گوناگون

ترایپوفوبیا یا ترس از سوراخ های ریز کنار هم چیست؟!

پارسینه: ترایپوفوبیا اغلب به عنوان “ترس از سوراخ” یا ترس از حفره های نامتقارن توصیف می شود، اما توجه به این نکته مهم است که ممکن است در مورد برجستگی ها یا الگوهای دیگری که نزدیک به هم جمع شده اند نیز اعمال شود. وقتی مردم اشیاء محرک را می بینند، آنها علائمی مانند ترس شدید، حالت تهوع، خارش، تعریق، لرزش و حتی حملات هراس (پانیک) را تجربه می کنند.

چرا برخی افراد از حفره و سوراخ وحشت می کنند ؟
چشمان خود را ببندید و تصاویر توت فرنگی، لانه زنبور و خمیر حبابدار پنکیک را به تصور کنید. آیا این فکر تنها غذای جالب توجه شماست یا تصور می کنید یک فیلم ترسناک در ذهن شما چشمک می زند؟ اگر شما یکی از هزاران نفری هستید که به ترایپوفوبیا مبتلا شده اید، ممکن است این سه تصویر شما را آزار دهد. غلاف بذر گل نیلوفر آبی یکی دیگراز موارد رایج است که می تواند افکار انزجار کسی که به ترایپوفوبیا مبتلا است را برانگیزد. به طور خلاصه ترایپوفوبیا ترس یا انزجار از سوراخ های کاملاً بسته است. کسانی که با این مسئله سر و کار دارند ممکن است حالت تهوع را تجربه کنند و ار دیدن چیزی مانند نقطه غلاف نیلوفر آبی یا از دیدن وان حمام پر از حباب احساس وحشت کنند. اگرچه این نام نشان می دهد که این انزجار از حفره ها نوعی ترس عمیق و مبتنی بر روانشناسی است، اما بحث در مورد اینکه آیا این مورد به عنوان "هراس" واقعی شناخته می شود بحث شده است.

ترایپوفوبیا چیست؟
آرنولد ویلکینز، استاد برجسته گروه روانشناسی دانشگاه اسکس، می گوید "ترایپوفوبیا مانند سایر ترس ها نیست." وی که یکی از محققان برجسته جهان در موضوعی است که تحت عنوان استرس دیداری شناخته می شود می گوید: هیچ موردی وجود ندارد که مردم تحت تأثیر آن قرار بگیرند و هیچ توضیحی واضح در مورد دلیل آن وجود نداشته باشد. این واکنش بیشتر یک واکنش انزجار و حس نفرت است تا یک ترس و هراس. در حالی که فوبیا به طور معمول با علامت مشخصه ترس مشخص می شود، به نظر می رسد که ترایپوفوبیا بیشتر حول علامت اصلی انزجار می چرخد. و آنچه به نظر می رسد دیدن چیزهایی مانند مرجان، غلاف دانه های نیلوفر آبی یا حتی حباب در قهوه باعث انزجار آنهاست. در واقع هر چیزی که حفره داشته باشد.

اگر چه این فوبیا «ترس از حفره ها» خطاب می شود، اما محققین با پژوهش های بیشتر متوجه می شوند که مسئله در حد فوبیا جدی گرفته نشده و حتی جوامع روانشناسی آن را به رسمیت نشناخته اند.

آن ها سپس به جمع آوری لیستی از موجودات خطرناک با الگوهای این مدلی گشتند تا ببینند کدام یک از مصاحبه شونده ها نسبت به آن واکنش نشان می دهند. از ماهی ها گرفته تا چند مدل عقرب و مار در این لیست حاضر بودند.

پژوهشگران نامبرده پس از بررسی این موجودات متوجه شدند که برخی از آن ها، الگوهایی روی بدن خود دارند که مشابه حس ترس از حفره ها را ایجاد می کند. آن ها فکر می کنند این احساس ترس ریشه در DNA انسان ها دارد و این حس به گونه ای در DNA نهادینه شده که از حیوانات سمی باید ترسید. کول در تحقیق منتشر شده سال ۲۰۱۳ می نویسد: «شاید یک بخش تکاملی از مغز به ما می گوید که در حال نگاه کردن به یک حیوان خطرناک هستیم.» و حس ترس و به عبارتی نفرت از اینجا نشات می گیرد. تریپوفوبیا یک انزجار یا ترس از خوشه های سوراخ های کوچک، برجستگی ها یا الگوها است. وقتی مردم این نوع خوشه را می بینند، علائم انزجار یا ترس را تجربه می کنند. نمونه هایی از اشیا که ممکن است باعث واکنش ترس شوند شامل غلافهای بذر یا تصویر نزدیک منافذ کسی است. درمورد اینکه آیا تریپوفوبیا یک بیماری واقعی است یا خیر، در بین محققان بحث شده است. گزارشات اولیه تریپوفوبیا برای اولین بار در یک انجمن آنلاین در سال 2005 شرح داده شد، اما در پنجمین نسخه از کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکان آمریکا به عنوان تشخیص متمایز شناخته نشده است.

