تبلیغات مجازی، بازار جراحی های زیبایی را داغتر کرده است

آمار و ارقام مختلف در‌خصوص رتبه‌داری ایران برای جراحی‌های زیبایی منتشر می‌شود که همگی کشورمان را جزو ۱۰ کشور اول در حوزه گرایش به جراحی‌های زیبایی و تغییر چهره قرار می‌دهد. مطابق با برخی از این آمار و اظهارنظر‌های برخی صاحبنظران، اما ما رتبه نخست دنیا را در جراحی‌های زیبایی از آن خود کرده‌ایم.

به‌طور نمونه عبدالجلیل کلانترهرمزی، عضو هیات‌مدیره انجمن جراحان پلاستیک به‌عنوان پزشکی که همواره نسبت به پرهیز از عمل‌های غیرضروری زیبایی هشدار داده است، ایران را رتبه‌دار بیشترین عمل‌های جراحی زیبایی در دنیا می‌داند و می‌گوید: «در ایران، جراحی بینی، بیشترین میزان عمل‌های زیبایی را دارد، اما ممکن است در کشور‌های دیگر، جراحی‌های دیگر‌ی در صدر باشند.»

زیر‌بنای این رتبه‌داری را، اما باید در تغییر نگاه و سبک زندگی مردم و تغییر الگو‌های زیبایی جست‌وجو کرد که موجب شده زنان و دختران و حتی مردان ما به‌دنبال این باشند که با شبیه شدن به فلان بازیگر هالیوودی، داشتن فرم خاصی از بینی یا لب و چانه، زیباتر به نظر بیایند.

پزشکی در خدمت صنعت زیبایی

صنعت زیبایی بی‌شک یکی از پر‌درآمدترین صنعت‌هاست و این صنعت به‌خوبی توانسته بر مسائل فرهنگی و هویتی سوار شود و به مقصد برسد.

این صنعت، اما از لوازم آرایش فراتر رفته و بخشی از دنیای پزشکی را هم با خود درگیر کرده است. سال‌هاست انواع و اقسام جراحی‌های زیبایی از سوی پزشکان و متخصصان انجام می‌شود و با راهکارهایی، چون پیکرتراشی و لیپوساکشن و جراحی‌های مختلف، استاندارد‌های تازه‌ای از زیبایی به مردم معرفی می‌شود و ذهن زنان و مردان دوستدار زیبا دیده شدن را تحریک می‌کند.

سلبریتی‌ها و اینفلوئنسر‌های اینستاگرامی هم در ارائه این الگو‌های تازه به زنان و حتی مردان نقش مهمی دارند و کورانی از تقاضا‌های القایی برای گرایش افراد به سمت و سوی استاندارد‌های تازه زیبایی و داشتن چهره‌های هالیوودی سوق می‌دهند.

با تمام اینها، هر کسی به سمت جراحی‌های زیبایی کشیده نمی‌شود و بخشی از این ماجرا به ویژگی‌های شخصیتی و روانشناختی افراد هم بازمی‌گردد. به همین دلیل هم افرادی که با مشکلات روانشناختی دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب پس از انجام جراحی‌های زیبایی به رضایت نمی‌رسند. نتیجه این ماجرا هم می‌شود آمار بالای شکایت از جراحان زیبایی که در صدر شکایت‌های پزشکی
قرار دارد.

بررسی روانشناختی متقاضیان جراحی زیبایی

در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ نخستین مطالعات روانپزشکی روی کسانی که خواهان زیبایی بودند، انجام گرفت. بر‌اساس این تحقیقات، خودشیفتگی و همچنین احساس نقص در ظاهر بدنی زمانی که نقص‌ها تخیلی یا بسیار جزئی و خفیف باشند از ویژگی‌هایی است که در بیشتر متقاضیان انجام چنین جراحی‌هایی وجود دارد و اغلب اضطراب‌زا بوده و موجب افت کارکرد‌های فرد می‌شود.


پژوهشگران دانشکده روان‌شناسی دانشگاه‌های علامه‌طباطبایی، آزاد اسلامی تهران و فردوسی مشهد در مطالعه‌ای به بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و فردی مؤثر در گرایش افراد به عمل‌های زیبایی پرداختند. این پژوهش در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ روی افراد ۲۳ تا ۵۳ سال انجام شد و محققان با ۲۱ نفر از زنان متأهل شهر کرج که سابقه جراحی زیبایی داشتند، مصاحبه انجام دادند. خودپنداره منفی، انزوای اجتماعی، بدریخت‌انگاری و... از‌جمله عوامل فردی منجر به گرایش برای انجام جراحی زیبایی بودند. در این مطالعه زنان با اعتماد به نفس بالا نیز تنها برای تنوع‌طلبی، ترس و اجتناب از نشانگان پیری، جراحی‌های زیبایی انجام داده‌اند. با وجود این بسیاری از این افراد بعد از جراحی هم از چهره یا اندام جدیدشان رضایت ندارند و این مساله ریشه‌های روانشناختی و ابتلا به اختلالاتی همچون خود‌زشت‌پنداری را نمایش می‌دهد.


یک توصیه دلسوزانه

بابک سلحشور، مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان این‌که تعداد اعمال جراحی زیبایی در کشور ما بالاتر از میانگین جهانی است و به نسبت همین افزایش، میزان شکایات در حوزه زیبایی نیز طی سال‌های اخیر افزایش یافته، می‌گوید: «توصیه می‌کنیم فردی که چنین شخصیتی دارد و خودش می‌داند که هیچ‌گاه از ظاهرش راضی نخواهد بود، دست به اقدامات جراحی زیبایی نزند، زیرا در صورت رعایت همه نکات و اقدام درست پزشک و کادر درمان، باز هم فرد از ظاهر خود احساس رضایت نخواهد داشت.»

وی توصیه می‌کند: «در صورتی‌که اقدام جراحی زیبایی برای فرد مراجعه‌کننده ضرورتی ندارد، از همکاران پزشک خواهش می‌کنم تا جایی که ممکن است دست به عمل زیبایی نزنند و سعی کنند با مشاوره عوارضی که ممکن است برای متقاضی اتفاق بیفتد، فرد را از عمل زیبایی منصرف کنند.»

منبع: جام جم