خودکارآمدی؛ چرا باید خودمان را باور داشته باشیم؟
پارسینه: به گفتهٔ آلبرت باندورا، روانشناسی که خودش در ابتدا این مفهوم را به وجود آورد، خودکارآمدی قضاوتی شخصی از چگونگی انجام کارهایی است که تأثیرات آنها به آینده مرتبط میشود. باندورا، خودکارآمدی را به عنوان «باور شخص به موفقیت در یک موقعیت خاص یا انجام یک وظیفه است.» حس خودکارآمدی میتواند نقش مهمی در رسیدن به اهداف، انجام وظایف و فائق آمدن بر چالشها داشته باشد. نظریهٔ خودکارآمدی بر مرکز نظریهٔ اجتماعی-شناختی باندورا تکیه دارد. نظریهای که بر نقش یادگیری مشاهدهای و تجربیات اجتماعی در رشد شخصیت تأکید میکند.
۰۴ خرداد ۱۴۰۱ - ۲۲:۰۰
۰
کد خبر: ۷۷۷۲۴۴

چه چیزی باعث میشود که برخی پس از شکست دوباره برخیزند درحالیکه عدهای تسلیم میشوند؟ آنها از کجا این قدرت را پیدا میکنند تا ادامه دهند؟
اولاً آنها میدانند که چطور به مسائل واقعبینانه نگاه کنند، چه موقع از عملکرد خود نقد کنند و کی خودشان را تحسین کنند. متأسفانه این نوع از اندیشیدن آسان به دست نمیآید. اکثر ما انسانها به خودمان را باور نداریم و به جای دیدن پیشرفت و ترقی، شکستها را راحتترمیبینیم. ما پس از هر عقبنشینی خسته و کوفته میشویم. راهکارهای زیر میتواند به شما کمک کند تا خودتان را باور داشته باشید و انعطافپذیری خود را در مواجهه با شکست افزایش دهید.
اولاً آنها میدانند که چطور به مسائل واقعبینانه نگاه کنند، چه موقع از عملکرد خود نقد کنند و کی خودشان را تحسین کنند. متأسفانه این نوع از اندیشیدن آسان به دست نمیآید. اکثر ما انسانها به خودمان را باور نداریم و به جای دیدن پیشرفت و ترقی، شکستها را راحتترمیبینیم. ما پس از هر عقبنشینی خسته و کوفته میشویم. راهکارهای زیر میتواند به شما کمک کند تا خودتان را باور داشته باشید و انعطافپذیری خود را در مواجهه با شکست افزایش دهید.
زمانیکه با ناراحتی روبرو شدید چه آن ناراحتی از دست دادن خانه، مشکلات پولی یا مسائل ارتباطی باشد، آسان هست که مدام درمورد ناکامیها فکر کنید. این کار به سود هیچ کس حتی خودتان هم نیست. به جای فکر کردن درمورد شکستها، تلاش کنید تا از موفقیت خود لذت ببرید هرچند شاید از نظر دیگران کوچک و ناچیز به نظر برسد.
به عبارت دیگر «مثبت فکر کنید». آیا پوچ به نظر میرسد؟ مثبت اندیشی قدرت فوقالعادهای دارد، تا هنگام مواجهه با بدترینها امیدوار باشید، هنگامی که اوضاع الان ناخوشایند است آینده روشنتری را تصور کنید یا هنگام کم آوردن نسبت به دنیا احساس شکرگزاری داشته باشید. صرفاً اندیشه خوب داشتن باعث حل مشکلات نمیشود، بلکه به شما ذهنیت مثبتی میدهد تا باور داشته باشید که در شرایط سخت نیز میتوانید رو به جلو حرکت کنید.
تعریف خودکارآمدی
از دیدگاه باندورا، خودکارآمدی باوری است که شخص به قابلیتهای خود برای سازماندهی و اجرای اقدامات لازم در موقعیتهای پیش رو دارد. به عبارت دیگر، خودکارآمدی ایمان شخص به تواناییهای خود برای موفقیت در یک موقعیت مشخص است. باندورا چنین ایمانی را عامل تعیینکننده طرز فکر، نحوه رفتار و احساسات مردم میداند.
از زمانی که باندورا مقاله خود را با عنوان «خودکارآمدی: به سوی نظریه یکپارچهسازی تغییرات رفتاری» در سال ۱۹۹۷ به چاپ رساند، این موضوع به یکی از مشهورترین مباحث در روانشناسی تبدیل شده و تحقیقات زیادی پیرامون آن صورت گرفته است.