ترس یکی از علائم رایج است، اما انزجار غالباً به عنوان احساسی طاقت فرسا توصیف می شود که افراد با این فوبیا احساس می کنند. تریپوفوبیا همچنین بسیار بصری است. دیدن تصاویر بصورت آنلاین یا چاپی برای ایجاد احساس دافعه یا اضطراب کافی است.

گزارش یک مورد را نشان می دهد که چگونه تریپوفوبیا اغلب خود را نشان می دهد. بیمار، دختری 12 ساله، هنگام مواجهه با سطوح و اشیاء پوشیده از سوراخ یا نقطه، احساس ناراحتی می کند. هنگامی که از او خواسته شد تصویری از ترس خود را ترسیم کند، او کاغذی را با الگوی تکراری از نقاط خوشه ای و گرد پر کرد.

محرک های رایج
تحقیقات در مورد تریپوفوبیا هنوز نسبتاً نادر است، اما برخی از اشیاء محرکی که مشاهده شده اند عبارتند از :

پلاستیک های حباب دار
حباب ها
آبی که هنگام تماس هوای مرطوب با آن به صورت قطره روی سطح سرد جمع می شود.
مرجان
دانه های میوه
سوراخ هایی در جسم فاسد یا بیمار
سوراخ یا برجستگی های روی اجسام
لانه زنبوری
چشم حشرات
غلافهای بذر لوتوس
انارها
اسفنج دریایی
توت فرنگی

الگوهای ساخته شده توسط انسان و همچنین حیواناتی که پوشش های لکه دار یا طرح دار دارند نیز می توانند واکنش فوبیایی ایجاد کنند.

علائم ترایپوفوبیا چیست ؟
علائم این بیماری مشابه سایر فوبیاهای خاص است. افراد پس از دیدن خوشه هایی از سوراخ های کوچک یا برجستگی ها ، چه به صورت حضوری و چه در تصویر، معمولاً موارد زیر را تجربه می کنند :

پریشانی احساسی
ترس و اضطراب
احساس طغیان
سیخ شدن موها و ایجاد برجستگی روی پوست
خارش
حالت تهوع
موارد وحشت زدگی
تنفس سریع و پی در پی
لرزش
تعریق
استفراغ

علاوه بر تجربه علائمی مانند ترس و انزجار، افراد مبتلا به تریپوفوبیا نیز اغلب دچار تغییراتی در رفتار می شوند. پرهیز از اجسام محرک معمول است. به عنوان مثال ، ممکن است فردی از خوردن برخی غذاها خودداری کند (مانند توت فرنگی یا شکلات هوادهی) یا از رفتن به مکانهای خاص (مانند اتاقی با کاغذ دیواری خال خالی) خودداری کند.

علل ترایپوفوبیا چیست ؟
تحقیقات در مورد تریپوفوبیا هنوز کاملاً محدود است، اما نظریه هایی در مورد علت وقوع آن وجود دارد.
1. علل تکاملی
طبق یکی از مشهورترین نظریه ها ، تریپوفوبیا پاسخی تکاملی به مواردی است که با بیماری یا خطر همراه است. به عنوان مثال، بیماری پوستی، انگلی و سایر شرایط عفونی ممکن است با چنین سوراخ ها یا برجستگی هایی مشخص شود. این تئوری حاکی از آن است که این هراس یک اساس تکاملی دارد. همچنین با تمایل افراد به تریپوفوبیا برای انزجار بیشتر از ترس با دیدن جسم محرک سازگار است.

2. ارتباط با حیوانات خطرناک
نظریه دیگری حاکی از آن است که سوراخهای خوشه ای ظاهری مشابه الگوی پوست و پوشش در برخی از حیوانات سمی دارند. مردم ممکن است از این الگوها خارج از ارتباطات ناخودآگاه باشند.

برخی تحقیقات وجود دارد که از این ایده پشتیبانی می کند. یک مطالعه در سال 2013 بررسی کرد که چگونه افراد مبتلا به تریپوفوبیا در مقایسه با افراد فاقد این بیماری به برخی محرک ها پاسخ می دهند. هنگام مشاهده یک لانه زنبوری (یک جسم رایج تریپوفوبیک)، افرادی که تریپوفوبیا ندارند بلافاصله به چیزهایی مانند عسل یا زنبورها فکر می کنند.

محققان بر این باورند که مبتلایان به تریپوفوبیا به طور غیرآگاهانه مشاهده یک لانه زنبوری را با ارگانیسم های خطرناکی که از ویژگی های اصلی بصری مشترک مانند مار زنگی دارند، مرتبط می کنند. در حالی که آنها آگاهانه از این ارتباط آگاهی ندارند، این ممکن است باعث شود که آنها احساس انزجار یا ترس کنند.

3. ارتباط با عوامل بیماری زای عفونی
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که شرکت کنندگان تمایل دارند الگوهای سوراخ را با عوامل بیماری زای منتقل شده از پوست مرتبط کنند. شرکت کنندگان در مطالعه احساس خارش پوست و خزیدن پوست هنگام مشاهده چنین الگوهایی را گزارش کردند.
انزجار یا ترس از تهدیدهای احتمالی یک واکنش تکاملی انطباقی است. در بسیاری از موارد، این احساسات به ما در امان ماندن از خطر کمک می کند. در مورد تریپوفوبیا، محققان بر این باورند که این ممکن است یک شکل کاملاً بزرگ و اغراق شده از این پاسخ تطبیقی معمول باشد.

