پیامدهای امنیتی انتخاب رهبر جدید داعش/ امکان‌سنجی تشدید تحرکات داعش در یمن و آسیای‌میانه

«سیدرضا صدرالحسینی» کارشناس مسائل منطقه با اشاره به انتخاب رهبر جدید داعش و پیامدهای آن، اظهار کرد: انتخاب سومین رهبر جریان تروریستی داعش چندین نکته در درون خود دارد که اولین بحث، تأیید حذف فیزیکی ابراهیم القریشی، دومین رهبر داعش در سوریه است. توجه داشته باشید شرایطی که برای داعش بعد از فروپاشی در عراق و سوریه به وجود آمد به نوعی نشان دهنده سقوط روند ثابت حیات این جریان بود و در این میان ما شاهد مرگ‌های مشکوک دو رهبر پیشین این جریان تروریستی بودیم. طبیعتاً زمانی که رهبران چنین جریان‌هایی از مقابل چشمان اذهان عمومی حذف می‌شوند چندی بعد فردی به عنوان جایگزین انتخاب می‌شود که معرفی آنها از سوی رسانه‌ها و بازخورد انتصاب این نفرات، یک موجی را ایجاد می‌کند که باعث خلق تحلیل‌های گوناگون می‌شود. در این میان حالا که «ابوحسن الهاشمی القرشی» به عنوان سومین رهبر تشکیلات تروریستی داعش از سوی این جریان معرفی شده، برآوردهای گوناگونی در مورد آینده این جریان از سوی اندیشکده‌ها و رسانه‌های گوناگون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای منتشر شده است.

وی ادامه داد: زمانی که این تحلیل و برآوردها را مطالعه می‌کنیم به وضوح می‌بینیم که داعش سعی دارد چهره و حتی سوابق و مشخصات وی را همچنان پنهان و رازآلود نگه دارد، اما بر اساس اسناد موجود، رهبر جدید داعش از نزدیکان بغدادی به حساب می‌آمده و حتی گفته شده که برادر بزرگ‌تر او بوده است. از سوی دیگر باید توجه شود که رهبر جدید داعش در سال ۲۰۰۳ به همراه جمعی از عناصر منتسب به شاخه القاعده در عراق توسط آمریکایی‌ها بازداشت شده و به زندان بوکا در اطراف شهر بصره منتقل شده بود. لذا ما با شخصی روبه‌رو هستیم که ریشه القاعده‌ای دارد و تحت تعالیم این جریان در عراق قرار داشته است. نکته دیگر این است که ابوحسن القرشی، عضو مجلس شورای داعش بوده و اساساً در زمینه قضایی در داعش فعال بوده است که نشان از جایگاه بالای وی در این تشکیلات تروریستی دارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بر این اساس به نظر می‌آید که اتفاق نظر در کادر مرکزی داعش بر سر انتخاب وی نشان از سابقه و جایگاه بالای وی دارد. نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که وضعیت فعلی در بخشی از آفریقا، آسیای میانه و اوراسیا از منظر امنیتی متزلزل است و رهبر سوم داعش می‌تواند کسی باشد که اقدام به شبکه‌سازی در این جغرافیا کند. به عنوان مثال طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم که در بخش‌هایی از ایالت بلوچستان واقع در خاک پاکستان، عملیات‌های متعددی انجام شده که داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفته و در افغانستان هم بسترهای جذب عناصر جدید برای این تشکیلات تروریستی فراهم است. در آفریقا هم تزلزل امنیتی و شورش‌های گاه و بی‌گاه داخلی می‌تواند این امکان را برای رهبر سوم داعش فراهم آورد که در نهایت شبکه خود را گسترش داده و دست به اقدام‌های تروریستی جدید بزند.

صدرالحسینی افزود: این در حالی است که حمایت ایالات متحده به صورت پنهان از چنین جریان‌هایی می‌تواند مجدداً باعث شود تا رفتار رادیکال داعش اوج بگیرد. نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قررا بگیرد، پرونده یمن است. توجه داشته باشید که اوضاع از حیث میدانی در این کشور به نفع جناح منتسب به غرب نیست و بر همین اساس احتمال دارد که در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد ظهور گسترده داعش در یمن و قرار گرفتن این جریان در کنار القاعده باشیم تا در نهایت یک جبهه جدید را شکل بدهند. باید دانست آمریکایی‌ها تا زمانی که نتوانند یک تشکیلات جدید تروریستی را سر و شکل دهند، دست از داعش نخواهند کشید و همچنان از این جریان به نفع خود استفاده خواهند کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظرم آمریکایی‌ها به دنبال تشکیل یک جریان رادیکال جدید نیستند اما از همین روند فعلی می‌توان فهمید که احتمالاً داعش دست به یک خیزش نصفه و نیمه خواهد زد. در عراق و سوریه هم به دلیل حضور نیروهای امنیتی و تقویت مبادی ورود و خروج، میزان حملات و عملیات‌های تروریستی نسبت به آفریقا یا آسیای میانه کمتر خواهد بود اما همچنان هسته‌های زیرزمینی این جریان در سوریه و عراق حضور دارند. به هر ترتیب رهبر جدید داعش احتمالاً دست به خلق شبکه‌های جدید خود در کشورهای آفریقایی، آسیای میانه و حتی اروپایی خواهد زد؛ مضاف بر اینکه آنها می‌توانند از به‌هم‌ریختگی کنونی در اروپا و همچنین ورود سیل جدید مهاجران به قاره سبز به نفع خود استفاده کرده و عناصرشان را در سرتاسر اروپا جابه‌جا کنند.

منبع: ایلنا