.svg)
چگونه غیرتمندی و حیا را به پسران‌مان یاد دهیم؟
پارسینه: بهترین الگوی ارتباطی بین والدین و فرزندان رابطه مبتنی بر حیا است. والدین می بایست به فرزندانشان بالاخص پسران، غیرتمندی و حیا را از همان کودکی به گونه ای آموزش دهند که پسرانی با غیرت و با حیا در نوجوانی داشته باشند.
خیلی از ما با فرزند دار شدن آنقدر سرمان شلوغ می شود و به فکر تامین مایحتاجش می شویم که فراموش میکنیم برای تربیت فرزند هم باید وقت بگذاریم مثل پدری که دو شیفت کار می کند تا نیازهای فرزندش را تامین کند اما در نهایت متوجه نمی شود که فرزندش چطور بزرگ می شود و یا با چه کسانی معاشرت می کند!
جامعه اسلامی همانگونه که نیاز به دختران با حجاب و عفیف دارد، به پسران غیرتمند و با حیا نیز نیازمند است چرا که این دو ، دو بعد مکمل هم هستند. غیرت دینی مردان عاملی برای پاکدامنی و روی آوردنشان به ازدواج و زندگی مشترک است. پیامبر (ص) می فرمایند: هنگامی که زنی آرایش کرده و معطر از خانه خارج شود و شوهرش نیز به این کار راضی باشد به ازای هر قدمی که بر می دارد خانه ای در آتش برای شوهرش بنا می شود. (بحار الانوار،ج ۱۵۳،ص ۲۴۹/ جامع الاخبار، ص ۱۰۸)
در کتاب غررالحکم از امام علی (ع) سه واژه عفت، حیا و غیرت مطرح شده است، این موضوع این معنا را می‌دهد که؛ عفت میوه شیرین درخت حیاست و ثمره عفت، غیرت است یعنی در مجموع اول حیا، بعد عفت و بعد غیرت به وجود می آید. به طور طبیعی با ضعف حیا و غیرت مردان و زنان جامعه، جامعه رو به زوال می رود.
به همین منظور توجه به غیرت و مردانگی و تربیت صحیح پسران از همان دوران ابتدایی زندگی می‌تواند پایه یک جامعه سالم را بنا نهد. در این گزارش با توجه به مناسبت هفته عفاف و حجاب بنا داریم به بحث تربیت حیا و غیرتمندی در پسران بپردازیم.
*از کی شروع کنیم؟
براساس نظر کارشناسان مذهبی، تربیت فرزند از همان کودکی رقم می خورد هر والدینی می توانند از همان شیرخوارگی بچه خود را در مسیر بندگی پرورش دهند. به طور مثال مراعات اخلاقیات در خانه ، شرکت نکردن در مجالس لهو و گناه عاملی بر تربیت نوزادان با حیا و غیرتمند می شود. اگر می خواهید پسری غیرتمند داشته باشید ابتدا بذر آن را در دل و ذهن کودک خود براساس مفاهیم دینی بکارید چرا که غیرت جدای ایمان و اخلاق نیست.
حال سوال می شود که دوران نوجوانی چقدر مهم است؟ ابتدا این را در نظر داشته باشید که اگر بچه را تا دوره نوجوانی رها کنید پایه های تربیتی اش سست می شود، از همان کودکی غیرت مندی وحیا را می بایست به او آموزش دهید. حضرت علی(ع) خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) فرموده اند: قلب کودک نورس مانند زمین خالی از بذر و گیاه است، هر دانه‌ای که در آن افشانده شود به خوبی می پذیرد و در خود می پرورد. فرزندم؛ از دوران کودکی تو استفاده نمودم و خیلی زود در پرورش تو قیام کردم پیش از آن که دلِ تربیت پذیرت سخت شود و مطالب گوناگون، عقلت را اشغال نماید. (نهج البلاغه، نامه امام علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع).)
