عاقبت طرح رتبه بندی معلمان به کجا خواهد رسید؟/ صفر تا صد ماجرای جنجالی رتبه بندی معلمان
وزارت آموزش و پرورش که قبل از به تصویب رسیدن لایحه اعلام کرده بود که آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان آماده است، تیمی تشکیل داد و تلاش شد که از نظرات کارشناسان و معلمان استفاده شود و در نهایت هم عباس نجار سرپرست مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش گفت: «آیین‌نامه‌ای که در حال حاضر تقدیم هیأت دولت شده است، به نوعی برگرفته از نظر جمع هست و با تغییراتی که در پیش‌نویس آیین‌نامه صورت گرفته بود، روز به روز آیین‌نامه تکمیل‌تر شد به نوعی که نسخه آخر، بیست و ششمین نسخه بود».
توضیحات قالیباف درباره خدمت ویژه «مجلس انقلابی» به فرهنگیان
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در مجلس یازدهم از روز اول پیگیری تصویب قانون رتبه بندی معلمان و عمل به وعده‌های برزمین مانده در دستور کار قرار گرفت و توفیق داشتیم با تلاش شبانه روزی این مطالبه قدیمی را به سرانجام برسانیم و بخشی از دین خود نسبت به معلمان را ادا کنیم.
رتبه بندی معلمان، پیشانی خدمت مجلس انقلابی به فرهنگیان است و از آنجا که ریل گذاری قانونی لازم برای اجرای این قانون در مجلس شورای اسلامی به انجام رسیده است، انتظار می‌رود دولت با تسریع در تصویب مراحل نهایی اجرایی شدن قانون رتبه بندی معلمان، هرچه سریع‌تر و در همین روزهای پیش رو به مطالبات معلمان جامه عمل بپوشاند.
قانون رتبه بندی معلمان چیست؟
قانون رتبه بندی معلمان بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی یکی از موضوعات مهمی است که در جهت بهبود سطح معیشتی معلمان و هم در راستای ارتقای شایستگی حرفه‌ای معلمان بسیار مهم است.
همچنین، این قانون متضمن بهبود کیفیت آموزشی دانش آموزان نیز میباشد.
زمان اجرای قانون رتبه بندی معلمان چه تاریخی است؟
سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان میان مجلس و شورای نگهبان زمان اجرای رتبه بندی و ارتقای معلمان ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ درنظر گرفته شده است.
کدام دسته از معلمان مشمول قانون رتبه بندی معلمان هستند؟
فوق‌العاده رتبه بندی موضوع این قانون، از تاریخ ۱۴۰۰/۶/۳۱ اعمال می‌گردد. معلمان بازنشسته قبل از این تاریخ، مشمول این قانون نمی‌شوند.
تعدادمعلمانی که رتبه بندی می‌شوند
عباس نجار رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه از جمعیت ۹۷۰ هزار نفری معلمان در کشور ۸۷۰ هزار نفر مشمول قانون رتبه‌بندی می‌شوند، خاطر نشان کرد از این جمعیت ۸۰۶ هزار نفر کسانی هستند که تا اسفند حقوق دریافت کرده و به غیر از این جمعیت ۶۱ هزار نفر نیروی بازنشسته در نیمه دوم سال گذشته هستند که این افراد نیز مشمول این قانون هستند.