اما چرا خودکارآمدی در بین روانشناسان و مربیان از چنین اهمیتی برخوردار است؟ زیرا همانطور که باندورا و سایر پژوهشگران نشان دادهاند، خودکارآمدی روی همه چیز تاثیر میگذارد، از حالتهای روانشناختی گرفته تا رفتاری که منجر به ایجاد انگیزه و تحرک میشود.
از زمانی که باندورا مقاله خود را با عنوان «خودکارآمدی: به سوی نظریه یکپارچهسازی تغییرات رفتاری» در سال ۱۹۹۷ به چاپ رساند، این موضوع به یکی از مشهورترین مباحث در روانشناسی تبدیل شده و تحقیقات زیادی پیرامون آن صورت گرفته است.
اما چرا خودکارآمدی در بین روانشناسان و مربیان از چنین اهمیتی برخوردار است؟ زیرا همانطور که باندورا و سایر پژوهشگران نشان دادهاند، خودکارآمدی روی همه چیز تاثیر میگذارد، از حالتهای روانشناختی گرفته تا رفتاری که منجر به ایجاد انگیزه و تحرک میشود.
نقش خودکارآمدی
تقریبا همه افراد میتوانند اهدافی را که میخواهند، کسب کنند، چیزهایی که میخواهند عوض کنند، تغییر دهند و چیزهایی را که دوست دارند، به دست آورند. با این حال بیشتر مردم این را نیز میدانند که عملی کردن این نقشهها و برنامهها چندان ساده نیست. باندورا و دیگران کشف کردهاند خودکارآمدی میتواند نقش مهمی در نحوه مواجهه شخص با اهداف، چالشها و کارهایش ایفا کند.
افرادی که خودکارآمدی بالایی دارند:
مشکلات و مسائل چالشبرانگیز را به چشم تمرینی برای کسب مهارت میبینند.
به فعالیتهایی که در آنها شرکت میکنند علاقهی بیشتری پیدا میکنند.
در برابر علاقهمندیها و فعالیتهای خود احساس تعهد و وظیفهشناسی میکنند.
موانع و شکستها دلسردشان نمیکند و خیلی زود آنها را پشت سر میگذارند.
به فعالیتهایی که در آنها شرکت میکنند علاقهی بیشتری پیدا میکنند.
در برابر علاقهمندیها و فعالیتهای خود احساس تعهد و وظیفهشناسی میکنند.
موانع و شکستها دلسردشان نمیکند و خیلی زود آنها را پشت سر میگذارند.
افرادی که خودکارآمدی ضعیفی دارند:
از کارهای چالشبرانگیز اجتناب میکنند.
باور دارند کارها و موقعیتهای دشوار فراتر از حد تواناییهای آنهاست.
روی شکستها و نتایج منفی تمرکز میکنند.
به سرعت اعتماد خود نسبت به قابلیتها و توانمندیهایشان را از دست میدهند.
باور دارند کارها و موقعیتهای دشوار فراتر از حد تواناییهای آنهاست.
روی شکستها و نتایج منفی تمرکز میکنند.
به سرعت اعتماد خود نسبت به قابلیتها و توانمندیهایشان را از دست میدهند.
منشاء خودکارآمدی
ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که خودکارآمدی چگونه به وجود میآید؟ در حقیقت این باورها از اوایل دوران کودکی و زمانی که کودک در حال سر و کله زدن با مجموعهای از تجربهها، وظایف و موقعیتهای گوناگون است شکل میگیرد. با این حال رشد خودکارآمدی در دوران جوانی متوقف نمیشود، بلکه در طول زندگی و با کسب مهارتهای جدید، تجربهها و ادراک گوناگون ادامه پیدا میکند.
بر طبق نظریه باندورا خودکارآمدی از چهار منبع عمده سرچشمه میگیرد:
۱. تجربههای موفقیتآمیز
باندورا میگوید: «موثرترین راه برای به وجود آمدن حس قویِ کارآمدی از طریق تجربههای موفقیتآمیز است.» اینکه بتوانیم کاری را موفقیتآمیز به انجام برسانیم حس خودکارآمدی ما را تقویت میکند. البته ناکامی در انجام تمام و کمال یک وظیفه و یا یک چالش نیز میتواند به همان نسبت حس خودکارآمدی را در ما کاهش داده و تضعیف کند.
۲. الگوبرداری اجتماعی