*چطور آموزش دهیم؟
ابتدا توجه کنید که حیا و غیرت را خودتان به پسرتان یاد می دهید با نوع پوششی که در منزل دارید درست است که کودک چند ساله متوجه تفاوت جنسیتی نمی شود اما نوع پوشش را درک می کند و همین رعایت شما باعث می شود به بلوغ زودرس نرسد. قدیمی ها می گفتند چشم و گوش بچه را باز نکنید، معنی اش همین مراقبت های پدر و مادر هم به لحاظ پوشش و هم رفتار زناشویی مقابل فرزندان بود و رفتار با محارم و نامحرمان داخل و خارج از منزل بوده که کاملا بر حیا و غیرت کودک اثر مستقیم دارد. بچه ای که می بیند پدر و مادرش خیلی راحت هر فیلمی را جلوی چشم او تماشا می کنند، چطور می تواند خود پرده در نباشد؟
*پدرها شما مسئول ترید!
از دوران کودکی بهتر است که پدران مسئول رسیدگی بیشتر پسران باشند از حمام کردن تا دیگر مسئولیت ها تا شرم خاصی نسبت به مادر، پسرها داشته باشند حتی روانشناسان می گویند که در دوره نوجوانی نیز پدران مسئول توضیح مسائل جنسی به پسرانشان باشند این امر صفات مردانه را در پسران تقویت میکند و باعث ارتباط بهتر پدر و پسر می شود.
بهتر است از یک سنی به بعد پدر، پسرش را به محافل مردانه از هیئات تا مراکز آموزشی ببرد و مسئولیتی برای مراقبت از مادر و خواهر به پسرش درسن نوجوانی بسپرد مثل اینکه بگوید وقتی من نیستم شما باید مراقب مادر و خواهرت باشی. همه اینها غیرمستقیم اما نرم غیرت را در وجود بچه پرورش می دهد البته منظور این نیست که از کودکی مسئولیت های بزرگ به بچه ها سپرده شود بلکه براساس سن مفاهیم می بایست آموزش داده شود.
مادران توجه کنند که از یک زمانی مثل شش یا هفت سالگی بهتر است که دیگر پسرتان را به مجالس زنانه نبرید چرا که کامل در ذهنش باقی می ماند و این امر قبح و حیا را برایش در نوجوانی کمرنگ می کند حتی بهتر است مادران در همین سنین دیگر پسران را به همراه پدرانشان به مجالس مذهبی هم بفرستند و همه این ها می بایست با کلام نرم و روان همراه باشد که بچه ها را ناراحت نکند مثل اینکه:« تو دیگر بزرگ شدی و بهتر است به مجالس مردانه بروی»
*آموزش غیرت با برنامه و گفتگوهای نمایشی و هدفمند
گاه پیش می آید که برخی آموزش ها را می توان غیرمستقیم با ابزارهای هنری به بچه ها یاد داد اینطور مواقع پدر و مادر هماهنگ با هم یک رفتاری را در قالب نمایش و گفت وگو می توانند آموزش دهند.
همچنین امام باقر (ع) درباره انتخاب نام مناسب برای فرزندان می فرمایند که «راست‌ترین نامها آن است که بر بندگی الهی دلالت کند و برترین نامها، اسامی پیامبران است.» (اصول‌کافی، ج۶، ص۱۸) بنابراین بهتر است نامی برای پسران انتخاب کنید که او را غیور و مقتدر در نوجوانی و جوانی جلوه دهد هر چند تنها نام مناسب کافی نیست منتها باز هم انتخاب نام سبک و جلف روی پسران ناشایست است.