جدول میزان افزایش حقوق معلمان مشمول قانون رتبه‌بندی:
پایه حقوق معلمان مشمول قانون رتبه بندی معلمان به شرح زیر افزایش خواهد یافت:
| جدول افزایش حقوق فرهنگیان مشمول طرح رتبه بندی | |||
|---|---|---|---|
| رتبه | حقوق پایه (بر مبنای ریال) | درصد افزایش حقوق (بر مبنای ریال) | مبلغ حقوق نهایی |
| ۱ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ | ۴۵ | ۸۱،۲۰۰،۰۰۰ |
| ۲ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ | ۵۵ | ۸۶،۸۰۰،۰۰۰ |
| ۳ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ | ۶۵ | ۹۲,۴۰۰,۰۰۰ |
| ۴ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ | ۷۵ | ۹۸,۰۰۰,۰۰۰ |
| ۵ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ | ۹۵ | ۱۰۹,۲۰۰,۰۰۰ |
جزئیات قانون رتبه بندی معلمان چیست؟
| قانون رتبه بندی معلمان |
|---|
| ماده ۱- در اجرای جزء (۲) بند «الف» ماده (۶۳) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ و به منظور افزایش کیفی فرآیند تعلیم و تربیت، اعتلای کرامت و منزلت اجتماعی معلمان، استقرار نظام پرداختها براساس تخصص و شایستگی‌ها، عملکرد رقابتی معلمان، مهندسی نیروی انسانی، توسعه مستمر و نظام مند شایستگی‌های عمومی، تخصصی، حرفه ای و تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایت مندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفه ای معلمان براساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نظام رتبه بندی معلمان مطابق مواد این قانون تعیین و اجراء می شود. |
|
ماده ۲- در این قانون، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
تبصره- ارزیابی بند (۱ ـ ۳) این ماده در مورد اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی، بر اساس معیار مندرج در بند «ح» ماده (۴۲) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ خواهد بود. |
| ماده ۳- معلمان براساس شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه ای و تجربه خود در رتبه های پنجگانه به ترتیب: آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار می گیرند. |
|
ماده ۴- فرآیند رتبه بندی برای کلیه معلمان، در یکی از رتبه های ماده (۳) این قانون و مطابق آیین نامه اجرائی آن حداکثر تا سه ماه پس از ابلاغ قانون، بر مبنای امتیازات ناشی از معیارهای ذیل با رعایت ترتیب اولویت، انجام می شود.
تبصره ـ افراد موضوع لایحه قانونی راجع به استفاده کارکنان کادر اداری وزارت آموزش و پرورش که برای خدمت معلمی استخدام شده اند از طرح طبقه بندی مشاغل معلمان کشور و احتساب سوابق تجربی آنان مصوب ۱۳۵۸/۹/۱۷ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران با اصلاحات بعدی، نیز مشمول این قانون می شوند. |
|
ماده ۵- کسب رتبه های بالاتر مستلزم حداقل پنج سال خدمت در هر یک از رتبه‌ها و کسب سایر شرایط لازم تعیین شده در آیین نامه اجرایی این قانون خواهد بود. تبصره ۱- دوره خدمت در هر رتبه برای معلمان شاغل در دوره ابتدائی، مدارس استثنائی، مناطق محروم، مرزی و عشایری به ازای هر سال خدمت تمام وقت در این مناطق سه ماه کاهش می یابد. تبصره ۲- دوره خدمت در هر رتبه برای نخبگان موضوع سند راهبردی کشور در امور نخبگان مصوب ۱۳۹۱/۷/۱۱ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی صرفاً برای یکبار حداقل سه سال می باشد. تبصره ۳- حداقل سابقه خدمت معلمی برای کسب رتبه های دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب (۱۵) و (۲۱) سال است و ارفاقات مذکور در تبصره‌های (۱) و (۲) این ماده، از این مدت کسر می شود. |
|