یکی دیگر از سرچشمههای مهم خودکارآمدی زمانی است که موفقیت سایر افراد در به سر انجام رساندن یک کار را نظاره کنیم. باندورا میگوید: «هنگامی مردم افرادی مانند خودشان را میبییند که با تلاش بیوقفه موفق میشوند، باور پیدا میکنند که خود نیز از تواناییهای لازم برای موفقیت در کارهای مشابه برخوردارند.»
۳. ترغیب اجتماعی
باندورا همچنین عنوان میکند که میتوان مردم را متقاعد کرد که دارای مهارتها و تواناییهای لازم برای رسیدن به موفقیت هستند. موقعیتی را به یاد آورید که شخصی حرف مثبت و تشویقآمیزی به شما گفت و همان حرف کمکتان کرد تا به هدف خود برسید. شنیدن تشویق و ترغیب از زبان دیگران به شما کمک میکند تا از تردیدهایی که نسبت به خود دارید دست بکشید و در عوض، تمام تلاش خود را روی کاری که پیش رو دارید متمرکز کنید.
۴. واکنشهای روانشناختی
بر طبق نظریه باندورا خودکارآمدی از چهار منبع عمده سرچشمه میگیرد:
۱. تجربههای موفقیتآمیز
باندورا میگوید: «موثرترین راه برای به وجود آمدن حس قویِ کارآمدی از طریق تجربههای موفقیتآمیز است.» اینکه بتوانیم کاری را موفقیتآمیز به انجام برسانیم حس خودکارآمدی ما را تقویت میکند. البته ناکامی در انجام تمام و کمال یک وظیفه و یا یک چالش نیز میتواند به همان نسبت حس خودکارآمدی را در ما کاهش داده و تضعیف کند.
۲. الگوبرداری اجتماعی
یکی دیگر از سرچشمههای مهم خودکارآمدی زمانی است که موفقیت سایر افراد در به سر انجام رساندن یک کار را نظاره کنیم. باندورا میگوید: «هنگامی مردم افرادی مانند خودشان را میبییند که با تلاش بیوقفه موفق میشوند، باور پیدا میکنند که خود نیز از تواناییهای لازم برای موفقیت در کارهای مشابه برخوردارند.»
۳. ترغیب اجتماعی
باندورا همچنین عنوان میکند که میتوان مردم را متقاعد کرد که دارای مهارتها و تواناییهای لازم برای رسیدن به موفقیت هستند. موقعیتی را به یاد آورید که شخصی حرف مثبت و تشویقآمیزی به شما گفت و همان حرف کمکتان کرد تا به هدف خود برسید. شنیدن تشویق و ترغیب از زبان دیگران به شما کمک میکند تا از تردیدهایی که نسبت به خود دارید دست بکشید و در عوض، تمام تلاش خود را روی کاری که پیش رو دارید متمرکز کنید.
۴. واکنشهای روانشناختی
پاسخها و واکنشهای احساسی ما به موقعیتهای گوناگون نیز نقش پررنگی در خودکارآمدی ایفا میکنند. وضعیت روحی، حالت عاطفی، واکنشهای فیزیکی و سطح استرس همگی میتوانند روی احساس فرد نسبت به قابلیتهایش در یک موقعیت خاص تاثیرگذار باشند. برای مثال استرس و نگرانی شدید پیش از صحبت در جمع، میتواند منجر به ایجاد حس خودکارآمدی ضعیف در فرد در موقعیتهای مشابه بشود.
البته باندورا همچنین بیان میدارد که «تنها شدت واکنش احساسی و فیزیکی نیست که اهمیت دارد، بلکه چگونگی ملاحظه و تفسیر این واکنشها از سوی دیگران نیز مهم است». یادگیری روشهای به حداقل رساندن اضطراب و بالا بردن روحیه هنگام مواجهه با یک مشکل میتواند به افراد کمک کند که سطح خودکارآمدیشان را افزایش دهند.»
البته باندورا همچنین بیان میدارد که «تنها شدت واکنش احساسی و فیزیکی نیست که اهمیت دارد، بلکه چگونگی ملاحظه و تفسیر این واکنشها از سوی دیگران نیز مهم است». یادگیری روشهای به حداقل رساندن اضطراب و بالا بردن روحیه هنگام مواجهه با یک مشکل میتواند به افراد کمک کند که سطح خودکارآمدیشان را افزایش دهند.»
/فرادید
0
کپی لینک
ارسال نظر