در روایتى آمده است که روز قیامت، شخصى را مى آورند که نام او محمّد است. خداوند به وى خطاب مى کند: «تو که همنام حبیب من هستى، شرم نکردى که عصیان مرا مرتکب شدى و حال آنکه من، شرم دارم تو راکه همنام حبیب منى، عذاب کنم ؟!» در این روایت، به خوبى روشن است که اگر نامگذارى به درستى انجام شود و به فرهنگ همراه آن توجّه شود، چه تأثیرى مى تواند در زنده کردن حیا داشته باشد.بنابراین از بدو تولّد باید برای تربیت بچه ها تلاش کرد. امام سجّاد (ع) از هنگام به دنیا آمدن فرزند، مراقبت خود را شروع مى کرد. مبنای حیا، والدین را دوست داشتنی و خانه را کانون عشق و احترام می کند.
برای با حیا شدن پسران ابتدا می بایست از همان دوره بارداری ریشه حیا را در جنین ایجاد کنیم بی حیایی در گفتار و رفتار با نامحرم، موسیقی حرام، تصاویر نادرست و شرکت در مجالس نامناسب همه اثر منفی بر جنین دارد و بالعکس شرکت در مجالس مذهبی، خواندن قران و مناجات و گفتن ذکر و مطالعه کتب سودمند، مهم ست. امام باقر (ع) نقل مى کند که هرگاه هنگام ولادت فرزندى مى رسید، پدرم همه زنانى را که حضورشان ضرورتى نداشت، از اتاق بیرون مى کرد تا نگاه کسى به عورت او نیفتد. امام صادق (ع) نیز فرموده که بهتر است همه چنین کنند.
در دوره نوجوانی نیز پدر و مادر نقش مهمی در پرورش حیا دارند با نوای دلنشین قران و شعرهای درست برای بچه ها و تربیت صحیح و جدا کردن محل خواب پسران از دختران و حتی خودشان از کودکی در پرورش حیا و عفت اثرگذار است.
نکته دیگر این است که باید به نوجوان شخصیت داد و خود این پایه حیا است . تحقیر و توهین و سرزنش نوجوان زمینه خطا و لغزش او را فراهم میکند حتی اگر فرزندان کار اشتباهی مرتکب شد، بهتر است او را که پشیمان شده ببخشید یا حتی نسبت به اشتباهاتش تغافل کنید.
دوستان هم در با حیایی و غیرت پسران نقش دارند اگر پسرتان یک عده دوست ناباب دارد نباید انتظار حیا و غیرت از او داشته باشید بهتر است ناظر و کمک در انتخاب دوست پسران باشید. در انتخاب دوست و دیگر تصمیمات دوره نوجوانی بهتر است پسر نوجوان را طوری آموزش دهید که حس کند با ارزش و اراده است و همواره تقوا را یک عامل بازدارنده در زندگی خود ببیند حتی به او یاد دهید که حدود رفتار با محرم و نامحرم چقدر است و اگر خانواده ای این مسائل را رعایت میکند عقب مانده نیست بلکه نشانه سطح فرهنگ و دقت آنها است.
در کتاب غررالحکم از امام علی (ع) سه واژه عفت، حیا و غیرت مطرح شده است، این موضوع این معنا را می‌دهد که؛ عفت میوه شیرین درخت حیاست و ثمره عفت، غیرت است یعنی در مجموع اول حیا، بعد عفت و بعد غیرت به وجود می آید. به طور طبیعی با ضعف حیا و غیرت مردان و زنان جامعه، جامعه رو به زوال می رود.
به همین منظور توجه به غیرت و مردانگی و تربیت صحیح پسران از همان دوران ابتدایی زندگی می‌تواند پایه یک جامعه سالم را بنا نهد. در این گزارش با توجه به مناسبت هفته عفاف و حجاب بنا داریم به بحث تربیت حیا و غیرتمندی در پسران بپردازیم.
*از کی شروع کنیم؟
براساس نظر کارشناسان مذهبی، تربیت فرزند از همان کودکی رقم می خورد هر والدینی می توانند از همان شیرخوارگی بچه خود را در مسیر بندگی پرورش دهند. به طور مثال مراعات اخلاقیات در خانه ، شرکت نکردن در مجالس لهو و گناه عاملی بر تربیت نوزادان با حیا و غیرتمند می شود. اگر می خواهید پسری غیرتمند داشته باشید ابتدا بذر آن را در دل و ذهن کودک خود براساس مفاهیم دینی بکارید چرا که غیرت جدای ایمان و اخلاق نیست.
