فرد جدي نمي تواند بخندد

پادشاهان اروپايي نيز در سال‎هاي دور، هميشه كساني را در قصر خود داشتند كه آن‎ها را مي‎خنداندند. شايد مشهورترين اين بذله‎گويان، «ريچارد تارلتون» بود كه در دربار ملكه اليزابت اول خدمت مي‎كرد و مي‎گويند كه او بيش از گروه پزشكي ملكه، به سلامتي او كمك كرد.
گونه‎هاي مشرب خوش و شوخ طبعي
به رغم بررسي‎هاي مختلفي كه درباره‎ي مشرب خوش به عمل آمده، هنوز ميان كارشناسان، بر سر اين‎ كه مشرب خوش به راستي چيست، وحدت نظري وجود ندارد. در واقع هنوز تعريف واحد و جامعي از آن ارائه نشده است. به اعتقاد اغلب صاحب‎نظران، مشرب خوش، به خودي خود يك احساس مثبت نيست، اما مي‎تواند منجر به احساسات خوب شود كه از جمله‎ي آن‎ها مي‎توان به شادي، سعادت، خوشي، عشق، اميد، ايمان و قدرت اراده اشاره كرد مشرب خوش يك رفتار نيست، گر چه مي‎تواند اقدامات و رفتارهايي از قبيل تبسم و خنده را به وجود آورد. با اين حال مي‎توان گفت كه مشرب خوش و بذله، يك ادراك و تصور است؛ به اين علت كه ممكن است كسي از يك حرف بامزه خنده‎اش بگيرد و ديگري به همان حرف نخندد. با اين حال، با توجه به بعضي از تعاريفي كه درباره‎ي مشرب خوش ارائه شده، مي‎توان گفت كه مشرب خوش داراي دو جنبه‎ي اصولي است كه به زبان ساده نوعي بده و بستان هستند. يكي آن‎ كه بذله و مشرب خوش را مي‎توان جذب نمود يا آن را تجربه كرد و ديگر اين كه مي‎توان آن را ابراز كرد و با ديگران در ميان گذاشت. هر كسي به گونه‎اي داراي مشرب خوش است، هر چند ممكن است كسي با توجه به تجارب خود منكر اين كيفيت باشد. در ميان كساني كه درباره‎ي مشرب خوش مطالعه كرده‎‎اند. «مك گي» به سه عاملي اشاره مي‎كند كه بايد وجود داشته باشند تا مشرب خوش شكل بگيرد:
1- منبعي كه بتواند محرك بالقوه‎‎‎اي به حساب آيد.
2- شناختي كه بتواند اين بذله يا مشرب را درك كند.
3- پاسخي كه خنده‎‎دار بودن رفتار يا گفتار را نشان دهد.
انواع بذله و مشرب خوش
بذله‎گويي و زدن حرف‎هاي بامزه و نشان دادن مشرب خوش، انواع مختلفي دارد كه در بسياري از موارد با يكديگر همپوشي‎هايي پيدا مي‎كنند. در ادامه‎ي مطلب، به انواع بذله‎ها اشاره كرده‎ايم.
1- تقليد و اداي كسي را درآوردن: مي‎‎توان با تقليد از كسي يا چيزي سبب خنده شد. ثابت شده است كه اين رفتار مي‎تواند در برخورد و مقابله با استرس مفيد واقع گردد، مشروط بر آن كه به عزت نفس خدشه‎اي وارد نكند. برخورد مبالغه‎آميز با رفتارها و ويژگي‎هاي شخصيتي، نمونه‎هايي هستند كه مي‎توان به آن اشاره كرد.
2- طنز: در حالي كه تقليد و طنزگويي وجوه مشترك فراوان دارند، طنز معمولاً حالت نوشته دارد كه اشكالات اجتماعي و شخصي را بيان مي‎كند.
3- دلقك‎بازي: در روزگار گذشته، بسياري از بازيگران سينما با ادا درآوردن و با دلقك‎بازي درصدد خنداندن اشخاص بودند. سر خوردن روي پوست موز، پرتاب كردن بشقاب خامه و بستني به صورت ديگران نمونه‎هايي بود كه براي خنداندن ديگران از آن استفاده مي‎شد.
4- مسخره‎بازي: نوع ديگر مشرب خوش و بذله، مسخره‎بازي و رفتارهاي چرند است. مثل اين كه فيلمي تهيه كنيم كه در آن مثلاً پلنگ بستني بفروشد، يا گاوها پشت فرمان اتومبيل رانندگي كنند.
5- رويدادهاي شگفت‎انگيز، طنز و طعنه: اشاره به دو رويدادي است كه به اتفاق، بذله‎‎اي را مي‎سازند. مثل اين كه كسي براي شما پاكتي بفرستد، آن را باز كنيد و ببينيد كه يك اسكناس يك صد دلاري به شما هديه كرده است و لحظه‎اي بعد پاكت ديگري به دستتان برسد كه نشان بدهد مبلغ يك صد دلار از حساب بانكي شما برداشت شده است.