4. پاسخی به خصوصیات بصری
برخی تحقیقات نشان می دهد که ناراحتی مردم احساس بیشتری با خصوصیات بصری خود الگوها دارد.
یک مطالعه منتشر شده در گزارش های روانشناختی نشان داد که در حالی که مردم هنگام مشاهده الگوهای تریپوفوبیک احساس ناراحتی می کنند، این احساسات بیشتر مربوط به خود الگوهای بینایی بود تا ارتباط با حیوانات خطرناک. چنین نتایجی زیر سؤال می رود که آیا تریپوفوبیا در واقع فوبیا است یا نه، یا صرفاً پاسخی طبیعی به انواع خاصی از محرک های بینایی است.

5. پیوندهای سایر اختلالات
محققان همچنین دریافتند که افراد مبتلا به تریپوفوبیا بیشتر علائم اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند. علائم تریپوفوبیا همچنین پایدار بوده و منجر به اختلالات عملکردی در زندگی روزمره می شود. علائم به احتمال زیاد مطابق با معیارهای تشخیصی DSM-5 برای هراسهای خاص است تا سایر شرایط مانند وسواس فکری عملی.

درمان ترایپوفوبیا چیست ؟
هیچ درمان خاصی به ویژه در درمان این بیماری مؤثر نشان داده نشده است. با این حال ، بسیاری از روشهای درمانی که برای هراسهای خاص استفاده می شوند نیز ممکن است در کاهش علائم مفید باشند.

1. درمان از طریق مواجهه
این درمان شامل قرار گرفتن تدریجی فرد در معرض شیء ترس است. امید این است که با گذشت زمان، این مواجهه باعث کاهش علائم ترس شود. این فرآیند معمولاً خیلی تدریجی انجام می شود. یک فرد ممکن است با تصور آنچه از آن می ترسد شروع کند، سپس به تصاویر شیء ترس نگاه کند و سپس سرانجام نزدیک بودن یا حتی لمس، منبع اضطراب آنها باشد.

در مورد تریپوفوبیا، فرد مبتلا به علائم ممکن است با بستن چشم و تصور چیزی مانند لانه زنبوری یا غلاف دانه شروع کند. آنها تا زمان شروع علائم به کار روی این فعالیت ادامه خواهند داد. هنگامی که او قادر به تصور شیء بدون پاسخ است، او به مرحله بعد حرکت می کند، که اغلب شامل مشاهده یک تصویر از یک شی است که به طور معمول علائم را ایجاد می کند.

2. درمان رفتاری شناختی (CBT)
درمان رفتاری شناختی (Cognitive Behavioral Therapy) شامل کار با یک درمانگر برای تغییر افکار و رفتارهای اساسی است که ممکن است در تریپوفوبیا نقش داشته باشد. این ممکن است شامل بحث در مورد افکار غیر واقعی، جایگزین کردن افکار واقع بینانه تر و سپس ایجاد تغییر در رفتارها باشد.

یکی از دلایلی که افراد علائم فوبیا را تجربه می کنند این است که آنها اغلب بر این باورند که چیزی خطرناک یا تهدیدآمیز در مورد شیء ترس وجود دارد. این به محض مواجهه با منبع ترس، منجر به ایجاد افکار خودکار منفی می شود.

3. تکنیک های آرامش
استراتژی های مختلف آرام سازی همچنین می توانند برای کاهش احساس انزجار، ترس یا اضطراب مفید باشند. تجسم، تنفس عمیق و آرامش عضلانی پیش رونده چند راهکار است که می تواند مفید باشد.

تجسم شامل به تصویر کشیدن تصاویر یا موقعیت های آرامش بخش است. فرد مبتلا به تریپوفوبیا ممکن است سعی کند هر زمان که با چیزی پوشیده شده از سوراخ های ریز روبرو شد، غروب آفتاب زیبا یا گلزار را تصور کند.
حواس پرتی ساده همچنین می تواند یک روش مقابله ای مفید باشد. اگر چیزی را مشاهده کردید که پاسخ تریپوفوبیا را تحریک می کند، ممکن است به سادگی به دور نگاه کرده و چیز دیگری پیدا کنید که فکر کنید یا به آن نگاه کنید تا زمانی که علائم کاهش یابد.

4. داروها
بعضی اوقات ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب تجویز شود، به خصوص اگر فرد افسردگی یا اضطراب هم داشته باشد. اینها ممکن است شامل مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، بنزودیازپین ها یا بتا بلاکرها باشد. این داروها ممکن است به تنهایی استفاده شود، اما آنها اغلب همراه با رویکرد درمانی دیگری مانند CBT، قرار گرفتن در معرض درمانی یا انواع دیگر روان درمانی مورد استفاده قرار می گیرند.