تلنگری درباره جوان و جوانی

بهترین و حساس ترین دوره ی عمر هر انسانی را دوره جوانی تشکیل می‌دهد. در همین دوره است که انسان می تواند سرنوشت خویش را رقم بزند و افق آینده ی خود را روشن و درخشان و یا آن را تیره و تار سازد.این دوران را می‌توان دوران قالب و شکل گیری ‌خصیت انسان نامید. اگر در این دوره به خودتان شکل یک انسان خوب را داده اید می‌توانید آینده خوبی داشته باشید، اما اگر در این دو آن در یک قالب زشت قرار بگیرید، همان شکل را خواهید گرفت و با آن رشد میکنید. این دوره، دوره تغییر و سازندگی است. شما یک نهال را می‌توانید شکل دهید چون پتانسیل تغییر کردن را دارد اما اگر همین نهال تبدیل به درخت بزرگ شود دیگر تغییری در کار نخواهد بود. دوره جوانی را خود فرد و خانواده شخص باید مهم بدارند و کوشش کنند که جوان از این دوره حساس با موفقیت و توشه فراوان عبور کند.

برخورد درست خانواده با جوان

توجه؛ برخورد شایسته با جوان، باعث اعتماد به نفس و انگیزه بالا برای او خواهد شد. چون جوان در این دوران احساس می‌کند که شخصیت مستقل و ارزشمندی پیدا کرده و اگر خانواده ها بتوانند این حس را درک کنند، ارتباط بهتری با جوان خود خواهند داشت. دوران زندگی فرزند شما مانند کشتی است که در روی آب در حال حرکت است و شما برای مدتی وظیفه دارید که ملوان این کشتی باشید تا این کشتی را به سر منزل مقصود برسانید اگر کم کاری کنید باعث خواهد شد تا دزدان دریایی و طوفان باعث از بین رفتن کشتی شوند.

1. به جوان خود ارزش دهید و در کارها از او مشورت بگیرید

جوان شما نیاز دارد که مورد توجه شما قرار گیرد تا احساس آرامش و امنیت کند. یکی از مواردی که می‌تواند امنیت روانی را به جوان تزریق کند، مشورت گرفتن از جوان است. جوانان دارای ذهن پویا هستند و می‌توانند در مواجه با مشکلات، کمک کار شما باشند. «امام علی (علیه‌السلام) فرمودند ؛هنگامى که در پیش آمدى احتیاج به مشورت داشتى ابتدا به جوانان مراجعه نما زیرا که آنان ذهنى تیزتر و حدسى سریع تر دارند سپس (نتیجه) آن را به نظر بزرگسالان و پیران برسان تا پیگیرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب کنند زیرا تجربه آنان بیشتر است.» [1]

2. در توبیخ و تنبیه کردن آنها دقت داشته باشید

جوانی دوره استقلال جوان است و دوره ای است که حساسیت فرزندتان بیشتر خواهد شد و در امور مختلف دارای دقت بیشتری هستند. و تنبیه جوانان که در سن استقلال نیز می باشند از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در صورت تذکر با لحن دستوری و خشن به آنها باعث برانگیخته شدن آنها می‌شود. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند ؛هرگاه جوان را توبیخ کردى ، برخى خطاهاى او را نادیده بگیر، تا توبیخ تو، او را به مقابله وادار نسازد.[2]

نکته؛اگر بخواهید تمام اشتباهات جوان را در یک زمان به او یادآوری کنید باعث خواهد شد در مقابل شما جبهه بگیرد و برای حرف شما ارزش قائل نشود.پس یاد بگیرد که اشتباه خاصی را مورد بررسی قرار دهید.

توصیه به جوانان
1. پاک بودن در جوانی باعث کسب حکمت در پیری می‌شود

دوره جوانی بهترین زمانی است که شما می‌توانید از آن توشه بردارید. این زمان بخاطر اینکه فطرت ها پاک است به راحتی به سمت حق گرایش پیدا می‌کنند.هر کسی بیشتر بتواند رضایت خداوند را کسب کند، درهای حکمت به روی او باز می‌شود. در قرآن کریم می‌خوانیم که؛ هر کس که در جوانى خوب بندگى خدا کند، خداوند در پیرى به او حکمت مى آموزد. خداى متعال مى فرماید: «و چون به رشد و کمال خویش رسید، به او حکمت و دانش عطا کردیم» و در ادامه آیه مى فرماید : « و نیکوکاران را چنین پاداش مى دهیم».[3]

2. جوانی دوره توشه برداشتن است

دوره جوانی بهترین و با نشاط ترین دوره زندگی است، فرصت جوانی فرصتی استثنائی و زمینه ای مناسب برای برداشتن گام های بلند و حرکت به سوی کمال مطلوب است. پس باید از این فرصت، درست ترین استفاده را ببریم. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ انسان باید براى آخرتش از دنیا، براى مرگش از زندگى و براى پیرى اش از جوانى، توشه برگیرد، چرا که دنیا براى شما آفریده شده و شما براى آخرت آفریده شده اید .[4]

3. جوان باید خوش اخلاق باشد

خوش اخلاقی یک نعمتی است که باعث جذب دیگران و کسب نعمت های فراوان می شود. خوب بودن عاملی است تا درهای رحمت به سمت شما باز شود. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: بِدان که جوانِ خوش اخلاق، کلید خوبى ها و قفل بدى هاست و جوانِ بداخلاق، قفل خوبى ها و کلید بدى هاست.[5]

نکته پایانی: نعمت جوانی را دریابید

عمر ما مانند قطار سریع السیر در حال گذر است و اگر کوچکترین سهل انگاری کنیم از ریل زندگی خارج می‌شویم. باید از زمان‌ها استفاده کنیم چون دوباره بر نمی‌گردند. نعمت جوانی، خیلی زود خواهد گذشت و گرد پیری بر روی ما می‌نشیند و اگر از جوانی خوب استفاده کرده باشیم قطعا خوشحال خواهیم بود. اما اگر کوتاهی و سهل انگاری کنیم قطعا پشیمان خواهیم شد و این پشیمانی ها هیچ سودی نخواهد داشت. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند ؛دو نعمت است که ارزش آنها را نمی دانند مگر کسی که آنها را از دست داده باشد : جوانی و تندرستی.[6]

پی نوشت :
[1] شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدیدT جلد 20، صفحه 337، ح866
[2] همان، صفحه 333، ح 819
[3] قرآن کریم ،سوره مبارکه قصص، آیه 14؛ أعلام الدین فی صفات المومنین صفحه 296
[4] تنبیه الخواطر و نزهه النواظر معروف به مجموعه ی ورام،جلد 1، صفحه 131
[5] امالى (طوسى) صفحه 302، ح 598
[6] شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الحکم جلد 4، صفحه 183 ، حدیث 5764

منبع: راسخون