل کند چرا که از انجام آن لذت می‌برد.

تشخیص سادیسم
برای تشخیص سادیسم جنسی، طبق راهنمای DSM-۵ فرد باید تحریک جنسی مداوم و شدید ناشی از ایجاد یا خیال پردازی را درباره آزار دیگران چه از نظر جسمی چه از نظر روحی بدون رضایت وی تجربه کنند. این علائم باید حداقل به مدت شش ماه وجود داشته باشد و باعث پریشانی شدید یا اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا زمینه قابل توجه دیگری از زندگی روزمره فرد شود. اگر با صفات اختلال شخصیت ضد اجتماعی، عدم صداقت و عدم همدلی و پشیمانی همراه شود سادیسم جنسی می‌تواند بسیار خطرناک باشد و درمان آن دشوار است.

درمان اختلال سادیسم
روانپزشک بعد از بررسی‌های متعدد می‌تواند درمان مناسب را برای بیمار تجویز کند که در این قسمت به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

روان درمانی
اگرچه که نوع اختلال شخصیتی این افراد با یکدیگر متفاوت است، اما می‌توان با انجام جلسات مشاوره و روان درمانی توسط فرد با تجربه بخش زیادی از علائم سادیسم را از بین برد.

دارو درمانی
دارو‌های آرام بخش نیز وجود دارند که می‌توانند از میل فرد به خودکشی، خشونت‌های بی جا، پرخاشگری و اضطراب و افسردگی جلوگیری کنند که به افراد سادیسمی هم تجویز می‌شوند.

فرد سادیستیک بدرفتاری عمدی با قربانی خود را بسیار خوشحال کننده می‌داند. حتی از عذاب، رنج، پریشانی و درماندگی او لذت می‌برد. معمولاً قربانیان غریبه‌هایی هستند که دارای برخی خصوصیات مشترک مانند سن، ظاهر یا شغل باشند. آن‌ها نماد چیز‌هایی هستند که این فرد می‌خواهد تنبیه کند یا از بین ببرد. روان‌درمانی تحلیلی و رفتاردرمانی، شرکت در گروه‌های خودیاری و همچنین خانواده درمانی، کاهش استرس‌های محیطی و دارو برای درمان سادیسم به کار می‌رود.