حال سوال می شود که دوران نوجوانی چقدر مهم است؟ ابتدا این را در نظر داشته باشید که اگر بچه را تا دوره نوجوانی رها کنید پایه های تربیتی اش سست می شود، از همان کودکی غیرت مندی وحیا را می بایست به او آموزش دهید. حضرت علی(ع) خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) فرموده اند: قلب کودک نورس مانند زمین خالی از بذر و گیاه است، هر دانه‌ای که در آن افشانده شود به خوبی می پذیرد و در خود می پرورد. فرزندم؛ از دوران کودکی تو استفاده نمودم و خیلی زود در پرورش تو قیام کردم پیش از آن که دلِ تربیت پذیرت سخت شود و مطالب گوناگون، عقلت را اشغال نماید. (نهج البلاغه، نامه امام علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع).)
*چطور آموزش دهیم؟
ابتدا توجه کنید که حیا و غیرت را خودتان به پسرتان یاد می دهید با نوع پوششی که در منزل دارید درست است که کودک چند ساله متوجه تفاوت جنسیتی نمی شود اما نوع پوشش را درک می کند و همین رعایت شما باعث می شود به بلوغ زودرس نرسد. قدیمی ها می گفتند چشم و گوش بچه را باز نکنید، معنی اش همین مراقبت های پدر و مادر هم به لحاظ پوشش و هم رفتار زناشویی مقابل فرزندان بود و رفتار با محارم و نامحرمان داخل و خارج از منزل بوده که کاملا بر حیا و غیرت کودک اثر مستقیم دارد. بچه ای که می بیند پدر و مادرش خیلی راحت هر فیلمی را جلوی چشم او تماشا می کنند، چطور می تواند خود پرده در نباشد؟
*پدرها شما مسئول ترید!
از دوران کودکی بهتر است که پدران مسئول رسیدگی بیشتر پسران باشند از حمام کردن تا دیگر مسئولیت ها تا شرم خاصی نسبت به مادر، پسرها داشته باشند حتی روانشناسان می گویند که در دوره نوجوانی نیز پدران مسئول توضیح مسائل جنسی به پسرانشان باشند این امر صفات مردانه را در پسران تقویت میکند و باعث ارتباط بهتر پدر و پسر می شود.
بهتر است از یک سنی به بعد پدر، پسرش را به محافل مردانه از هیئات تا مراکز آموزشی ببرد و مسئولیتی برای مراقبت از مادر و خواهر به پسرش درسن نوجوانی بسپرد مثل اینکه بگوید وقتی من نیستم شما باید مراقب مادر و خواهرت باشی. همه اینها غیرمستقیم اما نرم غیرت را در وجود بچه پرورش می دهد البته منظور این نیست که از کودکی مسئولیت های بزرگ به بچه ها سپرده شود بلکه براساس سن مفاهیم می بایست آموزش داده شود.
مادران توجه کنند که از یک زمانی مثل شش یا هفت سالگی بهتر است که دیگر پسرتان را به مجالس زنانه نبرید چرا که کامل در ذهنش باقی می ماند و این امر قبح و حیا را برایش در نوجوانی کمرنگ می کند حتی بهتر است مادران در همین سنین دیگر پسران را به همراه پدرانشان به مجالس مذهبی هم بفرستند و همه این ها می بایست با کلام نرم و روان همراه باشد که بچه ها را ناراحت نکند مثل اینکه:« تو دیگر بزرگ شدی و بهتر است به مجالس مردانه بروی»
*آموزش غیرت با برنامه و گفتگوهای نمایشی و هدفمند
گاه پیش می آید که برخی آموزش ها را می توان غیرمستقیم با ابزارهای هنری به بچه ها یاد داد اینطور مواقع پدر و مادر هماهنگ با هم یک رفتاری را در قالب نمایش و گفت وگو می توانند آموزش دهند.