جشن نوروز با اجرای دفنوازان و تنبورنوازان زن و مرد در طاقبستان + تصاویر

از قطار تا دریاچه؛ امکانات جالب بوستان بعثت تهران + عکس

جشن بزرگ نوروز در خواف با دوتار نوازی دیدنی + فیلم

لحظه بوسیدن دست پدر دختر حافظ قرآن توسط روحانی در پخش زنده + فیلم

خواص عجیب ترین گل دارویی +عکس

جشن نوروزگاه روستای حیدره قاضیخانی همدان+ تصاویر

وقتی قیمت پهپاد مهاجر ۶ از میگ ۲۹ بالا می زند+ تصاویر

بزرگترین سنگ طلای جهان در دید عموم قرار دارد+ عکس
تمسخر اوکراین توسط رسانه روسی حاشیه ساز شد+ فیلم (۵ نظر)
تغییر عقیده شروین حاجی پور درباره ایرج طهماسب! + عکس (۳ نظر)
کشف قایق اشراف زاده مصری در یک دالان مخفی + تصاویر (۲ نظر)
چرا هیچ پرنده ای بر فراز کعبه پرواز نمی کند؟ (۲ نظر)
صحنه دیده نشده از انتقادات ایرج طهماسب علیه رژیم پهلوی + فیلم (۲ نظر)
رمزگشایی از استراتژی مدیر شبکه سه علیه علیخانی و فردوسی پور (۲ نظر)
کنایه سنگین ابطحی به امیرعبداللهیان+ عکس (۲ نظر)
مازیار لرستانی: با ریش چه جیگری شدم+ فیلم (۱ نظر)
عکس های خاص مریم مومن دیدنی است (۱ نظر)
قهرمانی تاج در آسیا با کمک بازیکنان پرسپولیس بود؟ + فیلم (۱ نظر)
دردناک ترین ماشین شکنجه تاریخ چگونه سازنده اش را قربانی کرد؟ + عکس (۱ نظر)
حمله چند خانم بی حجاب به یک زن محجبه در قم + فیلم (۱ نظر)
دختر ۱۴ ساله کوچکترین مادر ۱۴۰۱ ایران شد + فیلم (۱ نظر)
پوشش عجیب علی شمخانی در مراسم افطاری+ عکس (۱ نظر)
رقص و حرکات موزون حامد آهنگی وسط ویژه برنامه نوروزی با اجرای جواد یساری+ فیلم (۷۶ نظر)
روسیه هواپیمای ۶ میلیارد دلاری خود را آزمایش کرد (۴۶ نظر)
پیشنهاد بیشرمانه محمود شهریاری به الهام چرخنده!+ فیلم (۲۹ نظر)
خبرساز شدن پهپاد جدید ایرانی در رسانه های خارجی + فیلم (۲۷ نظر)
نخ کردن سوزن به ساده ترین شکل ممکن + فیلم (۲۴ نظر)
اولین عکس از سوخوهای آماده تحویل به ایران (۲۱ نظر)
پاسخ عجیب مجری معروف به توهین به علی دایی در تلویزیون + فیلم (۱۷ نظر)
حیرت انگیزترین رژه نظامی تاریخ جهان را از دست ندهید+ فیلم (۱۱ نظر)
دعای تحویل سال نو با صدای استاد شجریان+ فیلم (۱۰ نظر)
وزیر خارجه آمریکا قسم خورد که با ایران توافق نمیکند! (۸ نظر)
جشن تماشایی آغاز نوروز در تاجیکستان+ فیلم (۷ نظر)
شروع به کار تاکسی پرنده در امارات+ فیلم (۷ نظر)
رنگ زیباترین اسب جهان حیرت زده تان می کند+ فیلم (۶ نظر)
طالبان تجلیل از نوروز را ممنوع کرد/ جشن غیراسلامی است (۶ نظر)