ماده ۶- برای رتبه های موضوع این قانون، فوق‌العاده رتبه بندی در احکام کارگزینی معلمان تعیین می شود. فوق‌العاده مذکور برای معلمان با رتبه آموزشیار معلم حداقل چهل و پنج درصد (۴۵ )، مربی معلم حداقل پنجاه و پنج درصد (۵۵ %)، استادیار معلم حداقل شصت و پنج درصد (۶۵ %)، دانشیار معلم حداقل هفتاد و پنج درصد (۷۵ %) و استاد معلم حداقل نود درصد (۹۰ ) مجموع امتیازات حق شغل و حق شاغل و فوق‌العاده شغل می باشد. تبصره ۱- فوق‌العاده رتبه بندی معلمان جزء عوامل مبنای محاسبه حداقل حقوق کارکنان دولت و حداقل دریافتی مقرر در قوانین بودجه سنواتی نیست تبصره ۲- دولت مکلف است همه امتیازات و درصدهای موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری را برابر سایر کارکنان دولت، به مشمولان این قانون اختصاص دهد و فوق‌العاده رتبه بندی موضوع این ماده علاوه بر امتیازات و درصدهای مزبور میباشد و مشمول کسور بازنشستگی نیز می گردد تبصره ۳- فوق‌العاده رتبه بندی موضوع این قانون، از تاریخ ۱۴۰۰/۶/۳۱ اعمال می گردد. معلمان بازنشسته قبل از این تاریخ، مشمول این قانون نمی شوند. |
|
ماده ۷- به منظور اجرای صحیح نظام رتبه بندی، هیاتهای ممیزه مرکزی، استانی، شهرستانی، منطقه ای و ناحیه با ترکیب زیر تشکیل می شود: الف- اعضای هیات ممیزه مرکزی:
ب- اعضای هیات ممیزه استانی:
پ- اعضای هیات ممیزه شهرستان / منطقه / ناحیه:
|
ماده ۸- معلمانی که امتیازات لازم را برای ارتقاء به یکی از رتبه‌های موضوع این قانون کسب نموده اند، هر سه سال یک بار مجدداً مورد ارزیابی قرار می گیرند. چنانچه در ارزیابی مجدد امتیاز لازم را برای حفظ رتبه خود کسب ننمایند، با توجه به امتیازبندی مکتسبه به رتبه‌های پایین تر تنزل می یابند. دو بار تنزل رتبه، موجب خروج از رسته آموزشی و فرهنگی می گردد. |
ماده ۹- آیین نامه اجرایی این قانون، حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این قانون، توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور و دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیون (به عنوان ناظر) تهیه می شود به تصویب هیات وزیران می رسد. قانون فوق مشتمل بر نه ماده و هشت تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ پانزدهم اسفند ماه یکهزار و چهار صد مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۶ به تایید شورای نگهبان رسید. |
میزان افزایش حقوق معلمان با اجرای رتبه بندی معلمان
در اجرای بند (۶) سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری و تبصره (۳) ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، حقوق و مزایای معلمان پس از اعمال رتبه‌های مندرج در ماده (۳) این قانون، به شکل زیر میباشد:
۱- برای معلمان با رتبه آموزشیار معلم ده درصد (۱۰%)، مربی معلم پانزده درصد (۱۵%) علاوه بر افزایش رتبه قبلی، استادیار معلم دوازده درصد (۱۲%) علاوه بر افزایش رتبه‌های قبلی، دانشیار معلم ده درصد (۱۰%) علاوه بر افزایش رتبه‌های قبلی و استاد معلم پنج درصد (۵%) علاوه بر افزایش رتبه‌های قبلی، به مجموع حقوق، مزایا و فوق العاده‌های مستمر و ارقام مندرج در احکام کارگزینی معلمان، افزوده می‌شود.
۲- پس از اعمال بند (۱) این ماده، چنانچه حقوق و فوق العاده‌های هریک از معلمان از هشتاد درصد (۸۰%) مجموع حقوق و فوق العاده‌های هیات علمی مربی پایه یک دانشگاه تهران، کمتر باشد، مابه‌التفاوت تا سقف مذکور تحت عنوان «تفاوت تطبیق» در احکام کارگزینی آنان درج خواهد شد.
تبصره ۱- افزایش پرداختی ناشی از اجرای این قانون، تحت عنوان «فوق‌العاده رتبه بندی» و «تفاوت تطبیق» همه ساله متناسب با تغییرات حقوق و فوق العاده‌های هیات علمی مربی پایه یک دانشگاه تهران محاسبه می‌شود و مشمول کسور بازنشستگی نیز می‌گردد.
تبصره ۲- دولت مکلف است همه امتیازات و درصدهای موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری را برابر سایر کارکنان دولت، به مشمولین این قانون اختصاص دهد و فوق‌العاده رتبه بندی موضوع این ماده علاوه بر امتیازات و درصدهای مزبور میباشد.
تبصره ۳- افزایش پرداختی ناشی از اجرای این قانون، از تاریخ ۳۱/۰۶/۱۴۰۰ در سقف یکصد و بیست و پنج هزار میلیارد ریال (۱۲۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) پرداخت می‌شود و از ابتدای سال ۱۴۰۱ منوط به پیش بینی بار مالی در قوانین بودجه سنواتی، به صورت کامل اعمال خواهد شد.