6- ايهام و جناس: صحبت‎ها و رفتارهاي بامزه‎اي هستند كه به شكلي مدبرانه، در قالب ايهام بيان مي‎شوند. استفاده از يك كلمه با معاني مختلف، نمونه‎اي است كه مي‎توان به آن اشاره كرد.
7- زخم زبان و تمسخر: زخم زبان، نوعي بذله‎گويي است كه با خود، نيشي به همراه دارد و در واقع خشمي را بيان مي‎كند. در واقع مي‎توان گفت كه زخم زبان نوعي انتقام كلامي است. كسي كه زخم زبان مي‎زند، مي‎خواهد به طرزي اجتماع پسند، منظور و ناراحتي خود را بيان كند. خيلي‎ها پس از آن كه حرفشان را در قالب زخم زبان زدند، مي‎گويند: «شوخي مي‎كنم.»
8- طنز تلخ: و بالاخره مي‎توان به طنز تلخ اشاره كرد كه معمولاً به شكلي با حادثه‎ي مرگ در ارتباط است. بعضي‎ها به طنز تلخ «لاس زدن با موضوع مرگ» مي‎گويند. توجه داشته باشيد كه مرگ، يكي از هراس‎هاي انسان است و معمولاً سعي مي‎شود با حرف‎‎هاي خنده‎دار با آن برخورد شود تا از شدت نگراني‎ ناشي از آن بكاهد.
شوخ طبعي
درست همان طور كه صاحب‎نظران به انواع مختلف مشرب خوش و بذله‎ توجه كرده‎اند، مي‎توان به انواع مختلف شوخ طبعي‎ها نيز اشاره كرد. همه به شكلي و در زمينه‎اي شوخ طبعي دارند، اما ياد دادن شوخ طبعي به ديگران ساده نيست. دكتر «ريموند مودي» در كتاب «خنده بعد از خنده» به چهار نوع شوخ طبعي اشاره كرده است:
1- مرسوم و سنتي: در نظام شوخ طبعي مرسوم و متعارف، دو يا چند نفر موضوع مضحك و خنده‎داري پيدا مي‎كنند، به اتفاق درباره‎اش حرف مي‎زنند و مي‎خندند.
2- شوخي و شوخ طبعي در مهماني‎ها: در بسياري از مهماني‎ها كساني پيدا مي‎شوند كه نقل محفل مي‎شوند و با حرف‎ها و حركات خنده‎دار خود ديگران را مي‎خندانند. لطيفه و مزاح‎گويي در مجالس و مهماني‎ها، نمونه‎اي است كه مي‎توان به آن اشاره كرد.
3- شوخ طبعي خلاق. نمونه‎اش را در كساني مي‎يابيم كه كارشان نوشتن بذله و لطيفه است. اين اشخاص اغلب بسيار بانمك، خوش مشرب وبه شدت خلاق هستند. اين‎ها مي‎توانند در هر مطلب و هر موضوعي نكته‎‎ي بامزه‎اي پيدا كنند.
4- آزاده و ورزشكار: و بالاخره به كساني بر مي‎خوريم كه مي‎توانند به كارهاي خودشان بخندند و از انسان بودن خودشان لذت ببرند. آن‎ها با خنديدن به اشكالات و عيوب خود، اغلب در موقعيت شادي به سر مي‎برند. مراحل استفاده از مزاح درماني
1- بياموزيد كه زندگي را بيش از اندازه جدي نگيريد: سرپرستار بخش سرطان يكي از بيمارستان‎هاي بزرگ، به كمك بنياد "هايت"، مأموريت يافت تا در بخش سرطان بيمارستاني كه در آن كار مي‎كرد از مشرب خوش براي كمك به درمان بيماران سرطاني استفاده كند. او مي‎گويد: «در طبقه‎اي كه من در آن كار مي‎كنم، از سياست به خصوصي پيروي مي‎كنيم. ما مي‎گوييم كارتان را جدي بگيريد اما به خودتان سخت نگيريد.» او معتقد است كه بايد به خودتان بيش از كارتان بها بدهيد.
2- براي هر روز خود يك موضوع فرح بخش در نظر بگيريد: اگر خوب نگاه كنيد، مي‎بينيد همواره در پيرامونتان موضوع‎هاي مضحك و خنده‎دار هست كه مي‎توانيد به آن‎ها بخنديد. البته مواقعي هست كه خنديدن درست و مطلوب نيست. در لحظات و مواقع جدي، خنده‎ و مزاح مي‎تواند بي‎ادبي تلقي شود. از اين رو به هنگام خنديدن و مزاح كردن، رعايت احتياط را بكنيد.
3- قوه‎ي تخيل و خلاقيت خود را افزايش دهيد: مشرب خوش و مزاح كردن و لطيفه گفتن، هميشه اقدامي خلاق است. به اين موضوع توجه كافي داشته باشيد.
الف_ براي افزايش قوه‎ي تخيل خود بيشتر كتاب بخوانيد و كمتر تلويزيون تماشا كنيد.
