تجربه هیجانات ناشی از احساس درد در افراد مشابه است

پیمان دوستی : زمانی که بدن در شرایط شدید استرس قرار می گیرد و حالت جنگ یا گریز در بدن فعال می شود تا اندازه ای سیستم ایمنی بدن رو به ضعف می رود.

وی افزود: در شرایط چالشی مثل آنچه اکنون در شرایط پاندمی کرونا در حال تجربه آن هستیم از جمله تجربه اضطراب، غم، ترس، خشم و سایر هیجان ها، امری کاملا طبیعی است. اما آنچه آنها را آسیب زننده می کند و به شدت آنها می افزاید، شیوه تعامل ما با هیجان ها است.

این موضوع در حالی است که در دوران پاندمی کرونا، از گوشه و کنار شنیده می شود که باید اضطراب و استرس خود را مهار کنیم تا سیستم ایمنی ضعیف نشود. حال در همین شرایط، برخی افراد عزیزان خود را از دست داده اند و به نوعی در حال تجربه سوگ یا سایر هیجان های ناخوشایند هستند. از طرفی گروهی دیگر خود یا عزیزانشان به نوعی درگیر بیماری هستند و سیلی از هیجان ها به سوی آنها روانه می شود.

این روانشناس با اشاره به اینکه گروهی نیز مثل کادر درمان از نزدیک شاهد درد کشیدن بخش زیادی از هموطنانشان هستد، خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی جامعه نیز این پیام را منتقل می کند که برای دور کردن استرس از خود باید مثل یک تکه سنگ باشید تا بدون هیچ احساس یا هیجان ناخوشایندی عذاب کمتری بکشید، اضطراب و استرس نداشته باشید و از شر افکار منفی در امان بمانید. اما سوال اینجاست که این پیام ها تا چه اندازه کارآمد و موثر هستند؟

دوستی ادامه داد: این درست مصداق شرایطی است که فردی شما را با طناب به صندلی ببندد و به یک دستگاه اضطراب سنج وصل کند، بعد با یک اسلحه بالای سر شما بایستد و بگوید، چنانچه کوچکترین علائمی از اضطراب را نشان دهید، به شما شلیک خواهم کرد.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: بعید می دانم کسی بتواند در چنین شرایطی اضطراب نداشته باشد. در واقع مغز ما طوری طراحی شده است که در شرایط چالشی، هیجان های مربوط به همان شرایط را از خود نشان دهد و در این وضعیت چنانچه ما تلاش کنیم تا آن هیجان ها را تجربه نکنیم، در واقع مغز پیام را چنین دریافت می کند که شرایط چالشی تر است و شدت آن هیجان بیشتر می شود.

این روانشناس خاطرنشان کرد: آنچه آنها را آسیب زننده می کند و به شدت آنها می افزاید، خود آنها نیستند، بلکه شیوه برخورد ما مانند تلاش برای فرار یا سرکوب آنها است که باعث می شود آن افکار و هیجان ها آسیب زننده شوند. به زبانی دیگر، در اکثر مواقع ما به دنبال پیروی از خط و مشی هستیم که جامعه درباره برخورد با این هیجان ها و افکار به ما گوشزد می کند و اغلب سعی به فرار و سرکوب آنها را داریم اما جالب است بدانیم این رویه به خودی خود به شدت آن می افزاید و بدن بیشتر حالت جنگ یا گریز را تجربه می کند که این امر با ضعیف تر شدن سیستم ایمنی بدن در ارتباط است.

یکی از راهکارهای جایگزین که در این شرایط می تواند کمک کننده باشد، جلب حمایت های اجتماعی است. این امر بدان معناست که فرد یا افرادی را داشته باشیم که بتوانیم درباره هیجان ها و افکار خودمان، همانطور که در حال تجربه شدن هستند، صحبت کنیم. راهکار جایگزین بعدی برای چنین شرایطی، انجام تمرین های خود شفقت ورزی است.

این مدرس دانشگاه علامه قزوینی گفت: برخی از این تمرین ها کمک می کنند تا بدانیم وقتی در زمان چالش و بحران، چنین افکار و هیجاناتی را تجربه می کنیم در واقع به این معناست که بدن مان به شکلی طبیعی مشغول به فعالیت است و سایر افراد نیز زمانی که در شرایط چالشی قرار می گیرند، احساساتی مشابه آنچه را که ما تجربه می کنیم، دارند.

این روانشناس تصریح کرد: این موضوع کمک می کند تا کمتر خودمان را غیرطبیعی ببینیم و در نتیجه تلاش کمتری برای سرکوب هیجان های خود انجام دهیم.