ملاک‌های اصلی در رتبه‌بندی معلمان چیست؟
آن‌طور که آیین‌نامه تدوین‌شده آموزش و پرورش نشان می‌دهد، معیارهای عمومی نظیر داشتن روحیه جهادی و تحول‌گرایی، رعایت حجاب و پوشش اسلامی، انگیزه معلمی، رفتار احترام‌آمیز با دانش‌آموزان و اولیا، تعهد سازمانی و... با ۳۰۰ امتیاز تأثیر بسزایی در افزایش رتبه معلمان دارد، بعد از آن هم شایستگی‌های تخصصی همچون مدرک تحصیلی با حداکثر ۷۵ امتیاز، پژوهش‌های مرتبط با بهبود عملکرد با حداکثر امتیاز ۳۰، تألیف کتاب و مقاله با حداکثر امتیاز ۲۰ و... قرار می‌گیرد.
با وجود تمام بحث و بررسی‌هایی که بر سر نحوه، زمان و چگونگی اجرای قانون رتبه‌بندی معلمان وجود داشت، نسخه نهایی از آیین‌نامه اجرایی رتبه‌بندی معلمان عوامل مؤثر در این کار را شامل شایستگی عمومی، تخصصی، حرفه‌ای و تجربه در نظر گرفته است.
هر رتبه چه امتیازی نیاز دارد؟
با این ملاک‌ها سرانجام معلمان در ۵ گروه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم طبقه‌بندی می‌شوند که برای دستیابی به هر کدام از این رتبه‌ها به‌جز آموزشیار معلم که تا ۵۰۰ امتیاز را شامل می‌شود برای سایر رتبه‌ها به‌ترتیب حداقل ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۵۰ و ۹۰۰ امتیاز ضرورت دارد.
البته وزارت آموزش و پرورش باید نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبه‌بندی برای دریافت مدارک و مستندات معلمان هم اقدام کند و داده‌های دریافت‌شده در این سامانه به‌طور شفاف قابل رصد باشد.
سامانه رتبه‌بندی ایجاد می‌شود
بر اساس این آیین‌نامه وزارت آموزش و پرورش مکلف است به منظور اجرای فرایند رتبه‌بندی معلمان علاوه بر استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی تخصصـی و حرفه‌ای معلمان (موضوع راهکار شماره 2-10 سند تحول بنیادین)، نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبه‌بندی بـه منظـور دریافت مدارک و مستندات با رعایت مقررات مربوطه حداکثر ظرف مدت یک ماه اقـدام نماید، بـه نحـوی کـه فراینـد ثبـت درخواست، گردآوری و بارگذاری مستندات و مدارک تأییدشده، بررسی پرونده و تأیید امتیازات مکتسبه، تعیین رتبه‌معلمـان توسط هیأت ممیزه ذیربط و اطلاع‌رسانی مستمر از وضعیت پرونده به مشمولان و پاسخگویی به اعتراضات احتمالی از طریق این سامانه انجام گیرد.
این سامانه پس از مرحله استقرار، ارتقا خواهد یافت و به عنوان سامانه رتبه‌بندی علاوه بـر شـفاف سازی تمامی فرایندهای رتبه‌بندی و تسهیل دسترسی به اطلاعات، به منبع اصلی گردآوری، تولید، به‌روزرسانی داده‌های انبوه در طول زمـان تبدیل خواهد شد. تحلیل هوشمند این داده‌ها پایه اصلی رتبه‌بندی (ارتقا و تنزل رتبه) خواهد بود.
ناگفته نماند فرایند رتبه‌بندی برای تمامی مشمولان قانون با ثبت درخواسـت و بارگذاری مـدارک و مستندات لازم توسط متقاضی در سامانه رتبه‌بندی آغاز می‌شود.
سایر داده‌های لازم برای ارزیابی و رتبه‌بندی مطابق فراینـد منـدرج در ایـن مـاده گردآوری و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