همچنین امام باقر (ع) درباره انتخاب نام مناسب برای فرزندان می فرمایند که «راست‌ترین نامها آن است که بر بندگی الهی دلالت کند و برترین نامها، اسامی پیامبران است.» (اصول‌کافی، ج۶، ص۱۸) بنابراین بهتر است نامی برای پسران انتخاب کنید که او را غیور و مقتدر در نوجوانی و جوانی جلوه دهد هر چند تنها نام مناسب کافی نیست منتها باز هم انتخاب نام سبک و جلف روی پسران ناشایست است.
در روایتى آمده است که روز قیامت، شخصى را مى آورند که نام او محمّد است. خداوند به وى خطاب مى کند: «تو که همنام حبیب من هستى، شرم نکردى که عصیان مرا مرتکب شدى و حال آنکه من، شرم دارم تو راکه همنام حبیب منى، عذاب کنم ؟!» در این روایت، به خوبى روشن است که اگر نامگذارى به درستى انجام شود و به فرهنگ همراه آن توجّه شود، چه تأثیرى مى تواند در زنده کردن حیا داشته باشد.بنابراین از بدو تولّد باید برای تربیت بچه ها تلاش کرد. امام سجّاد (ع) از هنگام به دنیا آمدن فرزند، مراقبت خود را شروع مى کرد. مبنای حیا، والدین را دوست داشتنی و خانه را کانون عشق و احترام می کند.
برای با حیا شدن پسران ابتدا می بایست از همان دوره بارداری ریشه حیا را در جنین ایجاد کنیم بی حیایی در گفتار و رفتار با نامحرم، موسیقی حرام، تصاویر نادرست و شرکت در مجالس نامناسب همه اثر منفی بر جنین دارد و بالعکس شرکت در مجالس مذهبی، خواندن قران و مناجات و گفتن ذکر و مطالعه کتب سودمند، مهم ست. امام باقر (ع) نقل مى کند که هرگاه هنگام ولادت فرزندى مى رسید، پدرم همه زنانى را که حضورشان ضرورتى نداشت، از اتاق بیرون مى کرد تا نگاه کسى به عورت او نیفتد. امام صادق (ع) نیز فرموده که بهتر است همه چنین کنند.
در دوره نوجوانی نیز پدر و مادر نقش مهمی در پرورش حیا دارند با نوای دلنشین قران و شعرهای درست برای بچه ها و تربیت صحیح و جدا کردن محل خواب پسران از دختران و حتی خودشان از کودکی در پرورش حیا و عفت اثرگذار است.
نکته دیگر این است که باید به نوجوان شخصیت داد و خود این پایه حیا است . تحقیر و توهین و سرزنش نوجوان زمینه خطا و لغزش او را فراهم میکند حتی اگر فرزندان کار اشتباهی مرتکب شد، بهتر است او را که پشیمان شده ببخشید یا حتی نسبت به اشتباهاتش تغافل کنید.
دوستان هم در با حیایی و غیرت پسران نقش دارند اگر پسرتان یک عده دوست ناباب دارد نباید انتظار حیا و غیرت از او داشته باشید بهتر است ناظر و کمک در انتخاب دوست پسران باشید. در انتخاب دوست و دیگر تصمیمات دوره نوجوانی بهتر است پسر نوجوان را طوری آموزش دهید که حس کند با ارزش و اراده است و همواره تقوا را یک عامل بازدارنده در زندگی خود ببیند حتی به او یاد دهید که حدود رفتار با محرم و نامحرم چقدر است و اگر خانواده ای این مسائل را رعایت میکند عقب مانده نیست بلکه نشانه سطح فرهنگ و دقت آنها است.
منبع: خبرگزاری فارس
ارسال نظر