ب_ هر زمان كه مي‎توانيد داستان يا لطيفه‎اي بنويسيد
ج_ با بچه‎ها بازي كنيد. بچه‎ها از قوه‎ي تخيل بسيار زيادي برخوردارند. ممكن است برخي از تخيلات آن‎ها به شما هم منتقل شود.
د_ به سياحت و كشف و اكتشاف بها بدهيد. كارهاي شجاعانه بكنيد. به موزه برويد و هنرهاي زيبا را تماشا كنيد.ه_ چيزي از خود خلق كنيد. كتاب آشپزي بخريد و آشپزي كنيد. براي روز تولد امسالتان، شخصاً هديه‎اي بسازيد. برنامه بريزيد و به اكناف دنيا سفر كنيد. سرگرمي و تفريح جديدي را شروع كنيد. دنيا را به مكان بهتري براي زندگي تبديل كنيد.
4- به هنگام توصيف يك ماجرا، يا يك حكايت، از روش‎هاي مبالغه‎آميز استفاده كنيد: از استعاره‎ها استفاده‎ي كنيد. استفاده مبالغه‎آميز از استعاره مي‎‎تواند توليد خنده بكند.
5- يك كتابخانه از مزاح‎ها و شوخي‎ها تهيه كنيد: يكي از لازمه‎هاي مقابله، استفاده از منابع موجود است كه مي‎‎تواند شامل همه چيز بشود. براي لطيفه‎ درماني، منابع، شامل استفاده‎ي همه جانبه از كتاب‎ها، نوارها، ويديوها و حتي اسباب‎بازي‎ها و مثلاً تفنگ‎هاي آب‎پاش مي‎شود. بخشي از اتاق يا منزلتان را به كتابخانه‎اي براي شوخي درماني اختصاص دهيد.مي‎توانيد دفترچه‎اي بخريد و درآن هر لطيفه‎اي را كه به نظرتان جالب مي‎رسد يادداشت كنيد. سواي مطالب نوشتني، مي‎توانيد از كارتون‎ها، نوشته‎هاي جالب، روزنامه‎ها، اشعار عاشقانه و عكس‎هاي مختلف استفاده نماييد.
6- از انواع مشرب‎هاي خوش استفاده كنيد: لطيفه گفتن و بذله‎گويي، تنها يك اقدام براي داشتن مشرب خوش است، هر چند اولين مطلبي است كه با شنيدن موضوع مشرب خوش به ياد آن مي‎افتيم. اما مشرب خوش، تنها محدود به گفتن لطيفه نيست. هر چه دسترسي به انواع مطالب شوخ طبعانه بيشتر باشد، بهتر مي‎توان از اين ابزار براي مقابله با استرس استفاده نمود. از جمله ساير روش‎هاي رسيدن به مشرب خوش مي‎توان به سينما، تئاتر، كتاب‎ها، موسيقي، تلويزيون و كمدي اشاره كرد. مشرب خوش و سرگرمي، در ضمن بسيار سازگار هستند، هر چند ممكن است هميشه با هم يكي نباشند. سعي كنيد و گوش به زنگ باشيد تا انواع اشكال شوخ طبعي را به زندگيتان راه دهيد.
7- به شبكه‎ ي شوخ طبعي دسترسي داشته باشيد: بارها اتفاق مي‎افتد كه در جريان زندگي روزانه، روحيه‎تان را از دست مي‎دهيد. به اين لحظات توجه داشته باشيد. اغلب آن‎ها زودگذر هستند و مي‎توانيد فكري به حالشان بكنيد. اما اگر افسردگي و احساس كسالت طولاني‎تر شد،‌ احتمالاً لازم است كه از افراد ديگر و كساني كه مي‎توانند در اين زمينه به شما كمك كنند، مساعدت بگيريد. همه‎ي ما، كساني را مي‎شناسيم كه مي‎توانند ما را بخندانند. حتي گاه، وقتي اسم اين اشخاص را مي‎‎شنويم و يا به زبان مي‎آوريم، خنده‎مان مي‎گيرد. از سوي ديگر تا حد امكان از معاشرت با اشخاص بدبين و بدخلق خودداري نماييد. مجبور نيستيد با كشتي آن‎ها به اعماق درياها برويد.
8- بر عزت نفس خود بيفزاييد: خنديدن در شرايطي كه عزت نفس پايين است، دشوار مي‎نمايد. مواقعي هست كه همه‎ي ما خودمان را چاق، زشت، يا احمق و خرفت ارزيابي مي‎كنيم. در اين مواقع مسلماً خنديدن و مزاح كردن دشوار مي‎شود. در اين‎جا بد نيست كه به قانون اينشتين توجه كنيد كه همه چيز را نسبي مي‎داند. حقايق را از افسانه‎ها جدا كنيد. همه روزه به خودتان تأييدهاي مثبت بدهيد. خودتان را دوست بداريد و بر توان‎مندي‎هاي خود ارج بگذاريد.