رادارگریزترین جنگنده آمریکا از سیستم راداری ایران در امان نیست +جزئیات (۷۹ نظر)
رقص و حرکات موزون حامد آهنگی وسط ویژه برنامه نوروزی با اجرای جواد یساری+ فیلم (۷۶ نظر)
محیط دایره را به سبک خانم معلم قائمشهری به دست بیاورید+ فیلم (۶۷ نظر)
چرا نباید با مرد مسن ازدواج کرد؟ (۶۰ نظر)
عاقبت سرباز روس که با اسلحه قصد سرنگونی کوادکوپتر را داشت+ فیلم (۱۶+) (۵۸ نظر)
معامله خصمانه جمهوری آذربایجان و اسرائیل علیه ایران (۵۲ نظر)
روسیه هواپیمای ۶ میلیارد دلاری خود را آزمایش کرد (۴۶ نظر)
هواپیمای نظامی یاسین ایران چگونه ساخته شده است؟+ جزئیات (۴۰ نظر)
تصمیم صدام برای تسویه حساب تاریخی با ایران+ فیلم (۳۸ نظر)
مخوف ترین جنگنده سیاه روسیه به پرواز در آمد+ فیلم (۲۹ نظر)
سکانس مرگ تراژدیک جری در قسمت پایانی کارتون تام و جری+ فیلم (۲۹ نظر)
عکسی تلخ از شهلا ریاحی در خانه سالمندان (۲۹ نظر)
مصاحبه جالب صدا و سیما با تفنگدار آمریکایی در عراق که فارسی بلد بود + فیلم (۲۹ نظر)
پیشنهاد بیشرمانه محمود شهریاری به الهام چرخنده!+ فیلم (۲۹ نظر)
رادارگریزترین جنگنده آمریکا از سیستم راداری ایران در امان نیست +جزئیات (۷۹ نظر)
رقص و حرکات موزون حامد آهنگی وسط ویژه برنامه نوروزی با اجرای جواد یساری+ فیلم (۷۶ نظر)
محیط دایره را به سبک خانم معلم قائمشهری به دست بیاورید+ فیلم (۶۷ نظر)
چرا نباید با مرد مسن ازدواج کرد؟ (۶۰ نظر)
عاقبت سرباز روس که با اسلحه قصد سرنگونی کوادکوپتر را داشت+ فیلم (۱۶+) (۵۸ نظر)
معامله خصمانه جمهوری آذربایجان و اسرائیل علیه ایران (۵۲ نظر)
روسیه هواپیمای ۶ میلیارد دلاری خود را آزمایش کرد (۴۶ نظر)
هواپیمای نظامی یاسین ایران چگونه ساخته شده است؟+ جزئیات (۴۰ نظر)
تصمیم صدام برای تسویه حساب تاریخی با ایران+ فیلم (۳۸ نظر)
مخوف ترین جنگنده سیاه روسیه به پرواز در آمد+ فیلم (۲۹ نظر)
سکانس مرگ تراژدیک جری در قسمت پایانی کارتون تام و جری+ فیلم (۲۹ نظر)
عکسی تلخ از شهلا ریاحی در خانه سالمندان (۲۹ نظر)
مصاحبه جالب صدا و سیما با تفنگدار آمریکایی در عراق که فارسی بلد بود + فیلم (۲۹ نظر)
پیشنهاد بیشرمانه محمود شهریاری به الهام چرخنده!+ فیلم (۲۹ نظر)

۳ دقیقه پیش
حقوق معلم ها یک قرن پیش چقدر بود؟

۱ روز پیش
راهکارهای کاهش تشنگی در ساعات روزه داری

۱ روز پیش
عکس همسر واقعی یانگوم لو رفت

۱۷ ساعت پیش
عنکبوتی که پرنده شکار می کند! + فیلم

۱۷ ساعت پیش
عکس دیده نشده از دختر اولین رییس جمهور ایران